Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
IEX 25 jaar desktop iconMarkt Monitor

Woekerpolissen blijven woekeren

Woekerpolissen blijven woekeren

Vorige maand kwam de woekerpolis weer in het nieuws. Dit keer was het Nationale-Nederlanden dat zijn klanten niet goed heeft geïnformeerd betreffende deze polissen. Het einde is dus nog steeds niet in zicht.

Het is alweer bijna 12 jaar geleden dat ik in mijn column de formule liet zien van de woekerpolis. Door middel van twee rekenvoorbeelden laat ik u nogmaals zien hoe het woekeren precies in elkaar zit.

Formule woekerpolis

Investeringspercentage = 100% - AK - DP - (GA/SA x KP)
AK = Aankoopkosten
AP = Afsluitprovisie
DP = Doorlopende provisie
GA = Gewenste afsluitprovisie
SA = Standaard afsluitprovisie (4%)
KP = Kostenpercentage

Er zijn twee dingen goed fout gegaan bij de woekerpolis:

  • Adviseurs hebben geen duidelijkheid gekregen over de kostenstructuur in de polissen
  • Adviseurs konden de hoogte van verdienste (provisie) zelf bepalen

De afsluitprovisie was standaard 4%. De adviseur had echter de mogelijkheid om aan de knoppen te draaien. De maximale afsluitprovisie was 6% met een doorlopende provisie van maximaal 4%. Er kon ook gekozen worden voor alleen een maximale doorlopende provisie van 12%.

Deze provisie (percentage) werd berekend over de looptijd van de polis en het maandbedrag. Hoe hoger het maandbedrag en hoe langer de looptijd, hoe meer provisie er werd ontvangen.

Hieronder een simpel voorbeeld waarin een klant voor zijn dochter wil sparen voor haar studie. De klant wil 20 jaar lang een bedrag van €200 sparen.

Rekenvoorbeeld 1: looptijd 20 jaar, maandpremie €200
Afsluitprovisie adviseur bij 20 jaar 6% van €200 x 240 maanden €2880
Doorlopende provisie: 4% 20 jaar lang maandelijks €8 €1920
Totale provisie over 20 jaar   €4800


Adviseurs met een goede babbel die graag wat meer wilden verdienen, adviseerden een polis af te sluiten voor een duur van 40 jaar. De klant kreeg dan te horen dat die de polis altijd na 20 jaar konden laten uitkeren. De verdienste is dan als volgt:

Rekenvoorbeeld 2: looptijd 40 jaar, maandpremie €200
Afsluitprovisie adviseur bij 40 jaar 6% van €200 x 480 maanden €5760
Doorlopende provisie: 4% 40 jaar lang maandelijks €8 €3840
Totale provisie over 20 jaar   €9600


De afsluitprovisie werd verdiend in 5 jaar. Dit betekende voor de adviseur dat de polis dus minimaal 5 jaar moest lopen. De maatschappij betaalde wel in één keer de afsluitprovisie uit aan de adviseur.

In het eerste jaar was dus eigenlijk 20% van deze afsluitprovisie verdiend door de adviseur. Over de overige 80% afsluitprovisie werd door de maatschappij een rente berekend van rond de 10%, die als kosten werden opgevoerd in de polis. Deze kosten stonden nergens genoteerd, dus de adviseur en de klant waren hier niet van op de hoogte.

Hieronder de berekening:

Adviseur ontvangt de totale afsluitprovisie   €5760
Daadwerkelijk verdiend door adviseur in eerste jaar 20% €1152
Rentekosten klant 10% van €4608 (€5.760 - €1.152) €460,80


In bovenstaande berekening wordt €460,80 aan kosten in rekening gebracht. Dit is ruim 19% van de betaalde jaarpremie van €2.400!

Klanten die na 1 jaar de polis wilden beeindigen kregen van diverse adviseurs te horen dat dit niet mogelijk was. Dat was natuurlijk onzin, maar de adviseur wilde niet de te veel betaalde afsluitprovisie (80%) terugbetalen.

Adviseurs die veel polissen afsloten, kregen ook te maken met beëindigingen van polissen en terugboekingen van afsluitprovisies. Gevolg was dat deze adviseurs weer nieuwe polissen moesten sluiten om de terugbetaling te kunnen betalen.

Een langere looptijd van de polis zorgde ook voor een lager investeringspercentage voor een langere duur.

Looptijd in jaren Premie-inhouding Duur inhouding   Looptijd in jaren Premie-inhouding Duur inhouding
1 4,00% 1   16 14,06% 6
2 4,24% 2   17 14,94% 6
3 4,48% 3   18 15,82% 6
4 4,74% 4   19 15,07% 7
5 5,00% 5   20 15,87% 7
6 6,00% 5   21 16,66% 7
7 7,00% 5   22 16,06% 8
8 8,00% 5   23 16,79% 8
9 9,00% 5   24 17,52% 8
10 10,00% 5   25 17,05% 9
11 11,00% 5   26 17,73% 9
12 12,00% 5   27 18,41% 9
13 13,00% 5   28 19,10% 9
14 14,00% 5   29 19,78% 9
15 15,00% 5   30 20,46% 9


Bij een looptijd van de polis van 20 jaar is de premie-inhouding 15,87% voor de eerste zeven jaar. Bij een looptijd van 30 jaar is de premie inhouding zelfs 20,46% voor de eerste negen jaar!

We kunnen nu de formule invullen. Bij een looptijd van de polis van 30 jaar en een maandpremie van €200 is het volgende van toepassing:

Het investeringspercentage is: 100% - 0,5% - 4% - (6% : 4% x 20,46%) = 64,81%
Investeringsbedrag is nu €129,62 (64,81% van €200)
Kosten eerste 9 jaar zijn nu €70,38 (35,19% van €200)

Wie een dekking bij overlijden had meeverzekerd, moest hiervoor ook nog premie betalen. Dit gebeurde door middel van het terugrekenen naar het aantal participaties.

8% bruto rendement

Een ander probleem was de doorberekening van het te verwachten eindbedrag voor de klant. Adviseurs kregen het advies van de maatschappij om de polissen door te rekenen op een bruto rendement van 8%. De einduitkering was afhankelijk van het soort provisie dat de adviseur ontving.

Hieronder een vergelijking van een beleggingspolis met 5% afsluitprovisie en een beleggingspolis met alleen doorlopende provisie van 5% en van 12%. De maandpremie bedraagt €150 en de totale provisie is €2.700.

Jaren Betaalde premies € 5% afsluitprovisie € 5% doorlopende provisie € 12% doorlopende provisie €
1 1800 1219  1601 1471
5 9000 7370  9562 8817
10 18.000 18.234  23.007 21.221
15 27.000 35.617  41.738 38.503
20 36.000 59.799  67.791 62.541
25 45.000 93.332  103.912 95.869
30 54.000 139.618  153.751 141.861
Totale provisie adviseur € 2700 2700 6480


Bij de doorlopende provisie van 5% is de einduitkering 10% hoger dan bij de 5% afsluitprovisie. Dit verschil is te verklaren doordat er geen voorfinanciering nodig is bij de doorlopende provisie, waardoor het investeringspercentage hoger is.

Tot slot de berekening van het 8% bruto rendement. U als belegger weet dat het onmogelijk is dat ieder jaar precies eenzelfde rendement wordt behaald. Adviseurs hadden te maken met software waar de 8% ieder jaar precies werd behaald!

In de praktijk blijkt dat het gemiddelde jaarlijkse rendement flink kan afwijken, zie onderstaand rekenvoorbeeld waarin 30 jaar lang €150 wordt betaald en de kostenstructuur op nihil is gesteld:

Jaren en rendement     Waarde na 15 jaar € Uitkering (afgerond) €
30 jaar 8%       212.000
1e 15 jaar 7% daarna 15 jaar 9%   46.000 222.000
1e 15 jaar 9% daarna 15 jaar 7%   55.000 196.000
1e 15 jaar 6% daarna 15 jaar 10%   43.000 239.000
1e 15 jaar 10% daarna 15 jaar 6%   60.000 186.000
1e 15 jaar 2% daarna 15 jaar 14%   31.000 307.000
1e 15 jaar 14% daarna 15 jaar 2%   84.000 144.000
1e 10 jaar 6% daarna 10 jaar 8% laatste 10 jaar 10%   235.000
1e 10 jaar 10% daarna 10 jaar 8% laatste 10 jaar 6%   188.000
1e 15 jaar 4% daarna 10%   37.000 212.000


De gemiddelde uitkering bij 8% kan flink verschillen. Hierbij waren er ook nog maatschappijen die extra kosten in rekening brachten als in een maand het rendement hoger was dan het gemiddelde historisch fondsrendement:

Als het koersrendement van het door u gekozen fonds in een maand het naar een maandrendement omgerekende gemiddeld historisch fondsrendement overtreft, worden door de verzekeraar aan het begin van de volgende maand kosten in rekening gebracht. Deze kosten worden verrekend door onttrekking van participaties. Het te verrekenen bedrag is gelijk aan het positieve verschil tussen het rendement van het fonds en het historisch fondsrendement, vermenigvuldigt met een fondsafhankelijke factor. Deze factor bedraagt maximaal 0,175. Het te verrekenen bedrag is niet hoger dan 0,5% van de fondswaarde.

Uit het bovenstaande blijkt in ieder geval dat aan de woekerpolissen twee partijen leuk hebben verdiend: de maatschappijen en de adviseurs.


Jos Koets is Erkend Hypotheek Adviseur (SEH) en de specialist van IEX.nl. Hij heeft z’n eigen Assurantiekantoor Groenoord in Vlaardingen. Koets schrijft zijn columns op persoonlijke titel. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel (hypotheek)advies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde transacties. Hoewel deze column met de grootst mogelijke zorgvuldigheid is samengesteld, aanvaardt Jos Koets geen aansprakelijkheid voor de onvolledigheid, onjuistheid of gevolgen daarvan.
Uw reactie is welkom op koets@iex.nl.

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Jos Koets

Auteur:

In 1994 werd Jos Koets meteen in het diepe gegooid bij een assurantiekantoor. In z’n eerste werkweek vond zijn baas het nodig met vakantie te gaan. Daarna heeft hij in de praktijk het assurantievak geleerd. Koets kocht het bedrijf van z’n werkgever. Nu is hij eigenaar van het eenmansbedrijf Assurantiekantoor Groenoord in ...

Reacties

17 Posts
| Omlaag ↓
  1. Alterak 27 oktober 2023 10:15
    Ik ben fan van inhoudelijke artikelen maar heb het idee dat de schrijver zo diep in de materie zit dat hij zich het kennisniveau van een leek niet meer kan inschatten. Het is voor mij te weinig jip en janneke niveau, maar dat kan aan mij liggen. Zo wordt er bijvoorbeeld zonder enige uitleg gerept over participaties bij een levensverzekering. Geen idee wat dat is.
  2. forum rang 5 andre68 27 oktober 2023 10:43
    quote:

    Alterak schreef op 27 oktober 2023 10:15:

    Ik ben fan van inhoudelijke artikelen maar heb het idee dat de schrijver zo diep in de materie zit dat hij zich het kennisniveau van een leek niet meer kan inschatten. Het is voor mij te weinig jip en janneke niveau, maar dat kan aan mij liggen. Zo wordt er bijvoorbeeld zonder enige uitleg gerept over participaties bij een levensverzekering. Geen idee wat dat is.
    Met een woekerpolis ben je genaaid in het pak. Voldoende J&J ?
  3. forum rang 5 andre68 27 oktober 2023 11:10
    Het "leuke" was destijds (mid jaren 90) dat je via je werkgever als pensioen-regeling zo'n woekerpolis kreeg. Van "gerenommeerde" bedrijven als Aegon, NN etc. via hun "tussenpersonen" (ik krijg nog spontaan uitslag van het woord "tussenpersoon")
    Het waren vooral de werkgevers van kleinere bedrijven die niet bij een "gewoon" pensioenfonds waren aangesloten die hun werknemers opzadelden met zo'n oplicht-produkt. Er was ook geen keus: het was dit of niks.

    Ik ken wat mensen die inmiddels een paar jaar gepensioneerd zijn en daardoor een heel mager pensioentje hebben.

    Voorbeeld iemand 35 jaar bij een werkgever gewerkt met (alleen)een woeker-pensioenregeling. Daarna nog 5 jaar (door een bedrijfsovername) bij een andere werkgever die wél een goede pensioenregeling had. Die 35 jaar bij de eerste werkgever geeft nu 2/3 van het pensioen en de laatste 5 jaar bij de 2e werkgever 1/3 van het pensioen.

    Kan je nagaan wat een diefstal.
  4. Rattovic 27 oktober 2023 11:25
    Goed artikel dit.
    Alleen mis ik nog de visie van Jos over hoeveel hij vindt dat er zou moeten worden uitgekeerd aan benadeelden.
    Bijzonder vind ik ook dat de maatschappijen toegeven niet goed geïnformeerd te hebben. Op één partij na, dat is NN. Medewerkers zijn daar echt goed gehersenspoeld en geloven nog steeds dat ze niets fout hebben gedaan:-(
  5. Response 27 oktober 2023 11:45
    quote:

    Alterak schreef op 27 oktober 2023 10:15:

    Ik ben fan van inhoudelijke artikelen maar heb het idee dat de schrijver zo diep in de materie zit dat hij zich het kennisniveau van een leek niet meer kan inschatten. Het is voor mij te weinig jip en janneke niveau, maar dat kan aan mij liggen. Zo wordt er bijvoorbeeld zonder enige uitleg gerept over participaties bij een levensverzekering. Geen idee wat dat is.
    Dit zijn deelnemingen in beleggingsfondsen "van het huis". Met aan- en verkoopkosten, beheerkosten. Nog een keer cashen dus.
  6. Response 27 oktober 2023 11:48
    Goed artikel. Erg rekenkundig maar dat hoort er blijkbaar bij.
    Wat vergeten wordt is dat er vaak door maatschappijen een voorschot werd gegeven op de provisie van de tussenpersonen. Deze is inmiddels gevlogen. De maatschappijen blijven met o.a. de juridische procedures zitten.
    Een uitermate slecht product. Ook de beeldvorming: "De belastingdienst betaald mee!" en "Je geld niet in stenen laten zitten". O wat waren we slim.
  7. Woudloper 27 oktober 2023 12:00
    De technische uitleg is natuurlijk mooi, maar waar het echt om gaat is dat de verzekeraars en de intermediairs bewust de kosten niet en niet duidelijk hebben gecommuniceerd omdat deze veel te hoog zijn om het aantrekkelijk belegging te maken. Nu proberen een aantal polishouders nog iets terug te krijgen. Dit is zowel de verzekeraar als de intermediair te verwijten, al draait nu de verzekeraar er alleen voor op. Daarnaast werden er ook overlijdensrisico verzekeringen verkocht tegen een te hoge premie.
    Compensatie voor beide is er wel deel geweest, maar niet genoeg en volledig. Vooral kwalijk dat de compensatie al zo’n lange tijd vergt en alleen de echt strijder hier nog iets van gaat zien. De meest polishouders hebben de hoop al opgegeven of zijn door de verzekeraar met een “fooi” afgescheept.
  8. forum rang 5 andre68 27 oktober 2023 13:18
    quote:

    Woudloper schreef op 27 oktober 2023 12:00:

    De technische uitleg is natuurlijk mooi, maar waar het echt om gaat is dat de verzekeraars en de intermediairs bewust de kosten niet en niet duidelijk hebben gecommuniceerd omdat deze veel te hoog zijn om het aantrekkelijk belegging te maken. Nu proberen een aantal polishouders nog iets terug te krijgen. Dit is zowel de verzekeraar als de intermediair te verwijten, al draait nu de verzekeraar er alleen voor op. Daarnaast werden er ook overlijdensrisico verzekeringen verkocht tegen een te hoge premie.
    Compensatie voor beide is er wel deel geweest, maar niet genoeg en volledig. Vooral kwalijk dat de compensatie al zo’n lange tijd vergt en alleen de echt strijder hier nog iets van gaat zien. De meest polishouders hebben de hoop al opgegeven of zijn door de verzekeraar met een “fooi” afgescheept.
    Een steeds groter aantal gedupeerden heeft inmiddels al een tuintje op hun buik. Dat scheelt alvast weer wat potentiële klagers.
  9. forum rang 5 andre68 27 oktober 2023 15:52
    quote:

    andre68 schreef op 27 oktober 2023 11:10:

    Het "leuke" was destijds (mid jaren 90) dat je via je werkgever als pensioen-regeling zo'n woekerpolis kreeg. Van "gerenommeerde" bedrijven als Aegon, NN etc. via hun "tussenpersonen" (ik krijg nog spontaan uitslag van het woord "tussenpersoon")
    Het waren vooral de werkgevers van kleinere bedrijven die niet bij een "gewoon" pensioenfonds waren aangesloten die hun werknemers opzadelden met zo'n oplicht-produkt. Er was ook geen keus: het was dit of niks.

    Ik ken wat mensen die inmiddels een paar jaar gepensioneerd zijn en daardoor een heel mager pensioentje hebben.

    Voorbeeld iemand 35 jaar bij een werkgever gewerkt met (alleen)een woeker-pensioenregeling. Daarna nog 5 jaar (door een bedrijfsovername) bij een andere werkgever die wél een goede pensioenregeling had. Die 35 jaar bij de eerste werkgever geeft nu 2/3 van het pensioen en de laatste 5 jaar bij de 2e werkgever 1/3 van het pensioen.

    Kan je nagaan wat een diefstal.
    Correctie. Die 35 jaar moet 25 jaar zijn.
  10. [verwijderd] 29 oktober 2023 23:38
    quote:

    andre68 schreef op 27 oktober 2023 11:10:

    Het "leuke" was destijds (mid jaren 90) dat je via je werkgever als pensioen-regeling zo'n woekerpolis kreeg. Van "gerenommeerde" bedrijven als Aegon, NN etc. via hun "tussenpersonen" (ik krijg nog spontaan uitslag van het woord "tussenpersoon")
    Het waren vooral de werkgevers van kleinere bedrijven die niet bij een "gewoon" pensioenfonds waren aangesloten die hun werknemers opzadelden met zo'n oplicht-produkt. Er was ook geen keus: het was dit of niks.
    De "gerenommeerde" bedrijven als Aegon, NN hebben het mogelijk gemaakt.
    Maar de "tussenpersonen" hebben er dik van geprofiteerd.
    En werkgevers die je voor de keus stelden: dit of niks, die zullen wel in de provisie hebben gedeeld.
    Vooral die deskundigen (tussenpersonen/adviseurs/werkgevers) moeten terugbetalen. Bij hun is het leeuwendeel van de woekerwinst terecht gekomen.
  11. WGHM 4 november 2023 19:31
    Ik heb destijds, 1990, een paar polissen van verschillende maatschappijen genomen om risico's te spreiden. Ik heb mij op alle details laten voorlichten, maar er zijn cruciale feiten achtergehouden. Ik heb nog alle papieren bewaard. Er is naar willekeur van de inleg afgeroomd. Ik heb eerst grote bedragen ingelegd en 15 jaar periodiek kleinere. Ik heb met moeite na 15 jaar de inleg terug gehad. Ik kon intussen zien wat mijn 'gewone' beleggingen in die periode deden: gemiddeld ongeveer 200% rendement; woekerpolissen 0%. Die polissen waren een ongekend staaltje financiële criminaliteit. De verantwoordelijken horen achter slot en grendel. Ik zal nooit een financieel product van een verzekeraar afnemen.
17 Posts
|Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.