Tracker Tips: Structuur

De inspiratie voor dit artikel komt van een reactie op mijn vorige column over liquiditeit. De vraag die gesteld werd was of een indextracker een spiraal omhoog kan geven aan een bepaald aandeel. Een goede vraag, die ik uitgebreid zal toelichten in deze column die de structuur van ETF’s belicht.

Replicatie

Trackers worden grofweg ingedeeld in synthetische of fysieke replicatie. Dit is voor u als belegger belangrijke informatie, omdat het iets zegt over het zogeheten tegenpartijrisico. Bij fysieke replicatie koopt de fondsaanbieder daadwerkelijk de onderliggende aandelen of obligaties aan. Bij synthetische replicatie worden derivaten ingezet om een index te volgen.

Bij de keuze van een aandelentracker is fysieke replicatie voor u als belegger de meest veilige. Het is dan ook de vraag of de fondsaanbieder de effecten uitleent om extra inkomsten te genereren. Indien het laatste niet gebeurt, dan is het tegenpartijrisico het laagst.

Het zou in de praktijk kunnen gebeuren dat de lenende partij niet in staat is om de effecten te retourneren. Echter, voor sommige trackers is synthetische replicatie de enige manier om een index te volgen. Denk aan een tracker die bijvoorbeeld een mandje van grondstoffen volgt.

Onderliggend product of index

Een tracker, zoals de betekenis van het woord, volgt het onderliggend product of index. Hierdoor is de tracker afhankelijk van de regels die gelden voor het product of de index.

De meeste aandelenindices zijn marktgekapitaliseerd, zoals de AEX. Dit betekent dat per fonds de totale waarde voor de index wordt bepaald, waarbij geldt: waarde = aantal aandelen x free float x koers.

Het totaal van alle waarden bepaalt de indexstand en is dus dynamisch. Deze som wordt vervolgens gedeeld door een vast getal (divisor), waardoor de actuele koers van de index berekend wordt.

Tracking error

Bij introductie van een tracker is de waarde bijvoorbeeld vastgesteld op een tiende van de index, waardoor de ETF toegankelijker voor een belegger wordt. De waarde van de tracker is vanaf beursgang makkelijk te herleiden.

Echter door verloop van tijd zal er tracking error optreden, waardoor er een afwijking optreedt tussen het rendement van het beleggingsfonds en de waardeontwikkeling van de benchmark. Dit kan onder andere verklaard worden doordat de benchmark geen kosten berekend.

Een tracker heeft jaarlijkse kosten van bijvoorbeeld 0,5%. Na tien jaar zal de tracker dus minimaal 5% afwijken van de index.

Herweging

De meeste marktgekapitaliseerde indices worden een paar keer per jaar herwogen. Dit betekent dat bij de start van de nieuwe samenstelling van de index voor elk onderliggend aandeel wordt bepaald hoeveel stukken er uitgegeven zijn.

Ook wordt vastgelegd welk deel van het aandeel vrij verhandelbaar is op de beurs, de zogeheten free float. Een voorbeeld is als de Nederlandse Staat meer aandelen ABN Amro verkoopt, zal de free float toenemen. Bij een herweging van een fysieke AEX-tracker zal de fondsmanager dan meer aandelen ABN Amro moeten bijkopen, welke een tijdelijk opwaarts effect kan veroorzaken.

Een grotere impact in prijsvorming van een aandeel tijdens een herweging zie je als in een index een fonds wordt vervangen door een ander fonds. Met name door herwegingen van aandelenindices in Japan hebben de laatste jaren grote koersschommelingen in aandelen plaatsgevonden.

In dit geval zie je dat door een indexaanpassing aandelenkoersen heftig reageren, doordat een fondsmanager respectievelijk stukken moet kopen en verkopen. De professionele handel zal bij indexherwegingen vaak anticiperen, maar desalniettemin komen deze bewegingen soms voor.

Benchmarks

Een ander recent voorbeeld is de aankondiging van indexbouwer MSCI om vanaf mei volgend jaar Chinese A-aandelen op te nemen in onder andere haar opkomende markten index. Deze beslissing is een aantal jaren uitgesteld door liquiditeitsobstakels en risico’s voor vrij verkeer van kapitaal.

Maar door verbeteringen op dit vlak neemt MSCI vanaf volgend jaar 222 Chinese A-aandelen op in zijn MSCI Emerging Markets Index. Deze aanpassingen zullen volgend jaar in twee fasen plaatsvinden, waardoor de impact gelimiteerd is. Het resultaat is een 0,73 procent weging in zijn opkomende markten index vanaf augustus 2018.

Echter, ook andere indexmakers zoals FTSE Russell, zullen in navolging van MSCI ook hun indices aanpassen en zeer waarschijnlijk zal ook de relatieve weging van Chinese A-aandelen in meerdere benchmarks in de toekomst toenemen. Hierdoor zal de vraag in deze aandelen toenemen en dus een spiraal omhoog kunnen geven.

In mijn optiek zal de fantasie in Chinese aandelen flink kunnen toenemen doordat passieve beleggers automatisch meer geld gaan steken in Chinese bedrijven. China is hard op weg om de grootste economie ter wereld te worden. Op basis van marktkapitalisatie zal de relatieve weging van Chinese aandelen in de leidende benchmarks in de toekomst flink groeien. De kracht van die geldstroom moet niet onderschat worden.