Optieclopedie: call, put

op woensdag 4 april 2012

Er zijn twee soorten opties:

calloptie: het recht om aandelen tegen een van tevoren vastgestelde koers te kopen
putoptie: het recht om aandelen tegen een van tevoren vastgestelde koers te verkopen

Let op: de koersbewegingen in de voorbeelden hieronder zijn overdreven. In de praktijk komen dit soort bewegingen op korte termijn meestal niet voor. Ze zijn gebruikt om duidelijk de werking van opties aan te geven. Daarnaast heb ik ervoor gekozen om aandelen als onderliggende waarden te gebruiken; dit hadden ook obligaties of goud et cetera kunnen zijn.

1. Callopties
U koopt een calloptie als u een koersstijging verwacht.

Voorbeeld
U heeft gehoord dat de productiemaatschappij NOP een grote opdracht heeft gekregen voor een nieuwe serie. U verwacht dat de koers van NOP op korte termijn naar 60 euro zal stijgen. De koers is op dit moment 51. U koopt een calloptie:

call NOP	50 euro
koers NOP	51 euro
optiepremie	3 euro

De optie kost in totaal 300 euro (optiepremie * 100 aandelen). 100 aandelen kosten 5100 euro (51 * 100 aandelen).

Stel de koers van NOP stijgt naar 60 euro. De waarde van de aandelen zou dan 6000 euro zijn. Als u aandelen in bezit had, was de winst 900 euro. De bezitter van de calloptie mag deze aandelen kopen voor 50 euro per stuk. De optie is dus 1000 euro waard (60 - 50 * 100 aandelen) en de winst is 700 euro (1000 - 300 aankoop). De totale winst is dus minder, maar het geïnvesteerde bedrag is ook aanzienlijk lager.

Stel de koers van NOP daalt naar 40 euro. De waarde van een pakket met 100 aandelen is dan nog maar 4000 euro waard, dus een verlies van 1100 euro. Met een optie mag u deze aandelen kopen voor 50 euro. Deze optie is dus niets meer waard. Het verlies is 300 euro (kostenoptie). De aandelenbezitter heeft nog wel de tijd om te wachten op een koersstijging. De optiebezitter niet meer, want de optie is verlopen.

Het resultaat

koers	aandelen	optie
40	-1100	-300
50	-100	-300
60	+900	+700

2. Putopties
U koopt een putoptie als u een koersdaling verwacht. Er zijn twee redenen om een putoptie te kopen:

profiteren van de verwachte koersdaling
het aandelenbezit te beschermen tegen koersdaling: de belegger wil zijn aandelen niet verkopen om een eventuele stijging niet te missen, dus koopt een putoptie als verzekering

Voorbeeld
Uw buurman zit in de reclamebranche en heeft gehoord dat een grote zeepmiddelenfabrikant stopt met de reclames in de soap 'Goede zeep, slechte zeep'. De productiemaatschappij NOP zal daardoor met de serie moeten stoppen. U bent bang dat de koers van het aandeel NOP zal gaan dalen. U heeft 100 aandelen NOP, maar u wilt ze nog niet verkopen. U koopt daarom een putoptie om de waarde van uw aandelenbezit te beschermen:

put NOP	50 euro
koers NOP	51 euro
optiepremie	2 euro

De optie kost in totaal 200 euro (optiepremie * 100 aandelen).

Stel de koers van NOP daalt naar 30 euro. Met deze optie mag u uw aandelen voor 50 euro verkopen. Het verlies is dan maar 300 euro (51 - 50 * 100 aandelen + 200 optiepremie) in plaats van de 2000 euro (50 - 30 * 100 aandelen).

Stel de koers van NOP daalt naar 40 euro. U heeft geen aandelen in uw bezit, maar wel bovenstaande optie. U mag dus 100 aandelen voor 50 euro verkopen. De waarde van de optie is 1000 euro (50 - 40 * 100 aandelen), de winst is dus 800 euro.

Stel de koers van NOP stijgt naar 60 euro. De putoptie is dan niets meer waard. Het verlies is 200 euro. Als koersen stijgen verliest u dus geld met putopties.

Het resultaat

koers	aandelen	aandelen+optie	optie
30	-2100	-300	+1800
40	-1100	-300	+800
50	-100	-300	-200
60	+900	+700	-200

Schrijven van callopties
Met het schrijven van een calloptie verkoopt u een kooprecht. Met andere woorden, u gaat de verplichting aan om aandelen te verkopen tegen een van te voren vastgestelde prijs. Een belegger schrijft een calloptie als hij niet veel koersstijging meer verwacht.

Voorbeeld
U heeft 100 aandelen NOP. De koers van NOP is op basis van overnamegeruchten recentelijk fors gestegen. U denkt dat er niet veel koersstijging meer in het vat zit, maar u wilt uw aandelen niet verkopen. U schrijft een call optie:

call NOP	50 euro
koers NOP	51 euro
optiepremie	3 euro

Voor deze optie ontvangt u in totaal 300 euro (optiepremie * 100 aandelen). Hiervoor bent u verplicht om uw 100 aandelen te verkopen tegen 50 euro, wat de koers ook doet. Als de koers boven de 50 euro komt, zullen uw aandelen worden opgevraagd. Als de koers onder de 50 euro blijft, mag u ze houden.

Stel de koers van NOP stijgt naar 60 euro. Als u de optie geschreven heeft, moet u de 100 aandelen leveren en u ontvangt er maar 50 euro voor (dus in totaal 1000 euro minder). Als u deze aandelen niet hebt, dan koopt de bank ze voor u en wordt het aankoopbedrag van uw rekening gehaald. U maakt dan een verlies van 700 euro (1000 - 300 ontvangen premie).

Stel de koers van NOP daalt naar 40 euro. De schrijver van deze optie is verplicht de aandelen te verkopen voor 50 euro. Deze optie is dus niets meer waard. De ontvangen premie is winst (300 euro).

Schrijven van putopties
Met het schrijven van een putoptie gaat u een koopverplichting aan.

Voorbeeld
U ziet de televisieproductie als een groeisector. U wilt 100 aandelen NOP kopen voor de lange termijn. Via het schrijven van een putoptie probeert u ze iets goedkoper te kopen. U schrijft een putoptie:

put NOP	50 euro
koers NOP	51 euro
optiepremie	2 euro

Het schrijven van deze optie levert in totaal 200 euro (optiepremie * 100 aandelen) op.

Als u de aandelen zou kopen kost u dit 5100 euro. Als u de putoptie schrijft, ontvangt u in eerste instantie 200 euro. Als de koers dan onder 50 euro komt, moet u de aandelen voor 50 euro kopen Dit kost u 5000 euro. In totaal scheelt u dit 300 euro (5100 - 5000 + 200). Echter, als de koers stijgt, heeft u slechts 200 euro winst, terwijl de koerswinst op aandelen veel groter had kunnen zijn.

Stel de koers van NOP daalt naar 30 euro. U bent de verplichting aangegaan om de aandelen te kopen voor 50 euro. Deze aandelen zijn op de beurs slechts 30 euro waard. Dit levert een verlies op van 1800 euro(50 - 30 * 100 aandelen - 200 euro).

Als de koers boven de 50 euro blijft, loopt de optie waardeloos af. De winst is dan 200 euro. Op dit moment kunt u opnieuw een putoptie schrijven en weer de optiepremie ontvangen.

Het resultaat

koers	aandelen	optie
40	-1100	-900
50	-100	+200
60	+900	+200

Bedenk wel dat op het moment van schrijven deze transactie erg aantrekkelijk lijkt. Mocht er een sterke koersdaling optreden, dan zijn de schrijvers heel wat minder blij.

Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Actiam. Van Zeijl schrijft zijn columns op persoonlijke titel. De informatie in zijn columns is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

Uw emailadres

Ja, ik blijf graag op de hoogte van de speciale acties en aanbiedingen van IEX Media

Auteur: Corné van Zeijl

Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Actiam. Daarnaast is hij beurscommentator bij onder meer RTL Z en BNR en schrijft hij columns voor verschillende media. Van Zeijl begon zijn carrière als analist voor Staalbankiers in 1986. In 1989 maakte hij de overstap naar vermogensbeheerder bij Robeco. Tussen 1994 en 2003 was ...

Meer over deze auteur

Recente artikelen van Corné van Zeijl

Reacties

Volgen

6 Posts

| Omlaag ↓

[verwijderd] 5 april 2012 07:58
   [verwijderd]

Lid sinds: 01 jan 0001

Laatste bezoek: 01 jan 0001

   Aanbevelingen

Ontvangen: 0

Gegeven: 0

   Aantal posts: 0
Onleesbaar!

Is er iemand wel tot het stukje schrijven van put opties gekomen?

groet,
Bolo

0
”
Quote Reageren

Niet oké
voda 6 april 2012
   voda

Lid sinds: 02 dec 2005

Laatste bezoek: 21 nov 2024

   Aanbevelingen

Ontvangen: 89677

Gegeven: 22196

   Aantal posts: 377.903
quote:
Bolo schreef op 5 april 2012 07:58:
Onleesbaar!

Is er iemand wel tot het stukje schrijven van put opties gekomen?

groet,
Bolo
Niet mee eens, vind het juist wel verhelderend!
Moet je natuurlijk wel even de tijd voor nemen om het hele bericht te lezen en digesteren!

0
”
Quote Reageren

Niet oké
[verwijderd] 6 april 2012 08:50
   [verwijderd]

Lid sinds: 01 jan 0001

Laatste bezoek: 01 jan 0001

   Aanbevelingen

Ontvangen: 0

Gegeven: 0

   Aantal posts: 0
Misschien is dat het.
Het is gortdroog en daarom moeilijk verteerbaar.
Het is exact hetzelfde wat je overal leest over de werking van opties. Misschien is het dan niet anders uit te leggen, maar ik had liever gezien dat het stuk in vieren geknipt was (put/call/koop/verkoop) met wat meer uitleg erbij.

Ik denk dat het te summier is voor de beginnende optiebelegger en te saai voor de meer ervaren optiebeleggers.

Fijne Pasen

groet,
Bolo

0
”
Quote Reageren

Niet oké
Bir 6 april 2012 14:23
   Bir

Lid sinds: 12 sep 2011

Laatste bezoek: 21 nov 2024

   Aanbevelingen

Ontvangen: 464

Gegeven: 134

   Aantal posts: 5.155
Prima stukje uitleg. Allesbehalve onleesbaar.

Grtn Bir

0
”
Quote Reageren

Niet oké
[verwijderd] 29 april 2012 23:02
   [verwijderd]

Lid sinds: 01 jan 0001

Laatste bezoek: 01 jan 0001

   Aanbevelingen

Ontvangen: 0

Gegeven: 0

   Aantal posts: 0
Dit kun je best oefenen beetje doorzetten

0
”
Quote Reageren

Niet oké
[verwijderd] 19 augustus 2015 10:38
   [verwijderd]

Lid sinds: 01 jan 0001

Laatste bezoek: 01 jan 0001

   Aanbevelingen

Ontvangen: 0

Gegeven: 0

   Aantal posts: 0
Er staat bij het voorbeeld van call-opties schrijven: de optiepremie is bijv. 2 euro.
Als ik echter in het orderboek kijk zie ik een bied- en een laatprijs.
Wat is nou precies de effectieve premie als ik een call-optie schrijf?
Ik heb het ook al op een andere plaats gevraagd, maar daar krijg ik geen antwoord en ik wil het eigenlijk toch graag weten:

Stel: ik wil een Galapagos call-optie schrijven, de GLS 80.00 JUN16

Ik zie het volgende staan:
cumvol...0
biedvol..7
bied.....4,32
laat.....5,250
laatvol..7
laatst...--
serie....GLS 80.00 JUN16

Als ik nu een calloptie wil schrijven (verkopen), voor welke premie is dat dan, de bied? de laat? Ergens er tussenin?
Alvast bedankt.

0
”
Quote Reageren

Niet oké

6 Posts

|Omhoog ↑

Aantal posts per pagina:

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.

Auteur: Corné van Zeijl

Recente artikelen van Corné van Zeijl

Reacties

Meedoen aan de discussie?

Onderwerpen: