VEB in neerwaartse spiraal

De Vereniging van Effectenbezitters (EI-VEB) zit in een neerwaartse spiraal. De forse teruggang in leden en contributies gaat gepaard met een financieel verlies door onder meer koersdalingen van eigen beleggingen.

Het recent verschenen jaarverslag 2022 vermeldt: “De VEB heeft een zeer solide financiële balans en voldoende buffers om de uitdagingen aan te gaan.” De geruststelling komt van Steven ten Have. Hij vormt de nieuwe Raad van Commissarissen met Georg Möller en Marleen Janssen Groesbeek.

Zij zijn de opvolgers van de voltallige RvC die in 2021 opstapte. Ook directeur Paul Koster ruimde toen het veld. Een heftige interne ruzie vormde destijds de oorzaak van het vertrek, maar de VEB geeft daar nog altijd geen openheid van zaken over.

De afkalving van de ledenbestand en inkomsten vormt wellicht één van de oorzaken. Begin 2019 had de VEB nog ruim 40.000 leden en dit jaar komt de kritische grens van 30.000 leden in beeld. De dalingen in ledenaantallen afgelopen jaren, afgerond:

• 2019: 5%
• 2020: 6%
• 2021: 6%
• 2022: 7%
• 2023: 6% (prognose)

In 2022 zegden bijna 3.300 leden op en kwam er een kleine duizend bij, wat het totaal eind 2022 bracht op 31.551 leden. Dit heeft uiteraard ook gevolgen voor de inkomsten uit contributie: van €2,4 miljoen in 2021 naar €2,2 miljoen in 2022.

Financiële marketingcampagne

Nu had de VEB voor 2022 de uitgaven aan marketing begroot op €150.000, maar heeft slechts €10.000 uitgegeven. In 2021 was dat €48.000. Directeur Gerben Everts kondigde recent wel een grote, nieuwe marketingcampagne aan: elk nieuw VEB-lid krijgt een garantie op dekking van eventueel verlies over een periode van vijf jaar op een belegging van maximaal €1.000 in goed beoordeelde ETF's.

Dat lijkt een mooi aanbod – beleggen zonder risico – maar na aftrek van 5 jaar contributie van €80 resteert dan in feite €600. De ‘verliesgarantie’ is een financiële premie voor lidmaatschap. In het jaarverslag zegt VEB dat veel beleggers lid zijn vanwege de claims van de organisatie, wat ook duidt op lidmaatschap voor individueel gewin.

De collectieve behartiging van de belangen van Nederlandse beleggers vormt op die manier noch voor de claimzoekers, noch voor de nieuwe leden die voor de beleggingsgarantie komen, nog de voornaamste reden om lid te worden van de VEB. Daarmee doemt ook de vraag op of de VEB met 30.000 leden tegenover 1,9 miljoen Nederlandse huishoudens die beleggen zich nog kan presenteren als de collectieve belangenbehartiger van beleggend Nederland. Die rol dreigt te marginaliseren, zoals dat eerder gebeurde bij de vakbonden - die overigens juist nu weer winnen aan belang.

De VEB noemt zich tegenwoordig EI-VEB, waarbij de EI staat voor European Investors. Voorlopig schuilt dat Europese kartakter nog vooral in de naam, want er zijn geen concrete signalen dat de VEB voorbij Delfzijl, Lobith en Vaals enig belang van Europese beleggers vertegenwoordigt. Op verschillende verzoeken om wederhoor in de afgelopen twee weken gaf de VEB geen respons. Volgens de woordvoerder heeft het management het druk met de voorbereiding van de algemene ledenvergadering van aanstaande woensdag, 31 mei 2023, in de Jaarbeurs in Utrecht.

Verlies met beleggen

Het is een tikje wrang dat de beleggingsvereniging zelf verlies lijdt op haar beleggingen. Het koersresultaat van de effecten daalde aanzienlijk, van een plus van €5,7 miljoen in 2021 naar een verlies van ruim €3,9 miljoen in 2022. De Raad van Commissarissen heeft de soliditeit getoetst van de financiële instellingen waarin de VEB haar vermogen heeft ondergebracht, en het spreidingsbeleid, maar de uitkomst van die toetsing is niet bekend.

Bij de kosten en opbrengsten valt de post juridische adviezen op van vier ton. Advocaten hadden vorig jaar een goede klant aan de VEB, want dat was bijna een verdrievoudiging ten opzichte van 2021.  Door dit alles kwam er onder de streep een verlies – voor bijzondere posten - uit van ruim €3,2 miljoen, tegen nog €5,9 miljoen winst over 2021.

Het saldo van de liquide middelen daalde van bijna €31 naar €16,5 miljoen. De waarde van de effectenportefeuille steeg iets, tot net boven de €37,5 miljoen. Het jaarverslag 2022 toont een vereniging die zich niet uit de neerwaartse spiraal weet te bevrijden. Voor 2023 wordt opnieuw een negatief resultaat begroot: een verlies van €2,36 miljoen voor verrekening van vennootschapsbelasting.

De beleggingsportefeuille van de VEB, per ultimo 2022