Een nieuwe tijd?

Het Amerikaanse inflatiecijfer van vorige week viel toch weer tegen. De consumentenprijsindex bleek ten opzichte van een jaar geleden maar liefst met 9,1 procent te zijn toegenomen.

Martine Hafkamp is oprichter, eigenaar en algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer.

De financiële markten vertoonden echter opmerkelijk veel veerkracht. In een eerste reactie daalden de beurzen, maar de verliezen verdwenen vrij snel en uiteindelijk sloot de S&P 500-index afgelopen vrijdag zelfs met een winst van 1,9%. Is er dan niets aan de hand?

Peak inflation

De beurzen lijken rekening te houden met een daling van het huidige prijspeil. Peak inflation. Zo zijn de prijzen van grondstoffen als olie, aardgas (in de Verenigde Staten dan), koper en graan de afgelopen tijd gezakt. De inflatieverwachtingen zijn de laatste maanden ook naar beneden bijgesteld.

Een mogelijke recessie zal de prijzen verder doen afnemen, lijkt de markt te veronderstellen. De ingezette koersstijgingen van aandelen zetten begin deze week daardoor door. 

Onzekerheid blijft

Feit blijft dat we momenteel gewoon nog niet goed kunnen inschatten of het vorig jaar opeens uit het niets opgedoken inflatiespook ons nog lang zal blijven kwellen. Veel zal afhangen van de verdere ontwikkeling van de energieprijzen. Mocht Rusland later deze week besluiten de gastoevoer naar West-Europa helemaal af te sluiten, dan zal dat zeker niet bijdragen aan verder dalende prijzen.

Een historische vergelijking

In dat geval zullen we langer dan verwacht met hogere energieprijzen opgescheept zitten. Daarom is het niet onaardig om eens te kijken wat beleggers nu kunnen verwachten van de beurs, mochten we langer met deze hogere inflatie geconfronteerd blijven. Een vergelijking met een eerdere periode in de geschiedenis waarin beleggers met een hardnekkige inflatie te kampen hadden kan meer duidelijk maken.

The Great Inflation

De periode tussen 1965 en 1982 ging de geschiedenis in als ‘The Great Inflation’. De euro bestond toen nog niet. Daarom volgt hier een korte terugblik op deze periode in de Verenigde Staten.

In 1965 bedroeg de inflatie nog 1,61%. Toen begonnen als gevolg van de oorlog in Vietnam en het Great Society-programma van president Johnson de prijzen hard op te lopen. Later, in de jaren ’70 kwam daar nog een oliecrisis overheen.

In feite was het een gelijkaardige situatie als nu: een oorlog (Oekraïne), een groot sociaal programma van de overheid om de gevolgen van corona te bestrijden (programma president Biden) en wederom een olie- en aardgascrisis.

Verdrievoudiging van de prijzen

De inflatie zou uiteindelijk een piek bereiken van 13,5% in 1980, toen alle plagen van Egypte zo’n beetje samenvielen. In 1982 was de inflatie weer gezakt naar 6,16%. Over deze periode van 17 jaar was de inflatie gemiddeld 6,81% per jaar. De cumulatieve prijstoename bedroeg maar liefst 206%. Prijzen verdrievoudigden dus in deze 17 jaar.

Gevolgen op de beurs

De Dow Jones-index stond begin 1965 op een stand van 874 punten. In 1981 stond de Dow Jones-index op 875 punten. In 1982 sloot de index echter op 1.046 punten.

Hoewel de index in deze 17 jaar tussen 577 punten (de laagste stand) en 1.070 punten (de hoogste stand) fluctueerde, schoten beleggers er qua koerswinst dus niet veel mee op. Het dividendrendement bedroeg in 1965 zo’n 2,9% en in 1982 was dat opgelopen naar 6,2%. Inclusief geherinvesteerde dividenden realiseerde de Dow Jones tussen 1965 en 1982 een rendement van 162%.

Dat bleef dus achter bij de cumulatieve inflatie van 206%. Een belegger in aandelen ging er in koopkracht enigszins op achteruit. Met een goede selectie viel dat wellicht nog te verbeteren. Aandelen bleken een redelijk goede bescherming tegen inflatie.

Een nieuwe tijd?

De afgelopen decennia staan inmiddels bekend als ‘The Great Moderation’. Dalende inflatie, dalende rente en stijgende koersen op de beurs. Aandelen, vastgoed en obligaties bleken, een paar pittige correcties daargelaten, decennialang op te kunnen lopen. Voor beleggers was het een mooie tijd.

Nu lijkt er een andere tijd aangebroken. Een met meer onzekerheden. Aan het onafgebroken dalen van de rente lijkt een einde gekomen. Er gaan steeds meer geluiden op in de markt dat het einde der tijden aanstaande is.

Dat lijkt voorbarig. Inderdaad, beleggen zal wel eens wat minder eenvoudig kunnen worden. Maar dat wil nog niet zeggen dat we aan de vooravond van de grote ineenstorting staan. Eerder lijkt er een periode van voortdurend op- en neergaande bewegingen voor ons te liggen.