Analistenanalyse

De meeste websites die analisteninformatie hebben geven een consensusverwachting weer, oftewel de gemiddelde mening van de analist. Een handig hulpmiddel om in kaart te brengen wat de professionals van een aandeel vinden. Maar zoals elk hulpmiddel heeft ook een consensusadvies zijn manco’s.

Deze column staat daarom in het teken van de vijf v’s: handigheidjes om adviezen beter te kunnen beoordelen. Niet mijn mening, maar gestaafd op tientallen wetenschappelijke onderzoeken. Dit keer voornamelijk uit de VS.

1. Verstrengeling
Een belangrijke verklarende factor van het rendement na een advieswijziging is de afkomst van de analist. Is het advies afgegeven door een bank die wel eens aandelen- of obligaties uitgeeft voor datzelfde bedrijf? Dan is het advies waarschijnlijk te rooskleurig. Een negatief advies zou immers de relatie op scherp zetten waardoor veel potentiële inkomsten verloren zouden gaan.

Let ook op rond een aandelenemissie: de koersdoelen zijn dan gemiddeld 80% te hoog om beleggers warm te maken voor het bedrijf. Rondom aandeleninkoopacties zijn de koersdoelen vaak maar 20% te hoog, zodat het bedrijf relatief goedkoop de aandelen binnen kan harken. De aandelenrendementen zijn vervolgens in de drie jaar na een nieuwe uitgifte juist erg laag en ze zijn juist hoog in de drie jaar na een inkoopactie!

2. Verkoopadviezen
Sommige banken zien de toekomst zonniger in dan andere. Of dat nou is om bedrijven te vriend te houden of niet. Onderzoek heeft aangetoond dat de markt deze reputatie inprijst.

• Geeft een doorgaans positieve analist een nieuw koopadvies uit? De koers reageert amper.
• Publiceert een relatieve doemdenker een koopadvies? Dan kan de vlag uit voor het betreffende aandeel.

Andersom werkt dit overigens ook. En omdat de meeste banken positief zijn, zie je na verkoopadviezen bijna altijd grotere koersuitslagen dan bij koopadviezen.

3. Voorkeuren
Analisten gebruiken vaak koers-winstverhoudingen en contante-waardemodellen om tot een koersdoel te komen. Welke ze laten prevaleren hangt soms gewoon af van welke waarde ze het best uitkomt. Kijken we verder naar wat voor type aandelen wordt aanbevolen, dan blijken dit de glamour stocks te zijn: ze hebben ondermeer een positief koersmomentum en een hoog handelsvolume.

Samengevat: de favorieten lijken overgewaardeerde bedrijven. Dit zou de underperformance van de analisten in de crisis van 2008/2009 wel eens kunnen verklaren.

4. Verklaring
De meeste particuliere beleggers letten alleen op de uiteindelijke aanbeveling. Maar belangrijke informatie zit juist in de onderbouwing van de adviezen. Zowel de winstverwachting, het koersdoel als de tekstuele verklaring spelen een grote rol in de koersvorming. De koers blijkt zelfs de richting op te gaan van het nieuwe koersdoel, ook al is de aanbeveling juist de andere kant op.

5. Voorspelbaarheid?
En tenslotte eentje het oog op het nieuwe jaar, het zou mooi zijn als we ons gewoon moeten concentreren op de topanalisten van afgelopen jaar. Helaas… Er is geen bewijs dat analisten het komende jaar een beter rendement halen als zij het in het afgelopen jaar ook beter hebben gedaan.

Het valt kortom niet mee om op basis van analistenadviezen een succesvolle beleggingsstrategie uit te stippelen. Wellicht dat een aandelenanalist-analist nog niet eens zo’n heel gek nieuw beroep zou zijn! Tot slot heb ik nog een bonus-V:

oVernames
Voor de aankondiging van een overname zijn de analistenadviezen van de overnameprooi gemiddeld gedaald. Dit lijkt misschien vreemd op het eerste gezicht. Maar analisten hebben juist een prikkel om een deal door te laten gaan, hun bank wordt immers betaald bij de completering van de deal! Zowel de banken gelieerd aan de overnemende partij als aan de prooi zijn negatief voor de prooi en positief over de overnemer.

Maar misschien is het gewoon een goede deal voor de overnemer? Als we kijken naar het koersverloop in de twee jaar na de deal, vertonen bedrijven met de positieve aanbevelingen juist underperformance ten aanzien van de negatief beoordeelden.

Dirk Gerritsen is vanaf 2005 verbonden aan de Utrecht University School of Economics. Zijn academische interesse richt zich voornamelijk op Financiële Markten en Beleggingen. Samen met Arie Buijs schreef hij de boeken Eigen Schuld: Beleggingslessen uit de crisis en Fabeltjes over beleggen: Borrelpraat en tegeltjeswijsheden nader bekeken. Klik hier om een bericht te sturen aan de auteur. Gerritsen belegt uitsluitend in beleggingsfondsen, ETF’s en certificaten.