Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
IEX 25 jaar desktop iconMarkt Monitor

Stompzinnig stimuleren

Het waren twee heerlijke dagen. De lentezon gaf ons een voorproefje van de mooie tijd die ons te wachten staat, maar nu moeten we helaas door een diep dal. Maandag komt de temperatuur nauwelijks boven het vriespunt. Dat zal tot een tijdelijke opleving van de elfstedenkoorts leiden. Mogelijk het enige sportevenement dat nog gevrijwaard is van doping. Al is het alleen maar omdat de tocht nooit verreden wordt. Bovendien, de nuchtere Friezen wagen zich niet aan epo en bloedtransfusies.

Nu gaan er geruchten dat het de Friezen toch een beetje in de bol is geslagen. Er zijn plannen deze zomer de hele elfstedenroute van een dikke ijslaag te voorzien. De Tocht der Tochten in de zomer, wat een publiekstrekker. Maar dat zou niet de ware reden van het gewaagde project zijn. De achterliggende gedachte is dat er zo werk wordt gecreëerd.

Nu zal het met dit soort wilde plannen wel meevallen. Maar als ik in Friesland zou wonen, maakte ik me zorgen om het bericht dat de provincie 300 miljoen wil investeren om zo de economie te stimuleren. Dat levert (ijs?)banen op, zo is de gedachte. De Rijksoverheid bezuinigt alleen maar, met een verergering van de economische problematiek tot gevolg. Aldus, vrij vertaald, de nota van Provinciale Staten waarin het voornemen kenbaar wordt gemaakt.

Sidderen bij ambtelijke termen
De provincie kan een grote financiële broek aantrekken omdat een leuk centje is verdiend met de verkoop van de Nuonaandelen aan Vattenfall. Als gevolg daarvan heeft Friesland 1,2 miljard euro op de bank staan. Dat levert aan rente niets op en het geld kan beter nuttig ingezet worden voor de Friezen zelf. Maar ik sidder bij gehanteerde ambtelijke termen als investeringsagenda.

De provincie kan een nuttige taak hebben om infrastructuur en soortgelijke voorzieningen op een zodanig niveau te brengen dat het bedrijfsleven goed kan functioneren. Dan is het goed als daar geld wordt uitgetrokken. Maar ik heb het idee dat de 300 miljoen in de zak van de provinciepolitici brandt. Geld uitgeven om kunstmatig banen te creëren is een slecht idee. Het aanlegen van een weg van A naar B levert inderdaad werk op, maar is in economisch opzicht zinloos als daar geen behoefte aan is.

Ik krijg argwaan bij de gedachte dat er 300 miljoen beschikbaar is, er een economische crisis heerst, maar er nu net toevallig behoefte is aan een weg van A naar B. De kans dat na een aantal jaren blijkt dat het geld aan zinloze projecten werd besteed, is levensgroot. Veel minder spannend voor de lokale politiek is het geld gewoon terug te geven aan de inwoners van Friesland. Dan bepalen zij zelf wel wat ze ermee doen. Misschien wordt het zuinigjes op de bank gezet. Daar is niets mis mee. Natuurlijk, dat stimuleert de economie niet. Maar dan moet gekeken worden wat de oorzaak is van het uitblijven van bestedingen van het geld. Dat kan drie redenen hebben.

Rente omlaag
Mogelijk dat consumenten op dit moment helemaal geen behoefte hebben geld te spenderen. Als dat zo is, dan is er geen enkel probleem. Het stimuleren van consumptie alleen maar om de economie te laten groeien is namelijk flauwekul en zelfs verwerpelijk. Economische groei kan een gevolg zijn van consumptieve bestedingen, maar is natuurlijk nooit een doel op zich.

Een tweede reden waarom geld niet wordt uitgegeven, maar op de spaarrekening belandt, kan vanwege een hoge spaarrente zijn. Om een afweging ten gunste van het consumeren te bevorderen, zou de rente omlaag moeten. Het behoeft geen betoog dat een dergelijke beleid bij de nu al extreem lage rente geen effect sorteert en een hoge rente geen reden is van de bestedingskrimp.

Een derde reden waarom consumptie kan uitblijven, is het gebrek aan vertrouwen in de toekomst. Dan dient sparen als appeltje voor de dorst. Dat lijken Nederlanders nu massaal te doen. De onzekerheid moet wel heel groot zijn, want door de hoge inflatie en de vermogensrendementheffing, is sparen gelijk aan het vullen van een vergiet met water. Als het spaargeld deze ellende heeft doorstaan, kan de rest worden ingeleverd bij opname in verpleeg- of verzorgingshuis.

De geëigende manier om zinloos spaargedrag terug te dringen, is te werken aan herstel van vertrouwen en het creëren van een goed, stabiel toekomstperspectief. Dat is lastig en vraagt om consistent en verstandig overheidsbeleid. Daarbij helpt niet overtollig geld uit te geven aan vermeend nuttige, maar naar alle waarschijnlijkheid zinloze projecten. De kortetermijn voordelen verdwijnen daarvan als ijs voor de lentezon.


Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Marcel Tak

Auteur:

Marcel Tak is dé special product-specialist van IEX en IEXProfs, maar schrijft ook graag over rente, obligatiemarkt en toezicht als hij zich daartoe geroepen voelt. "De financiële sector is in belangrijke mate bezig met het verplaatsen van lucht. De werkelijke toegevoegd waarde is beperkt. In mijn columns wil ik r...

Recente artikelen van Marcel Tak

  1. Van pindakaas tot bitcoin
  2. AFM: Meer verbiedend dan bindend
  3. Turbo: hoge hefboom in de ban?

Reacties

8 Posts
| Omlaag ↓
  1. forum rang 4 theo1 7 maart 2013 14:51
    Ze kunnen er best wel iets nuttigs mee doen. Achterstallig onderhoud wegwerken, kredieten verschaffen aan bedrijven die wel goede plannen hebben (maar dan wreekt zich weer dat provinciale politici en ambtenaren geen speciale expertise hebben op dat vlak). Maar waarschijnlijk wordt dat geld gewoon verkwanseld. Ze kunnen het geld inderdaad beter teruggeven. Ik denk dat er genoeg Friezen zijn die het goed kunnen gebruiken.
  2. [verwijderd] 7 maart 2013 15:25
    Vertrouwen zal pas terugkeren bij duidelijkheid op de woningmarkt. Deze vertoont overigen reeds tekenen van bodeming en zal naar alle waarschijnlijkheid in 2015-2018 weer herstel gaan vertonen wanneer vraag en aanbod weer met elkaar overeen gaan stemmen.
    In amerika , waar nu structureel herstel lijkt te zijn opgetreden, zag je eenzelfde patroon. Daar was het overigens nog een tikkie erger omdat er complete woonwijken te koop stonden.
    Dat is in Nederland gelukkig niet het geval. NOu ja misshcien deels wat de kantoorruimte betreft.
  3. forum rang 4 theo1 7 maart 2013 16:34
    Politici willen "iets doen" en "dingen in gang zetten". Dat is waarom ze de politiek in zijn gegaan. Als ze op hun kont hadden willen zitten terwijl het loon gestaag binnen stroomt, waren ze wel commissaris geworden bij een willekeurige midcap. Je kunt politici dus niet echt kwalijk nemen dat het geld ze in de zak brandt zodra er wat geld in die zak zit. Helaas werkt het nu eenmaal zo.
  4. [verwijderd] 8 maart 2013 10:37
    "De geëigende manier om zinloos spaargedrag terug te dringen, is te werken aan herstel van vertrouwen en het creëren van een goed, stabiel toekomstperspectief."

    De provincie zou deel kunnen nemen in innovatieve Friese ondernemeningen. MKB dat nu moeilijk aan kapitaal komt.
    Dat zou:
    1 - een directe impuls betekenen voor de lokale werkgelegenheid en
    2 - daarmee positief uitwerken op het vertrouwen van de bevolking en
    3 - bij verstandige selectie een winstgevende affaire blijken te zijn omdat de deelnemingen meer waard worden.

    Voor 300 miljoen koop je een paar kilometer snelweg, of 1.000 deelnemingen van 300.000 euro. Dat betekent per direct duizenden banen. Een veel betere multiplier dan asfalt.
  5. [verwijderd] 8 maart 2013 10:40
    Het is wel het EERSTE concrete plan dat ik van de politiek hoor in jaren om de werkloosheid aan te pakken!

    Het versoepelen van het ontslagrecht gaat de werkloosheid in mijn ogen juist NIET verminderen.

    Misschien nog niet direct het beste plan, maar tenminste wel een plan waarbij er eindelijk iets wordt gedaan..
8 Posts
|Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.