Dr. Hoe beantwoordt: hoe moet ik de koers/winstverhouding interpreteren?

Kampt u met een beleggingsprobleem of heeft u een vraag over uw portefeuille? Dr. Hoe, de beleggingsdokter van IEX geeft in ‘Eerste hulp bij beleggen’ antwoord op al uw vragen.

Deze keer luidt de vraag: aandelen zijn op verschillende manieren te waarderen. De bekendste manier is de koers/winstverhouding. Maar hoe moet ik die interpreteren? En achter in IEX Expert staat bij elk aandeel een PEG-ratio. Wat is dat en hoe gebruik ik die?

Dit artikel is eerder verschenen in IEX Expert van 12 juli.

Hoe duur of goedkoop een aandeel is, valt op verschillende manieren vast te stellen. De bekendste manier is die van de koers/winstverhouding (k/w): dat is de koers van een aandeel gedeeld door de (verwachte) winst per aandeel.

Beleggers kopen het liefst een aandeel met een zo laag mogelijke koers/winstverhouding. Die lijken in ieder geval het goedkoopst. Maar voor aandelen van bedrijven met goed management of gunstige vooruitzichten betalen beleggers weer graag een hogere prijs, dus een hogere k/w.

De winst per aandeel die wordt gebruikt voor het berekenen van de k/w is doorgaans de nettowinst van het bedrijf gedeeld door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen in een jaar. Eenmalige gebeurtenissen, zoals de winst op de verkoop van een bedrijfsonderdeel, worden niet meegerekend; de nettowinst wordt voor zulke eenmalige gebeurtenissen dus ‘gecorrigeerd’. Door deze correcties wordt een vergelijking eerlijker – niet alleen tussen verschillende jaren, maar ook tussen verschillende aandelen.

Maar de koers/winstverhouding alleen is niet genoeg. Beleggers willen het liefst aandelen in een bedrijf met een verstandig management, gunstige vooruitzichten, een gezonde balans, een relatief hoog rendement op het eigen vermogen en als het even kan een aantrekkelijk dividend. De vraag is dan of al die elementen al dan niet volledig in de koers/winstverhouding tot uiting komen.

Kwaliteit heeft een prijs

Vindt een belegger dat de actuele koers/winstverhouding te laag is, dan zal hij aankoop van het aandeel overwegen. Een goede maatstaf voor de beoordeling van de koers/winstverhouding is de zogenaamde Price/Earnings to Growth-ratio (PEG), omdat die rekening houdt met de groei van het bedrijf.

Kwaliteit heeft doorgaans een hogere prijs. Dat geldt voor wijn, voor auto’s, voor diepvriesmaaltijden, en ook voor aandelen. Bij bedrijven en aandelen bestaat de kwaliteit vooral uit het vermogen om de winst op peil te houden en bij voorkeur te laten groeien.

Voor een aandeel in een bedrijf met een stabiele, hoge winstgroei betaalt de belegger dus graag wat meer dan voor een aandeel in een bedrijf met een zwakke marktpositie, dat regelmatig in de verliezen duikt.

Een van de meest succesvolle beleggers uit de 20ste eeuw is Peter Lynch. Hij beheerde het Magellan Fund van vermogensbeheerder Fidelity, dat onder zijn hoede groeide van $20 miljoen naar $14 miljard. In zijn boek One Up on Wall Street (te koop via Bol.com) noemde hij de PEG-ratio een van de beste instrumenten om aandelen te waarderen. Volgens Lynch is een aandeel goed gewaardeerd als de koers/winstverhouding gelijk is aan het groeipercentage van de onderneming. De PEG-ratio is dan 1. In formule:

Eenvoudig te berekenen

PEG staat zoals gezegd voor Price/Earnings to Growth en wordt berekend door de koers/winstverhouding (k/w) te delen door het verwachte groeipercentage (g) van de winst. Dus als een bedrijf een k/w heeft van 12 en analisten een jaarlijkse winstgroei van 15% verwachten, dan is de PEG-ratio 0,8 (12 gedeeld door 15). Een PEG boven de 1 is duur, omdat dat betekent dat het groeipercentage van het bedrijf kleiner is dan de prijs die de beleggers moeten betalen. Een PEG ruim onder de 1 kan erop duiden dat het aandeel een koopje is.

De PEG-ratio heeft enkele belangrijke voordelen. In de eerste plaats is hij eenvoudig te berekenen op basis van informatie die doorgaans goed beschikbaar is. Daarnaast maakt de ratio het mogelijk om bedrijven uit sectoren met verschillende groeivoeten te vergelijken.

Als bijvoorbeeld een bedrijf in een snelgroeiende sector als robotica een groeivoet van 30% per jaar combineert met een koers/winstverhouding van 25, kun je stellen dat dit bedrijf met zijn PEG-ratio van 0,83 voordeliger is dan een ouderwetse machinefabriek met een k/w van 8 en een groeivoet van 5% (de PEG is dan 1,6).

Welke groei?

Als koers-winstverhouding zal doorgaans de koers gedeeld door de laatst bekende winst per aandeel of de voor het lopende jaar verwachte winst per aandeel worden genomen. Voor de groei zijn er verschillende mogelijkheden: de verwachte groei voor de komende jaren, dus drie, vijf of zelfs tien jaar, of de in het verleden gemiddeld behaalde winstgroei. Taxaties van analisten gaan doorgaans niet verder dan de komende vijf jaar en worden steeds onbetrouwbaarder naarmate het jaartal verder in de toekomst ligt.

Daarnaast zijn analisten vaak nogal optimistisch over de bedrijven die ze volgen, dus winstschattingen kunnen (veel) te hoog zijn. Enige voorzichtigheid valt in te bouwen door 10 tot 15% van de verwachte groeipercentages van analisten af te halen, of pas geïnteresseerd te raken bij een PEG onder de 0,8.

Lokale ondernemingen

Ook voor bedrijven die maar door weinig analisten gevolgd worden, zoals veel lokale ondernemingen in Nederland, is een betrouwbare groeivoorspelling niet eenvoudig te vinden. Een alternatieve methode kan zijn om de gemiddelde groei van de winst uit het verleden te nemen. Dan moet je wel bij voorkeur een periode nemen van minimaal zeven jaar, omdat dan doorgaans een hele economische cyclus is doorlopen. Zeker bij volwassen bedrijven die actief zijn in stabiele sectoren is dit doorgaans een goede indicatie voor de toekomstige groeivoet van de winst. Als de groeivoeten kloppen, werkt de PEG-ratio ontzettend goed.