Geopolitieke zorgen drukken AEX

(ABM FN-Dow Jones) De Amsterdamse beurs is afgelopen week gedaald, nadat de zorgen over een escalatie in het Midden-Oosten de overhand namen. Op een slot van 911,81 punten op vrijdag daalde de AEX op weekbasis 0,6 procent. Met een slotstand van 917,43 punten vorige week vrijdag, steeg de hoofdindex toen met 2,2 procent op weekbasis.

De week begon sowieso terughoudend. De laatste dag van september stond in het teken van waarschuwingen van de Europese autofabrikanten Volkswagen, Stellantis en Aston Martin. Eerder luidden Mercedes-Benz en BMW ook al de noodklok.

"Dat de Europese autosector diep in de malaise zit, moge duidelijk zijn. En een oplossing zie ik op de korte termijn niet. Europese auto's zijn vaak (veel) te duur of minder vooruitstrevend in vergelijking met Amerikaanse en/of Chinese concurrenten", aldus investment manager Simon Wiersma van ING.

Een meerderheid van de Europese Unie stemde vrijdag voor een voorstel om importtarieven tot 45 procent te zetten op gesubsidieerde elektrische voertuigen uit China. Duitsland is daar tegen, omdat Duitse autofabrikanten zeer actief zijn in China en vrezen voor represailles van Beijing.

Geopolitiek speelde afgelopen week ook een belangrijke rol in het sentiment. Israël startte met een grondoffensief in Libanon, nadat het de top van Hezbollah wist uit te schakelen. Iran besloot Israël te bestoken met ballistische raketten en de rest van de week speculeerde de markt hoe en wanneer Israël zou terugslaan en of de Verenigde Staten een vergeldingsactie actief zouden ondersteunen.

"Kijkend naar het verleden blijkt dat er in vergelijkbare situaties kortstondig wel wat volatiliteit op de financiële markten kan zijn, maar dat de onderliggende trend bepalend blijft voor het verdere verloop van de koersen", merkte Wiersma op.

De zorgen over het Midden-Oosten waren gunstig voor de olieprijzen. Die stegen afgelopen week met meer dan 9 procent. Toch noteren WTI en Brent nog altijd onder de prijzen van een jaar geleden. Volgens experts blijft de prijsreactie nog relatief beperkt, omdat OPEC+ reservecapaciteit heeft. Het kartel en zijn bondgenoten bevestigden afgelopen week dat men de productie tot december niet zal verhogen, terwijl het hier eigenlijk in oktober mee had willen beginnen.

Naast geopolitiek blijven beleggers ook gefocust op het rentebeleid van de mondiale centrale banken. De kans op nog een grote renteverlaging in de VS is een stuk kleiner geworden, nadat Federal Reserve-voorzitter Jerome Powell maandagavond in een toespraak benadrukte dat de centrale bank geen haast heeft om de rente snel omlaag te krijgen. 

De Amerikaanse banenrapporten die afgelopen week verschenen, geven ook geen reden voor de Fed om de rente agressiever te verlagen. In de private sector kwamen er in september meer banen bij dan verwacht en ook het officiële rapport van vrijdag bleek veel beter dan verwacht.

In september kwamen er 254.000 banen bij, ruim 100.000 meer dan voorzien, terwijl de werkloosheid in de VS onverwacht daalde tot 4,1 procent, waar een stabiel niveau van 4,2 procent werd voorzien.

De aandelenmarkten stegen na het rapport, net als de Amerikaanse obligatierentes. Volgens econoom Bernard Keppenne van CBC Banque weten beleggers niet of ze blij moeten zijn dat het banencijfer aantoont dat de Amerikaanse economie solide is of zich zorgen moeten maken dat de Fed haar rente niet zo sterk zal kunnen verlagen als verwacht.

"Het Amerikaanse banenrapport was ongelooflijk sterk, op elk denkbaar aspect", zei James Knightley van ING, die vindt dat op basis van deze cijfers, de Fed eigenlijk de rente zou moeten verhogen in plaats van verlagen.

"Toch blijft voorzichtigheid geboden", meent de analist, aangezien andere cijfers tot een heel andere conclusie leiden.

ING denkt dat de Fed zal kiezen voor renteverlagingen van 25 in plaats van 50 basispunten om tot een neutrale rente te komen. Die schat ING in op 3,25 tot 3,50 procent. De markt denkt aan minder dan 3,00 procent als neutrale rente.

De marktverwachting voor een verlaging met 50 basispunten is volgens de FedWatch Tool van CME gedaald van 31 tot minder dan 10 procent na het banenrapport. Vorige week schatte de markt die kans nog in op zo'n 60 procent.

Daar waar de Fed niet op het gaspedaal wil trappen wat betreft zijn rentebeleid, leek de Bank of England daar afgelopen week via een interview met voorzitter Andrew Bailey wel op te hinten. Het Britse pond verloor dan meer dan 2 procent ten opzichte van de dollar op weekbasis en noteerde vrijdag op 1,3100. In die daling zat wel wat dollarsterkte.

De euro/dollar handelde op weekbasis 1,7 procent lager ten opzichte van de dollar bij een stand van 1,0972 op vrijdag.

Goed nieuws was er over de inflatie in de eurozone, die met 1,8 procent in september voor het eerst in drie jaar onder de doelstelling van 2,0 procent van de Europese Centrale Bank uitkwam. Dat zet de deur naar een volgende renteverlaging door de ECB later deze maand verder open. In een toespraak in het Europees Parlement deed voorzitter Christine Lagarde afgelopen week niets om die verwachting te ontkrachten.

Op macro-economisch vlak was er verder aandacht voor inkoopcijfers over de maand september, die een krimp van de industrie in de eurozone en VS bevestigden, terwijl de dienstensectoren volgens S&P Global minder hard groeiden. ISM meldde juist een onverwachte groeiversnelling van de Amerikaanse dienstensector, maar zag de onzekerheid over de politieke situatie in de VS toenemen. 

Verwacht wordt dat de economie in de eurozone in het derde kwartaal met ongeveer 1 procent zal krimpen ten opzichte van de drie maanden ervoor, zei Cyrus de la Rubia van Hamburg Commercial Bank. En er is weinig zicht op verbetering op korte termijn, waarschuwde de econoom.

Volgens econoom Chris Williamson van S&P Global is de economische opleving in de VS steeds ongelijkmatiger geworden, met een groei die volledig afhankelijk is van de dienstensector.

En hoewel het huidige zwakke vraagklimaat heeft geholpen om de kostendruk in de verwerkende industrie laag te houden, is het mogelijk dat geopolitieke gebeurtenissen de energieprijzen opdrijven, aldus Williamson.

Frank Vranken van Bank Edmond de Rothschild wees in dat kader op de staking van havenarbeiders in de Amerikaanse havens aan de oostkust en de Golf van Mexico. Die begon maandag maar vrijdag werd een voorlopig akkoord gereikt, waardoor de impact vooralsnog beperkt lijkt.

Komende week start het cijferseizoen. "De meeste analisten zien winstcijfers niet als een belemmering voor verdere stijgingen van de aandelenkoersen. De potentiële struikelblokken liggen in zwakke economische cijfers", aldus Vranken.

Volgens analisten van Deutsche Bank is de markt te somber gestemd voor het derde kwartaal en zal de winstgroei voor Europese bedrijven meevallen in vergelijking met de verwachtingen.

Stijgers en dalers

Shell ging afgelopen week aan kop in de AEX, met een plus van 5,7 procent. De energiereus, die voor Goldman Sachs nog altijd de sectorfavoriet is, spinde garen bij de hogere olieprijzen.

Prosus steeg op weekbasis 3,4 procent dankzij de koerswinst voor Tencent. ASMI won 0,7 procent. KKR overweegt om een bod uit te brengen op ASMPT, zo werd afgelopen week bekend. ASMI is een grootaandeelhouder in ASMPT met een belang van circa 25 procent. Een verkoop van ASMPT zou ASMI als grootaandeelhouder een flinke zak geld opleveren die kan worden gebruikt om de aandeelhouders te plezieren, volgens Degroof Petercam.

ASML steeg op weekbasis fractioneel, terwijl Besi juist 1,2 procent daalde. Berenberg verlaagde afgelopen week de koersdoelen van ASML en ASMI, terwijl Citi juist met lagere koersdoelen kwam voor ASMI en Besi.

Financials gingen afgelopen week onderuit. Aegon verloor 1,3 procent, ASR daalde met 1,6 procent, NN leverde 2,3 procent en ING verloor 3,2 procent. Hekkensluiter ABN AMRO leverde zelfs 4,6 procent in. Adyen kende ook een slechte week, met een verlies van 4,2 procent.

Exor stond afgelopen week onder druk na een winstwaarschuwing van Stellantis, waar het een groot belang in heeft. Het aandeel verloor 3,6 procent op weekbasis. KBC Securities begon het aandeel wel te volgen met een koopadvies.

AkzoNobel verloor 1,7 procent. De aankondiging van Akzo om te focussen op de coatingactiviteiten en een strategische evaluatie uit te voeren van de eigen portfolio met decoratieve verf, is positief, zo stelde ING. De bank denkt dat er voldoende interesse zal zijn voor de decoratieve verven van Akzo in Zuid-Azië.

Heineken daalde met 3,3 procent na koersdoelverlagingen van Deutsche Bank en Citi. De koopadviezen bleven bij beide banken staan.

In de Midkap ging Basic-Fit 7,4 procent hoger. Mogelijk kon het aandeel profiteren van het nieuws over een brief van aandeelhouder Buckley Capital, die de fitnessketen in de etalage wil zetten.

Flow Traders was koploper met een plus van 11,7 procent, profiterend van de toegenomen marktvolatiliteit.

Aperam won 3,8 procent, nadat de staalfabrikant melding maakte van een positieve ontwikkeling van de marktvolumes en prijzen in de vakantieperiode. Jefferies zette het aandeel op de kooplijst.

Air France-KLM verloor door de stijgende olieprijzen juist 11,8 procent. Ook werd bekend dat onderdeel KLM flink in de kosten gaat snijden om de prestaties te verbeteren, hoewel dat vooralsnog niet tot banenverlies leidt. Met het totale pakket van maatregelen streeft KLM op korte termijn naar een verbetering van het bedrijfsresultaat met 450 miljoen euro. 

SBM Offshore werd op weekbasis 5,7 procent duurder, nadat dat ING het aandeel op de favorietenlijst plaatste. Fugro steeg met 3,6 procent. Alfen leverde afgelopen week 5,6 procent in. Corbion daalde met 5,3 procent.

Just Eat Takeaway daalde 0,9 procent op weekbasis. Deutsche Bank verlaagde het koersdoel, maar herhaalde wel het koopadvies voor de maaltijdbezorger. 

Bij de kleine aandelen deed Avantium afgelopen week goede zaken, met een winst van 5,8 procent. Pharming leverde juist 6,2 procent in. Bouwers Heijmans en BAM wonnen op weekbasis respectievelijk 3,1 en 6,9 procent.

Ebusco daalde met 6,5 procent op weekbasis. Vorig weekend bleek uit een melding bij de AFM dat belegger Van der Valk het belang in Ebusco heeft verkleind tot minder dan 5 procent. Oprichter Peter Bijvelds meldde ook een kleiner belang in de bussenbouwer. Bijvelds bezit meer aandelen dan voorheen, maar er staan ook meer aandelen Ebusco uit, waardoor zijn belang toch daalde.

Hoewel defensiebedrijven in Europa en Amerika het op weekbasis aardig deden onder invloed van het wapengekletter, was Theon, een fabrikant van nachtkijkers, afgelopen week een van de sterkste dalers in de AScX met een koersverlies van 5,7 procent.

De halfjaarcijfers die Alumexx afgelopen week publiceerde en die een omzetgroei en zwarte cijfers lieten zien, werden beloond met een koersstijging van 2,4 procent. 

Lavide won op weekbasis 16 procent. Lavide heeft een eerste investering ontvangen van Haerlem Capital ter waarde van 50.000 euro. Ook komt er een nieuwe CEO.