Donkere wolken in aantocht

Ik waarschuw er al weken voor: het rommelt op de financiële markten. Niet zozeer aan de oppervlakte, want er werden in de voorbije week nog enkele nieuwe beursrecords neergezet. Onderhuids spelen er diverse zaken waar ik me niet meer zo comfortabel bij voel.

Het is een gevoel dat ik niet zo vaak had in de afgelopen jaren, want ik ben per saldo positief voor aandelen sinds het najaar van 2010. Maar nu, dik drie jaar later, zie ik enkele elementen die mijn wenkbrauwen doen fronsen.

Sectorrotatie

Ten eerste zakken de volumes zienderogen weg. De rally verliest aan kracht. Met andere woorden: het aantal (nieuwe) kopers raakt stilaan uitgeput. En als een markt niet meer omhoog kan, dan leert de geschiedenis ons dat het naar beneden gaat. Soms heel hard.

Ten tweede is er sprake van een indrukwekkende sectorrotatie. Terwijl we voor de jaarwisseling getuige waren van uitgesproken winsten voor technologie of andere cyclische sectoren, zien we dat de sterkhouders van de markt zich vandaag begeven in sectoren zoals energie, nutsbedrijven, telecom, et cetera.

Kortom, de saaie traditionele marktsegmenten. Segmenten waar beleggers naar grijpen als ze zich onzeker over de beurs voelen.

Op de grafiek hieronder ziet u duidelijk dat deze sectoren er in de voorbije maand met kop en schouders bovenuit staken qua rendement, terwijl technologie en andere cyclische sectoren de winsten niet konden vasthouden.

Klik op de grafiek voor een grote versie, bron Stockcharts.com.

Slechte start

Met de start van het tweede kwartaal van 2014 zijn de beurzen nog niet zo veel opgeschoten dit jaar. Dat was in de jaren hiervoor wel anders. De moeilijke beursstart tijdens de eerste handelsdagen van dit jaar en de slechte beursmaand januari zijn we uiteraard ook nog niet vergeten.

De historie leert ons immers dat een slechte start weegt op de beursprestatie voor de rest van het jaar. Hoewel we nog maar drie maanden ver zijn in 2014, is dat precies wat er momenteel gebeurt.

En ik vrees dat we voor nog meer moeilijke maanden staan. April staat immers bekend als een van de betere beursmaanden, maar daarna gaat het snel bergafwaarts in mei, juni en de zomermaanden.

Ver wegzakken

De vraag die mij vandaag het meeste bezighoudt is: staan we opnieuw voor een milde correctie, of kunnen we dit jaar eens stevig doorzakken? Aangezien we al enkele jaren zonder enige noemenswaardige correctie stijgen, neig ik steeds meer naar een stevige daling.

Het zou een welkome ontwikkeling zijn, want de markten stijgen nooit in een rechte lijn. De aanhoudende beursrally heeft al aardig wat verwachtingswaarde in de koersen geblazen. Tezelfdertijd trekt de economische groei helemaal niet zo sterk aan.

De beurzen lopen op de feiten vooruit, en dat is nooit een goede uitgangspositie voor een belegger. Temeer omdat de winstontwikkeling van de beursgenoteerde bedrijven – de drijvende kracht achter de koersontwikkeling – niet zo hard stijgt, waardoor de waarderingen nu snel oplopen.

Onheilspellende toekomst

Als de gemiddelde winstontwikkeling over het eerste kwartaal van 2014 niet doorzet, dan houd ik mijn hart vast voor de gevolgen. En de economische signalen bieden geen houvast, meer nog, ze bevestigen een onheilspellende toekomst.

Kijkt u maar eens naar de evolutie van de CESI (Citigroup Economic Surprise Index) in de recente maanden. De index is aan een vrije val bezig (van Corné van Zeijl, @Beursanalist)

Citigroup Economic Surprise Index

Klik op de grafiek voor een grote versie

Hard onderuit

De CESI geeft de evolutie van de economische verwachtingen weer. Het aantal positieve verrassingen is gedraaid naar de kans op negatieve uitschieters. Dit terwijl de globale markten (MSCI World index) nog geen kik geeft.

Nu kan je zeggen dat de CESI in 2012 en 2013 ook hard onderuit ging, terwijl de beurzen toch op koers bleven. Dat klopt, maar hierbij moet ik wel opmerken dat de centrale banken, met op kop de Federal Reserve, telkens op het juiste ogenblik ingrepen met monetaire injecties, zodat een beursravage werd voorkomen. 

Ben Bernanke begon zijn carrière bij de Fed met een gigantische crisis in 2008. Daarna zette hij de geldkraan wagenwijd open om iedere potentiële crisis in de kiem te smoren. Echter, onder het bewind van Janet Yellen wordt die geldkraan stilaan dichtgedraaid. Ook dat zint beleggers niet.

Consolidatieperiode

De vraag of de markten dit jaar zullen corrigeren, wordt dus beantwoord met een volgende vraag: zal de Fed opnieuw beleggers te hulp schieten als deze correctie doorzet? We hebben geen ervaring met de nieuwe topvrouw van de Fed in dergelijke noodsituaties. Het blijft giswerk.

Zelfs als Yellen vasthoudt aan het terugtrekken van de monetaire accommodatie, dan nog verwacht ik geen herhaling van de crash van 2008. We zitten immers nog steeds in een omgeving van lage rentes en lage inflatie. Dat zie ik de komende periode niet zo snel veranderen.

Ik voorzie daarom eerder een tussentijdse beurscorrectie, gevolgd door een consolidatieperiode, waarna de stijging kan hervatten (als de economische lucht weer opklaart). Maar op dit moment ziet het er niet goed uit voor aandelen.

Ik volg de ontwikkelingen op de voet, want iedere ingreep van een centrale overheid kan dit scenario een flinke draai geven. Momenteel adviseer ik om de cashposities op te trekken en eventueel een bescherming (short) tegen een potentiële beursdaling aan te gaan, kwestie van de mooie beurswinsten van de voorbije jaren te beschermen.