Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
IEX 25 jaar desktop iconMarkt Monitor

Informatiedrama rondom beleggingsproducten

Informatiedrama rondom beleggingsproducten

Eerder dit jaar kwam de AFM met de onbegrijpelijke maatregel inzake de informatievoorziening over gestructureerde beleggingsproducten, ofwel Packaged Retail and Insurance-based Investment Products (PRIIPs).

Deze producten mogen niet meer aan Nederlandse beleggers worden aangeboden indien de vereiste documentatie niet (ook) in het Nederlands is opgesteld. Dat betekent in de praktijk dat buitenlandse markten waar deze producten worden verhandeld vanuit Nederland zijn afgesloten.

Ook al voldoet de informatie exact aan de door de lokale of Europese toezichthouders gestelde eisen. Kiene beleggers die zich op deze manier niet willen laten betuttelen, kunnen overigens gemakkelijk zelf een rekening in het betreffende land openen.

Verplicht document

Daarmee wordt de ineffectiviteit van de regel anderszins duidelijk. De afgelopen tijd kreeg ik veel vragen of het door mij beheerde BUFFERfund ook de dupe van deze maatregel was geworden. Dat fonds belegt immers in aan de Duitse beurs genoteerde gestructureerde producten.

Gelukkig zijn de toezichthouders (nog?) niet zover gegaan om ook professionele partijen de toegang tot deze producten te ontzeggen, dus voor ons fonds heeft de maatregel geen negatief effect. Maar het blijft ongelooflijk dat particuliere beleggers vanuit Nederland de toegang tot deze interessante markt wordt ontzegd.

De taalmaatregel van de toezichthouders stond overigens in de schaduw van andere regelgeving voor PRIIPs, namelijk de verplichte opstelling van een nieuw document. Het gaat om de Key Information Document (KID). Om te voorkomen dat particuliere beleggers deze column niet mogen lezen (sic), geef ik gelijk de vertaling: Essentiële Informatie Document (EID).

Dramatisch slechte eisen

De EID dient beknopte en heldere informatie over het beleggingsproduct te geven. Elk PRIIP moet voorzien zijn van dezelfde soort informatie in een identieke lay-out. De bedoeling is dat beleggers zo over eerlijke en goed vergelijkbare informatie beschikken.

Zij kunnen dan betere beslissingen nemen het product wel of niet aan te schaffen. Bovendien zijn de producten dan ook onderling goed vergelijkbaar. Ik vind het op zich een uitstekende maatregel van de toezichthouders om een dergelijk document voor elke PRIIP verplicht te stellen.

Dus chapeau, het is in principe prima Europese wetgeving. Maar daar houden mijn complimenten wel op. Want wat zijn de eisen die aan het EID worden gesteld dramatisch slecht. Ik ben van mening dat beleggers in veel gevallen door de EID niet goed worden geïnformeerd over kosten en risico’s en mogelijk zelfs zullen worden misleid.

Particulieren geen baat bij het KID

Met deze opvatting sta ik niet alleen. De European Fund and Asset Management Association (EFAMA), de organisatie van fonds- en vermogensmanagers dus, geeft in niet mis te verstane woorden aan dat particuliere beleggers geen baat hebben bij het KID (EID).

Zo stelt de organisatie dat de vereiste weergave van de kosten tot een volkomen verkeerd beeld aanleiding kan geven. Onder kosten verstaat de wetgever eenmalige kosten, incidentele kosten en vaste kosten. Onder de vaste kosten vallen de transactiekosten.

Dat is merkwaardig want dat is bij uitstek een variabele kostencomponent. Ernstiger is dat, in een poging de spreads als onderdeel van de transactiekosten van beleggingsfondsen opgenomen te krijgen, de regelgeving veel te ver doorschiet.

Te rooskleurig verleden

Transactiekosten moeten berekend worden door het verschil in de nettoprijs van de transactie en de middenkoers van de aankoop op het moment dat de order wordt ingelegd. Die gegevens moeten in principe over drie jaar worden verzameld.

Als de middenkoersen op de betreffende handelsdag niet meer beschikbaar zijn, mag ook de openingskoers worden genomen. Het is een bijna onmogelijke opgave die gegevens te verzamelen en bovendien kunnen marktbewegingen tot een enorme over- of onderschatting van de transactiekosten leiden.

Ander kritiekpunt van de EFAMA, waar ik het ook van harte mee eens ben, is de wijze waarop toekomstige scenario’s moeten worden weergegeven. Die scenario’s zijn gebaseerd op het verleden, waarin aandelen- en obligatiemarkten prachtige rendementen lieten zien.

Niet alleen volatiliteit 

De toekomstige scenario’s zullen dus relatief gunstig zijn. De particuliere belegger wordt op deze manier helemaal niet goed geïnformeerd over potentiële risico’s. Dat geldt des te meer omdat risico bijna helemaal wordt opgehangen aan volatiliteitcijfers.

Ik wil graag een voorbeeld geven met het BUFFERfund. Het fonds behaalde sinds de start in augustus 2016 een rendement van iets meer dan 10% bij een zeer lage volatiliteit van circa 2,5. Mooie cijfers en die laten we dus graag zien aan geïnteresseerde beleggers.

Maar we zullen het volatiliteitcijfer nooit sec gebruiken om over de risico’s van het fonds te communiceren. Het lage cijfer komt mede door de gehanteerde strategie, maar natuurlijk ook door de gunstige marktomstandigheden in de laatste jaren.

Begrijpelijke teksten kosten en risico's

De EID dwingt mij nu het volatiliteitcijfer te communiceren, zonder dat dit in een duidelijke context geplaatst kan worden. De EID dwingt mij op die manier een verkeerd beeld van de mogelijke risico’s van het fonds te geven.

We denken nog na over een oplossing, want het zo publiceren van een dergelijk cijfer is natuurlijk in niemands belang. De toezichthouders hebben in hun streven naar standaardisatie de verkeerde aanpak gekozen. Ze kozen voor een zo cijfermatig mogelijke benadering van risico, omdat de berekeningen dan voor iedereen gelijk zijn en vergelijken makkelijker wordt.

De uitkomsten van die berekeningen zijn echter nietszeggend en zullen vaak een verkeerd beeld geven van de werkelijke risico’s (en kosten). De toezichthouders hadden meer moeten inzetten op het verplicht publiceren van korte en begrijpelijke teksten over kosten en risico’s.

EID zwak ingevuld

Bijvoorbeeld door de PRIIP-ontwikkelaars te laten aangeven onder welke omstandigheden een groot verlies op het product te verwachten is, wanneer er gematigd wordt gepresteerd en onder welk scenario er bovengemiddelde rendementen te verwachten zijn.

Daar heeft de belegger meer aan dan verplichte standaardgetallen die de toekomst zullen weergeven als het spiegelbeeld van een rooskleurig verleden. De enige cijfers die wel belangrijk zijn mogen juist niet in de EID worden vermeld: het werkelijk behaalde rendement en het risico (volatiliteit) per kalenderjaar.

Dat is toch een gegeven waar beleggers op begrijpelijke wijze over de prestatie van het product kunnen worden geïnformeerd, zeker als die cijfers ook worden vergeleken met de doelstellingen van het product.

Het is bijzonder jammer dat een goed initiatief van een verplichte EID voor PRIIPs inhoudelijk zo zwak wordt ingevuld. Dat moet toch beter kunnen, AFM?


Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Marcel Tak

Auteur:

Marcel Tak is dé special product-specialist van IEX en IEXProfs, maar schrijft ook graag over rente, obligatiemarkt en toezicht als hij zich daartoe geroepen voelt. "De financiële sector is in belangrijke mate bezig met het verplaatsen van lucht. De werkelijke toegevoegd waarde is beperkt. In mijn columns wil ik r...

Recente artikelen van Marcel Tak

  1. Van pindakaas tot bitcoin
  2. AFM: Meer verbiedend dan bindend
  3. Turbo: hoge hefboom in de ban?

Reacties

10 Posts
| Omlaag ↓
  1. [verwijderd] 13 maart 2018 08:50
    "Kiene beleggers die zich op deze manier niet willen laten betuttelen, kunnen overigens gemakkelijk zelf een rekening in het betreffende land openen."? Marcel, je hebt duidelijk nooit geprobeerd om een rekening in Frankrijk te openen. De banken zijn daar zo ontoegankelijk dat andere bedrijven hun slag slaan in die markt (Orange, Carrefour...) en nu bankrekeningen aanbieden, terwijl ze geen banken zijn. Weet niet of het een goede ontwikkeling is, maar het is wel voor veel mensen een oplossing. Bizar dat binnen de EU het nog steeds praktisch vrijwel onmogelijk is om in een ander land een rekening te openen (ik spreek uit ervaring), Frankrijk is een extreem voorbeeld, maar er zijn ook Nederlandse banken die niet ingezetenen weigeren.
  2. [verwijderd] 13 maart 2018 12:37
    Eindelijk eens aandacht voor deze drogmaaatregel. Zijn er nog meer particuliere beleggers die geld hebben verplaatst naar een buitenlandse broker? Heel jammer, want ik deed goede zaken met DeGiro. In plaats van meer heb ik er nu minder staan. Ik werk nou eenmaal graag met ETF's en de meesten zijn hier niet meer te krijgen voor de particulier.
  3. rogerkjames 13 maart 2018 14:24
    Wordt inderdaad tijd dat dit onzin wordt aangepakt. De AFM zegt dat het een europees maatregel is maar dat is niet waar. De europese regels geven een land de recht om zijn eigen invulling te geven.
    @Arod74 - Groot gelijk. GB is net hetzelfde.
    @Ronaldino - Voor ETF's ben ik naar TDAmeritrade overgestapt. Kost $6.95 voor compleet koop/verkoop cyclus.
  4. Met Effekt 13 maart 2018 15:02
    Belachelijke regel. De financiele crisis werd niet veroorzaakt door een gebrek aan informatie bij particulieren maar door hebzucht en domino beleggen van de professionele markt.
    ETFs zijn voor een particulier juist veiliger (spreiden) dan de aankoop van individuele fondsen. Gelukkig zijn bij Binck nog veel ETFs te koop. En jammer dat dat niet meer kan bij Degiro tegen lage kosten.
  5. forum rang 5 Saibee 13 maart 2018 18:40
    De KID/EID van een Engel/Amerikaans product moet in het Nederlands anders mag je niet in het product handelen, dit terwijl slechts 10% van de Nederlanders Engels niet beheerst.

    Dan kan ik de volgende maatregel zelf wel verzinnen.
    De handel in wat voor product dan ook wordt verboden omdat 15% van de Nederlanders laaggeletterd dan wel analfabeet is en de KID/EID geen eens kan lezen.
  6. AEX900 14 maart 2018 12:07
    Ook in Duitsland is het bijna onmogelijk als NL een rekening te openen.
    ING-DiBa vereist "duits ingezetene". Andere uitsluitend een postadres, geen Postbus, in Duitsland.
    De nieuwe voorschriften laten zien dat de AFM denkt dat beleggers idioten zijn. Alleen speculaten zijn dat en die lezen toch niets.
10 Posts
|Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.