Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
IEX 25 jaar
Uitgebreid zoeken

Beurscodes, betekenis en hulp bij zoeken

Europa

AEX
Euronext Amsterdam
BRU
Euronext Brussels
PSE
Euronext Paris
LIS
Euronext Lissabon
CHX
CBOE Europe, grote(re) EU aandelen
NAV
Investment Funds (NAV)

Noord-Amerika

NYS
New York Stock Exchange
OTC
CBOE BZX Exchange (US)
TSE
Toronto Stock Exchange

Kunt u een instrument niet vinden?

Zoek dan via de zogenaamde ISIN code. Elk instrument, aandeel etc. heeft een unieke code.

Kies vervolgens - wanneer er meerdere resultaten zijn - de notering op de beurs van uw keuze.

Waar vind ik die ISIN code?

Google de naam van het instrument, aandeel etc. met de toevoeging 'ISIN'.

Als zoeken op ISIN code geen resultaten oplevert hebben wij het instrument of aandeel niet in onze koersendatabase.

desktop iconMarkt Monitor
Markt vandaag Koersen Forum Premium IEX Expert
Home  /   Artikelen   /   Outlook 2023: De volgende bubbels en zeepbellen

Outlook 2023: De volgende bubbels en zeepbellen

Royce Tostrams
op
Views: 18.903
Categorie: Technische Analyse, Redactioneel
Alert instellen Toevoegen aan watchlist
Outlook 2023: De volgende bubbels en zeepbellen
Beeld: iStock

De twee bekendste bubbels van 2022 lopen leeg (bitcoin) of zijn al volledig leeggelopen (Tesla).

Ik wees begin vorig jaar al op de opgeblazen koersen; kunnen we aan de hand van technische signalen nu al de bubbels voor 2023 zien aankomen?

Ik heb er nu twee op mijn radar: één die al begint leeg te lopen (Nederlandse huizenmarkt is te hard gestegen) en één in wording (oversoldconditie Tesla). De laatste Tesla is dus een omgekeerde bubbel.

Technische criteria

Hoe kan een TA-er een bubbel herkennen?

Vanuit technisch perspectief kan een mogelijke bubbel aan de hand van de volgende criteria in beeld gebracht worden:

  • De koers wijkt op een gegeven moment meer dan 100% af van het (200-daags) langetermijngemiddelde.
  • De koers heeft al een explosieve stijging (of daling) achter de rug; vaak van vele honderden procenten.
  • De uptrend verloopt soms parabolisch; de stijgingen gaan steeds harder. Soms gaat de koers verticaal omhoog.
  • Uncharritory, dus afwezigheid van oude all-time highs.

In de grafiek helemaal onderaan mijn blog zijn de verschillende stadia van een bubbel schematisch weergegeven.

Bubbels vroegtijdig in kaart brengen met technische analyse

Technisch analisten zijn vooral geïnteresseerd  in de afwijking van de actuele koers ten opzichte van het eigen 200-daags voortschrijdende gemiddelde. Is deze afwijking minder dan 30%, dan is er sprake van een 'gewone' markt.

Maar staat de actuele koers meer dan 100% boven het eigen 200-daags voortschrijdende gemiddelde, dan is er sprake van een bijzondere marktomstandigheid. In een dalende markt is daarvan sprake bij een afwijking van meer dan 50%. 

In zo'n geval gaat vaak de waan regeren. In een positieve markt wordt alles en iedereen steeds positiever (ook in de media) en komt er hebzucht in de markt. Vaak stappen op de top van de markt ook beleggers aan boord die eerder argwanend waren en de boot hebben afgehouden.

Op gegeven moment is markt zo hard gestegen dat beleggers geloven dat de enige mogelijkheid nog hoger is. Dan is iedereen 'om' en denkt niemand nog aan risico's. In een dalende markt kunnen ook bubbels ontstaan. In dat geval, zoals thans bij Tesla, is de koers te hard gedaald, en is alles en iedereen negatief.

Nederlandse kapitaalmarktrente versus Nederlandse huizenmarkt

De eerste bubbel, die al aan het leeglopen is, voltrekt zich zoals gezegd op de Nederlandse huizenmarkt. 

Hoewel ik niet over actuele koersdata hiervan beschik, constateer ik wel een zeer hoge mate van overspannenheid bij de kapitaalmarktrente, die de basis vormt  voor de hypotheekrente.

Na een paar jaar kwakkelen tussen -0,60% en +0,06%, is de Nederlandse kapitaalmarktrente begin vorig jaar technisch uitgebroken. Vervolgens is die spectaculair gestegen tot bijna 3% eind 2022.

Op dit moment staat de rente iets meer dan 55% boven de lijn van het 200-daags voortschrijdend gemiddelde. Medio 2022 bedroeg deze afwijking nog ruim 200%, waarmee toen de bubbel is gestart. 

Met de extreme stijging van de kapitaalmarktrente als basis voor de hypotheekrente is een reactie op de Nederlandse huizenmarkt niet uitgebleven. Puur bezien vanuit de renteontwikkeling zou er sprake zijn van een bubbel op de Nederlandse huizenmarkt.

Hypotheekrente te hoog

Tesla oversold

De tweede bubbel, nog in wording, is opvallend genoeg wederom in Tesla. Maar nu andersom, dus een neerwaartse bubbel vanuit een extreme oversoldconditie. Sinds begin 2022 is de koers van Tesla bijna 75% gekelderd van ruim $402,67 naar $105 nu. 

Tesla is het koersdoel van $91, op basis van de hoofd&schouder-formatie, dus genaderd. Verwacht mag worden dat de bodem tussen $91 en $100 zal liggen. Kortetermijntraders zouden de komende tijd wat stukken Tesla kunnen oppakken voor een kort ritje richting $200, waar de voormalige neklijn ligt. 

Dit lijkt interessant, zeker nu de koers een mogelijke dubbele bodem vormt rond $105.

Relatief bezien is de afwijking van de koers van Tesla thans even groot als eind 2021, toen de eerste bubbel nog in wording was. Ook dit valideert een oversoldconditie

Op de Tesla-grafiek hieronder is de oversoldcondtie ook af te leiden uit de extreem lage stand van de OBOS-(overbought/oversold-)indicator. Deze week noteert  de OBOS-indicator rond 5, daarmee is Tesla net zo uitverkocht als in 2019, toen de koers opveerde vanaf $11. 

Aandeel Tesla koers

Het ontstaan van bubbels en zeepbellen

Kan je bubbels vroegtijdig herkennen met technische analyse? 

Kan een beurs overdrijven? Met andere woorden: is het mogelijk dat de koers te ver doorschiet? En dan niet vanwege de onderliggende fundamentals, maar enkel en alleen omdat de stemming positief is? Dus dat een markt meedrijft op de golven van extreem positief sentiment?

Op gegeven moment is iedereen 'om' en denkt niemand nog aan risico's. Dit gegeven, dat we kennen we als bubbels of zeepbellen, treedt op als de laatste bear is ingestapt. Of bij een extreme daling, indien de laatste bull heeft verkocht.

Wanneer is sprake van een bubbel of zeepbel?

In de academische wereld is er veel onderzoek naar gedaan, onder andere aan de universiteit van Harvard. Volgens Harvard-onderzoekers is er sprake van een zeepbel wanneer het tweejaarlijkse rendement in een bepaalde sector ten minste 100 procentpunten hoger ligt dan dat van de markt als geheel.

Uiteraard is dit een fundamentele beoordeling, waar ik als technisch analist niet zoveel mee kan. De analisten van Tostrams zijn ook alert op bubbels en zeepbellen, maar kijken enkel vanuit een technische invalshoek. Hierboven besprak ik al onze checklist.

De stadia van een bubbel

In de grafiek hieronder zijn de verschillende stadia van een bubbel schematisch weergegeven.

De stadia van een bubbel

Bubbels bestaan meestal uit vier fasen

  • Fase I: hier start de opmars. Beleggers zijn meestal nog voorzichtig. Vaak is het slimme geld, bijvoorbeeld van insiders, al actief. Koersen bewegen nog rond hun langetermijngemiddelden.

  • Fase II: beleggers beoordelen de markt realistisch, terwijl de koersen oplopen. Institutionele beleggers stappen in. Het grote publiek is meestal beperkt actief. Koersen bewegen iets boven hun langetermijngemiddelden. Af en toe treden stevige correcties op, waarbij de markt wat stoom afblaast. Hierdoor nemen voorzichtige beleggers afscheid: de bear trap. Koersen zakken naar hun langetermijngemiddelden.

  • Fase III: de markt krijgt veel aandacht in de media, ook het grote publiek raakt geïnteresseerd en wordt enthousiast. Door de forse koersstijgingen drijft de markt steeds verder weg van haar langetermijngemiddelden. Vanwege hoge koersen en alle aandacht (in de media) worden beleggers bang de boot te missen.

    Op een gegeven moment wil iedereen instappen, ook degenen die voorheen nooit geïnteresseerd waren. Het sentiment wordt euforisch, beleggers denken dat de koers alleen maar omhoog kan. Hebzucht neemt de markt over.

    Koersen stijgen hierdoor nog verder en ook de laatste bears stappen in. Beleggers geloven dat oude beurswaarden niet meer gelden onder het mom van 'deze keer is alles anders'. Koersen stijgen explosief, de beursstijging verloopt nu parabolisch en koersen bewegen nagenoeg verticaal omhoog. De markt kan niet meer stuk, beleggers zijn superoptimistisch en koersen zijn inmiddels meer dan 100% verwijderd van het langetermijngemiddelde.

  • Fase IV: na een of meerdere all-time highs treedt plotseling een grote correctie op. Het publiek, gewend aan grote stijgingen denkt 'ha, dit is mijn kans'; de bull trap.

    Na een klein herstel zakt de koers verder, waardoor er angst in de markt komt. In paniek nemen steeds meer beleggers afscheid, waardoor de koersen nog harder dalen. Dit is de overgave, waardoor de koersen weer naar hun langetermijngemiddelden terugkeren. Eigenlijk begint hier de gehele cyclus weer opnieuw.

Bubbel kan lang aanhouden

De rode lijn in de voorbeeldgrafiek geeft de volledige levenscyclus van een bubbel gestileerd weer. De rode teksten in de grafiek beschrijven het sentiment in elke fase en de groene teksten geven aan welke kapitaalstromen actief zijn.

De blauwe stippellijn geeft het meerjarig koersgemiddelde weer. Aandelen bijvoorbeeld, stijgen langjarig en exclusief dividend gemiddeld 8% in waarde.

De blauwe tekstjes geven in elke fase de afwijking aan van de koers ten opzichte van hun gemiddelde waarde op de lange termijn. De grijze tekstjes beschrijven de overgang van hebzucht, angst, hoop en vrees.

Belangrijk is wel te weten dat een bubbel lang, soms héél lang kan aanhouden. Ook als er al sprake is geweest van een explosieve koersstijging en de uptrend parabolische kenmerken vertoont.

... maar de exacte top is lastig te voorspellen

De ervaring leert dat de exacte top van een bubbel lastig te voorspellen is. Datzelfde geldt voor de bodem na een extreme daling.

Bubbel top

Tostrams-website is vernieuwd

In het afgelopen jaar is hard gewerkt aan een nieuw platform voor Tostrams.nl. Met dit platform stellen wij u in staat om, naast onze gebruikelijke technische analyses en alerts, ook het laatste beursnieuws bij ons te volgen.

Bent u benieuwd hoe de vernieuwde website Tostrams.nl eruitziet? Klik dan hier om hem nu te bekijken.

Wilt u het vernieuwde Tostrams.nl proberen? Ga dan naar tostrams.nl/actie en lees drie maanden onze technische analyses voor slechts €29,95.

 

Royce Tostrams is technisch analist en oprichter van de Tostrams Groep. Hij schrijft zijn analyses op persoonlijke titel. De informatie in zijn analyses is niet bedoeld als professioneel of particulier beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Wij informeren u graag over ons rendement.

IEX heeft de laatste jaren sterk geïnvesteerd in onze Analistenteam. Onze kooptips hebben een gemiddeld rendement per tip opgeleverd van ruim +25%.


Een gedetailleerd overzicht van alle kooptips en de gevolgde berekening is te vinden op de rendementenpagina.

Met een abonnement op IEX heeft u altijd als eerste toegang tot onze analyses en kooptips.
U leest deze al vanaf 2,41 per week. Word nu abonnee en profiteer van 30% korting!

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Royce Tostrams

Analyse door:

Royce Tostrams werkt sinds eind jaren zeventig op de financiële markten, onder andere bij Rabobank, Robeco, IRIS en de ING Groep als hoofd van de afdeling Technische Analyse. Hij heeft eind negentiger jaren de Tostrams Groep opgericht. Dit bureau biedt onafhankelijke beleggingsadviezen op basis van technische analyse voor par...

Recente analyses van Royce Tostrams

  1. Grondstoffen: terugblik op 2024
  2. Wall Street 2024: een terugblik
  3. ASML: een complex aandeel

Gerelateerd

Tesla

Toevoegen aan watchlist

Reacties

Volgen
114 Posts
Pagina: 1 2 3 4 5 6 »» | Laatste | Omlaag ↓
  2. forum rang 4 Housepartyy 5 januari 2023 08:39
    Als je kijkt naar de ARKK ETF waar Tesla 1 van de top 3 participaties is, was er in 2022 een positieve instroom aan kapitaal. Dus daar is nog lang geen capitulatie zichtbaar (uitkotsmoment). Waarschijnlijk zal Tostrams nooit meer refereren aan dit artikel want het briefje is verkeerd..

    Overigens had Tostrams gisteren een 4 jarige businescycle met een low in 2019. Dat impliceert dat wij nu 4 jaar later ook nabij de low zijn. Dat kon ik niet uit zijn cycle halen. En anders past hij zijn data wel aan...
  9. [verwijderd] 5 januari 2023 09:19
    quote:

    Newg77 schreef op 5 januari 2023 09:12:

    zilver ook een stevige down
    voortekenen
    altijd erg volatiel,optijd minstens gedeelte winst binnehale

    mn Sandstorm royalty paar dagen aardig gedaan,gedeelte eruit.

    de rest aangehouden,lange termijn geloof ik wel in veel hogere prijzen van de miners
  12. forum rang 6 Newg77 5 januari 2023 09:35
    quote:

    easy56 schreef op 5 januari 2023 09:19:

    [...]altijd erg volatiel,optijd minstens gedeelte winst binnehale

    mn Sandstorm royalty paar dagen aardig gedaan,gedeelte eruit.

    de rest aangehouden,lange termijn geloof ik wel in veel hogere prijzen van de miners
    daar geloof ik ook in
    zie zilver nu graag boven de 25$
    daling zal technisch wel weer nodig zijn
    wel mooie paniekbarometer
    verwacht shortie vandaag ook weer :)
    skivakantie denk ik downhill :P
  14. forum rang 6 De verhapstukkende bekokstover 5 januari 2023 10:14
    quote:

    Newg77 schreef op 5 januari 2023 08:53:

    530 it is met koersdoel van de W
    Mooie opzet, hetzelfde idee als dat klassieke plaatje van gisteren, alleen nu met drievoudige top.

    Een eerste indicatie geeft al dat bij het opnieuw benaderen van de dubbele top op 741 pijlsnel afscheid genomen werd en een stevige daling volgde.

    Als 717 en Cali had gisteren nog 720 staan blijft staan als top kunnen we een nieuwe dalingsgolf verwachten als begin van jouw scenario naar 530.
  17. forum rang 7 handyman6 5 januari 2023 10:27
    Vannacht in de Flixbus uit B naar A wist ik het ineens zeker: ik ga geen lange posities meer kopen, als de rente nog wordt verhoogd....
    De Duitse Staat gaat zo massief in steunpakketten met lenen en fiktieve Sondervermögen dat ik de inflatie er niet 123 zie verdwijnen,ookal zakt energieprijs tussentijds flink ..
  18. forum rang 6 Hadrianus 5 januari 2023 10:29
    quote:

    De verhapstukkende bekokstover schreef op 5 januari 2023 10:14:

    [...]

    Mooie opzet, hetzelfde idee als dat klassieke plaatje van gisteren, alleen nu met drievoudige top.

    Een eerste indicatie geeft al dat bij het opnieuw benaderen van de dubbele top op 741 pijlsnel afscheid genomen werd en een stevige daling volgde.

    Als 717 en Cali had gisteren nog 720 staan blijft staan als top kunnen we een nieuwe dalingsgolf verwachten als begin van jouw scenario naar 530.
    Ja,die gwennie kan wel wat .
  20. forum rang 7 Unimog 5 januari 2023 10:40
    quote:

    handyman6 schreef op 5 januari 2023 10:27:

    Vannacht in de Flixbus uit B naar A wist ik het ineens zeker: ik ga geen lange posities meer kopen, als de rente nog wordt verhoogd....
    De Duitse Staat gaat zo massief in steunpakketten met lenen en fiktieve Sondervermögen dat ik de inflatie er niet 123 zie verdwijnen,ookal zakt energieprijs tussentijds flink ..
    Je zal bijna LVMH gaan shorten op de dubbele top. Wie gaan er nog tassies kopen van 3 a 4k.
114 Posts
Pagina: 1 2 3 4 5 6 »» | Laatste |Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.

naam laatste prijs verschil
Tesla 454,130 -8,150 -1,76%

Laatste beursnieuws

  1. Slotcall: chippers weigeren, financials steigeren op een muisstille beursdag
  2. Banken aan kop in groene AEX
  3. Laatste handelsdag Marel op 3 januari
  4. Beursagenda: macro-economisch
  5. Beursagenda: buitenlandse fondsen
  6. Beursagenda: Nederlandse bedrijven
  7. Video: 2025 wordt een uitdagend beleggingsjaar
  8. Wall Street koerst af op lagere opening
  9. TA Crypto-update: Uniswap onder de loep
  10. Futures Wall Street signaleren lagere opening

IEX Premium: Meest gelezen

  1. Premium

    Analyse en Advies

    Update: Gedurfde overnamezet van Pharming
  2. Premium

    Tip van de Maand

    IEX Tip van de Maand: dit Deense bedrijf wordt een grootmacht in wind op zee
  3. Premium

    Analyse en Advies

    Wat heeft een shortseller te zoeken bij verzekeraar Aegon?
  4. Premium

    Vooruitblik

    Alle ballen op Amerika: Europese aandelen zijn dé contraire keuze van 2025
  5. Premium

    Analyse en Advies

    BAM wordt niet vervolgd. Instapmoment?