Goud op recordkoers

Hoewel de beursindices in de buurt van historische records noteren, is de lijst van grondstoffen met een positief rendement sinds begin dit jaar niet zo lang. De Bloomberg Commodity index noteerde in juni nog 10% in de plus maar speelde die bonus de voorbije weken weer kwijt. De grondstoffenindex kijkt nu zelfs aan tegen een verlies van 4%. Een van de weinige grondstoffen die tegen de trend in gingen, is goud.

Het gele metaal staat in dollar nu 22% hoger dan begin dit jaar. Dit rendement lag tot voor kort in andere valuta nog wat hoger, maar de voorbije weken verloor de dollar terrein tegenover onder meer de euro. Niettemin wordt goud in de meeste valuta in de buurt van een historisch hoogtepunt verhandeld.

Aanleiding voor de recente prijsopstoot van goud zijn de dalende inflatiecijfers wereldwijd (en dan met name in de Verenigde Staten) in combinatie met verschillende signalen dat de economie er aan het verzwakken is. Dit verhoogt de kans dat er dit jaar nog meer dan één renteverlaging zal komen.

Warm en koud

Tot nog toe was de Federal Reserve terughoudend met verlagen van de rente door de sterke arbeidsmarkt en de hoger dan verwachte economische groei. Alleen blazen de macro-economische cijfers warm en koud tegelijk. De index van de consumentenprijzen (CPI) daalde in de Verenigde Staten voor het eerst in drie jaar onder de grens van 3%. Tegelijk klom ook de werkloosheidsgraad omhoog en werden de cijfers van eerder dit jaar over nieuwe jobcreatie neerwaarts herzien. Dat zijn beide argumenten om de rente te verlagen.

Anderzijds lag de groei van het Amerikaanse bruto binnenlands product (bbp) in het tweede kwartaal met 2,8% flink boven de verwachtingen. Ook de omzet in de detailhandel houdt veel beter dan verwacht stand, omdat de consument ondanks de hoge rente en  hoge schuldgraad blijkbaar nog steeds manieren vindt om extra geld uit te geven. Die cijfers wijzen er dus op dat het nog steeds vrij goed gaat met de Amerikaanse economie en dat snelle renteverlagingen niet meteen nodig zijn. 

Start neerwaartse rentecyclus

Toch wijst de consensusverwachting op basis van de CME FedWatch Tool duidelijk in de richting van een renteverlaging bij de volgende Federal Reserve-vergadering, die op 18 september gepland staat. Niet minder dan 74% verwacht een renteknip met 25 basispunten en 26% is van mening dat de Amerikaanse centrale bank de beleidsrente ineens met 50 basispunten verlaagt.

Ook voor de daaropvolgende Fed-vergadering van 7 november, enkele dagen na de Amerikaanse presidentsverkiezingen, verwacht een meerderheid een tweede renteverlaging. In Europa verwacht 90% dat ook de ECB op 12 september de rente zal verlagen. De inflatie daalt en de economische groei in de eurozone trekt voorlopig niet aan.

Koopkrachtbescherming

De macro-economische indicatoren zijn enkel bepalend voor de prijsbewegingen op korte termijn. Op langere termijn staat het verlies van koopkracht van alle valuta centraal. Dat is een trend die startte in 1971 (einde Bretton-Woods en de de facto goudstandaard) en wegens de aard van het monetaire en financiële  systeem niet meer te stoppen is.

Om dit systeem draaiende te houden en de schulden oneindig door te rollen, moet er steeds meer geld worden bijgecreëerd op verschillende manieren (via centrale banken, commerciële banken en het schaduwbanksysteem). Dit leidt onvermijdelijk tot geldontwaarding en goud is een van de meest eenvoudige manieren om zich daar tegen te wapenen en de koopkracht veilig te stellen.

Private investeerders worden wakker

Opmerkelijk is dat goud sterk presteerde ondanks een uitstroom uit goud-ETF’s sinds de start van de opwaartse rentecyclus in 2022. Maar lang na de centrale banken, die al geruime tijd aan de aankoopzijde staan, zijn de voorbije maanden ook de private investeerders eindelijk wakker geworden.

Dit wordt geïllustreerd door de cijfers van de fysieke ETF-stromen die maandelijks door de World Gold Council (WGC) worden gepubliceerd. In juli werd voor 3,7 miljard dollar aan fysieke goudtrackers gekocht. Het was de derde maand op rij dat er een netto instroom was en meteen het hoogste cijfer sinds begin 2020. In Noord-Amerika ging er 2 miljard dollar naar goudtrackers, Europa kende een instroom van  1,2 miljard en de rest kwam uit Azië.

Alle fysiekgoud-ETF’s hebben nu gezamenlijk 3154 ton goud onder beheer, goed voor een tegenwaarde van bijna 250 miljard dollar.

Niet immuun voor paniekverkopen (op korte termijn)

Bij de beurspaniek van begin augustus daalde de goudprijs in eerste instantie mee met de aandelenmarkten, maar dat had te maken met de activiteit op de termijnmarkten (het zogenaamde papiergoud). Door de prijsstijging van de voorbije maanden was de speculatieve longpositie op de Comex termijnmarkt opgelopen naar het hoogste niveau sinds begin 2020. Bij een hoge volatiliteit moeten handelaren hun blootstelling aan de markt terugschroeven om de risico’s te verkleinen. Dit gebeurt meestal door winstnemingen op posities die in waarde zijn toegenomen, zoals goud.

Bij een nieuwe fase van paniek op de beurzen, die er hoe dan ook komt, kan goud in eerste instantie weer meedalen. Zo ging het namelijk ook in 2008 en 2020. Maar op langere termijn blijven de vooruitzichten heel gunstig omdat aanhoudende geldontwaarding van alle klassieke valuta nu eenmaal in het systeem is ingebakken.

Geen tegenpartijrisico bij fysiek goud

Fysiek goud heeft altijd de voorkeur om in goud te investeren, want alleen op die manier stap je volledig uit het financiële systeem. Beleggers die daar om welke reden dan ook geen zin in hebben, kunnen ook terecht bij een van de talrijke fysieke goudtrackers zoals de iShares Physical Gold (IE00B4ND3602) of Xetra Gold (DE000A0S9GB0). Allen moeten zij dan wel beseffen dat er een extra laag tegenpartijrisico wordt gecreëerd die er met fysiek goud niet is.