Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
IEX 25 jaar
Uitgebreid zoeken

Beurscodes, betekenis en hulp bij zoeken

Europa

AEX
Euronext Amsterdam
BRU
Euronext Brussels
PSE
Euronext Paris
LIS
Euronext Lissabon
CHX
CBOE Europe, grote(re) EU aandelen
NAV
Investment Funds (NAV)

Noord-Amerika

NYS
New York Stock Exchange
OTC
CBOE BZX Exchange (US)
TSE
Toronto Stock Exchange

Kunt u een instrument niet vinden?

Zoek dan via de zogenaamde ISIN code. Elk instrument, aandeel etc. heeft een unieke code.

Kies vervolgens - wanneer er meerdere resultaten zijn - de notering op de beurs van uw keuze.

Waar vind ik die ISIN code?

Google de naam van het instrument, aandeel etc. met de toevoeging 'ISIN'.

Als zoeken op ISIN code geen resultaten oplevert hebben wij het instrument of aandeel niet in onze koersendatabase.

desktop iconMarkt Monitor
Markt vandaag Koersen Forum Premium IEX Expert
Home  /   Artikelen   /   Vijf redenen voor de stijgende gasprijzen

Vijf redenen voor de stijgende gasprijzen

Jilles van den Beukel
op
Views: 25.939
Categorie: Column, Grondstoffen
Vijf redenen voor de stijgende gasprijzen

Menig Nederlander kreeg recent een mail met de nieuwe tarieven voor gas en elektriciteit. Op jaarbasis kunnen de stijgende gasprijzen u enige tientallen, en soms zelfs honderden, euro’s gaan kosten.

De TTF gasprijs, de prijs die bepaalt hoeveel uw leverancier betaalt bij de inkoop van gas, is dit jaar snel gestegen. En hoewel het uiteindelijke tarief dat u betaalt voor een groot deel uit belastingen bestaat, is deze stijging nu zo snel dat ook de consumententarieven fors omhoog gaan. Hieronder volgen de vijf oorzaken voor de snelle stijging van de TTF gasprijs.

klik om te vergroten

1. De afnemende rol van kolen

Om de opwarming van de aarde tegen te gaan wordt de hoeveelheid in omloop zijnde emissierechten van broeikasgassen in Europa geleidelijk teruggebracht. Daardoor zijn de prijzen van de emissierechten steeds verder gaan stijgen; recent tot boven de 50 euro per ton CO2. Dat treft vooral de stroomproductie met kolen; bij de verbranding van kolen komt immers relatief veel CO2 vrij.

Daarmee zijn kolen, in tijden van hoge gasprijzen, minder goed in staat het stokje van gas over te nemen bij de stroomproductie. Als in het verleden de gasprijs omhoog ging konden kolen inspringen. Van deze brandstof varieert de prijs minder sterk dan die van gas: er zijn heel veel kolenmijnen en reserves aan kolen - en het wordt makkelijk vervoerd. Die aanvullende rol, die een dempende werking heeft op de gasprijzen, kunnen kolen steeds minder goed vervullen.

2. De snel stijgende vraag naar gas in Azië

Met de toenemende rol van LNG (vloeibaar gas)-transport over lange afstanden begint er beetje bij beetje iets te ontstaan wat in de richting van een wereldwijde gasmarkt gaat. De grootste LNG-producent ter wereld, Qatar, heeft de keus waar het de ladingen LNG heen stuurt (voor zover niet vastgelegd via langetermijncontracten): naar Europa of naar Azië. Daarmee worden grote prijsverschillen tussen Europa en Azië minder waarschijnlijk.

In de EU mag de vraag naar aardgas dan stabiel zijn, in Azië stijgt deze snel. Afgezien van een tijdelijke Coronadip stijgt de vraag in China met rond de 7 procent per jaar; in India met rond de 10 procent. Van kolen naar gas omschakelen is daar een snelle manier om iets aan de ernstige milieuvervuiling in grote steden te doen. De komende jaren zullen Europa en Azië op prijs moeten uitvechten waar LNG heengaat - met name tijdens koude winterperiodes.

3. De LNG-productie neemt minder snel toe

De grote stroom van nieuwe LNG-fabrieken, zoals die tussen 2014 en 2020 in Australië en de VS plaatsvond, is gestopt. De afgelopen jaren waren LNG-markten aan de ruime kant. Nu zijn ze eerder aan de krappe kant en het ziet ernaar uit dat dat de komende jaren zo zal blijven.

Daarbij komt dat de wereldwijde utilisatiegraad van LNG-fabrieken zowel in 2020 als in 2021 wat aan de lage kant ligt, door gepland en ongepland onderhoud. Zo zorgen problemen met lasnaden al twee jaar lang voor langdurige reparaties bij de verschillende LNG-trains van Gorgon, de grootste LNG-fabriek in Australië.

4. De afnemende gasproductie in Nederland

Op veel gebieden is Nederland klein maar in gas speelde het een grote rol. Dat geldt dus ook voor de snelle afname van de gasproductie de laatste tijd. Rond 2010 produceerde Nederland nog 80 miljard kuub per jaar; nu nog zo’n 20 miljard kuub.

Die afname komt voor ongeveer twee derde op het conto van Groningen en voor ongeveer een derde op het conto van de vele kleine velden. Tegelijkertijd nam de uitvoer van Russisch pijpleidinggas door Gazprom naar Europa toe van ongeveer 140 miljard kuub tot 200 miljard kuub in 2019. Daarnaast nam ook de Europese invoer van LNG toe.

Met het stoppen van de gaswinning in Groningen verdwijnt niet alleen een groot volume aan gas maar ook de capaciteit om in de winter de productie snel te doen toenemen. De afgelopen jaren, in een tijd van relatief ruime LNG-markten, had de afname van de Nederlandse gasproductie slechts een beperkte invloed op de gasprijzen. Nu is die lagere Nederlandse gasproductie wel van groot belang; niet langer is men in staat veel problemen op het gebied van gas op te lossen door simpelweg de kraan in Groningen verder open te draaien.

5. Poetin houdt de hand aan de kraan

Gazprom exporteerde in 2020 ruim 170 miljard kuub gas per pijpleiding naar Europa en zal ook dit jaar ruim onder de 200 miljard kuub van 2019 blijven. Het bedrijf kan best meer gas produceren. Het kan ook best meer exporteren naar Europa (al zal die extra export door Oekraïne moeten, een land dat daarvoor relatief hoge tarieven rekent); dat deed het ook in 2018 en 2019.

Dat Gazprom nu niet meer exporteert heeft twee redenen. Ten eerste een financiële: met iets minder volume kunnen er, voor het gas dat op de spot markets verkocht wordt, veel hogere prijzen worden bereikt.

Daarnaast speelt er ook iets anders: Gazprom ziet graag dat aan het begin van de komende winter de Europese gasopslagen niet helemaal vol zijn. Als Gazprom dan klaar is om door Nordstream 2 meer gas te leveren (de ene Nordstream 2-leiding ligt er, de andere is voor meer dan 90% gelegd), wie zijn wij dan om geen gas via de Nordstream 2-leidingen Europa binnen te halen, als dat noodzakelijk is om de winter door te komen? De EU heeft dan geen poot om op te staan.

Betrouwbare energievoorziening

Na meer dan vijftig jaar Gronings gas lijkt de Nederlandse regering ervan uit te gaan dat de leveringszekerheid van gas, tegen redelijke prijzen, een gegeven is. Dat is niet zo; het verdient aandacht.

Gasopslagen (die helpen een koude winter door te komen), productie uit kleine velden en LNG-importcapaciteit dienen in stand gehouden te worden. Een gedeelte van de gasvraag zou met langetermijncontracten voor de levering van gas moeten worden afgedekt, net als in al onze buurlanden sinds jaar en dag wordt gedaan.

De energietransitie heeft niet één maar twee grote uitdagingen. Naast het overgaan op een nieuw energiesysteem, zonder uitstoot van broeikasgassen, dient ook het oude systeem voorlopig goed te blijven functioneren (in een tijd waarin er steeds minder animo zal zijn om in dat oude systeem te investeren). Wij kunnen het ons niet permitteren ons uitsluitend op die eerste uitdaging te richten; daarvoor is een betrouwbare energievoorziening van te groot belang.

Jilles van den Beukel is geofysicus. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
Volg Van den Beukel ook via Twitter: @JillesAppelscha

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Jilles van den Beukel

Auteur:

Jilles van den Beukel is geofysicus en energie specialist bij HCSS (the Hague Centre for Strategic Studies). Sinds 2016 schrijft hij over de olie- en gasindustrie op zijn blog JillesonEnergy.

Recente artikelen van Jilles van den Beukel

  1. Vijf redenen voor de stijgende gasprijzen
  2. Hoe lang gaat de rally in grondstoffen duren?
  3. Een nieuwe wereld voor de oliemarkten

Reacties

Volgen
8 Posts
| Omlaag ↓
  4. forum rang 7 jowi 6 juli 2021 11:39
    Ach de variabele gasprijs is maar een heel klein deel van de consumenten prijs.
    Variabel gas ca 0,18 van de ca 0,80 per m3
    Variabel stroom ca 0,04 van de ca 0,21 per kw

    Grosso modo dus 20-25%. Het vastrecht en de belastingen (waarvan de (R) overheid de aanjager is) hebben veel meer impact!!!!!!!!!!!!!!!!
  5. HansAfoort 6 juli 2021 13:16
    De belastingen verlagen hebben maar éénmalig effect en als extra effect dat de burger via een andere route harder wordt aangepakt. De overheid weet ons wel te vinden..
    Die belastingverhoging om van het gas af te gaan werkt niet qua vervuiling en CO2 emissie. Hoe ga je die enorme energievraag via andere energiedragers dan aardgas invullen ?
    Biomassa is een blunder van de eerste orde (EU rekenregels) die door Samson en Timmermans in stand gehouden blijft.
    Kernenergie wordt in het dichtbevolkte Nederland niet toegepast (teveel weerstand en hoge kostenfactor..)
    Lange termijnplanning van de overheid en goed doordenken wat we nodig hebben over een langere tijdsschaal is helaas zwaar onvoldoende.. Idd dan komt de import van het Russische gas met als gevolgd dat Vladimir Poetin ons onder druk kan houden en als machtsmiddel te gebruiken.. Geen fijn toekomstbeeld.
  8. [verwijderd] 9 november 2021 17:18
    Houdt Poetin de hand wel aan de 'aardgaskraan'?

    Omdat de Nederlandse overheid na afgelopen winter speculeerde op prijsdalingen, is de strategische aardgas voorraad afgelopen voorjaar/zomer niet gevuld, daardoor zitten wij nu met problemen door de prijsverhoging van aardgas.

    Zie bijlage.

    De Nederlandse overheid hoor nooit te gaan gokken met vitale energie-voorzieningen voor de Nederlandse consument.

    Verder is er meer dan genoeg aardgas of LNG te koop op de internationale aardgasmarkt.

    Dus je hoeft niet afhankelijk te zijn van Poetin, sterker Poetin moet gaan uitkijken dat zijn rol als aardgas-leverancier niet wordt overgenomen door andere landen.

    Sinds de VVD de afgelopen 11 jaar dominant aan de macht is, zie je een constante reeks aan 'vergissingen' die zeer gunstig uitpakken voor o.a. het 'grote' bedrijfsleven, maar de gemiddelde Nederlandse consument veel extra (belasting) geld kosten.

    Denk aan de tientallen miljarden Euro's die zijn gereserveerd en al deels zijn uitgegeven voor het verstoken van houtpellets, om de Nederlandse CO2-uitstoot alleen op papier te verminderen.

    Het op industriële en mondiale schaal verstoken van houtpellets zorgt niet alleen voor ernstige luchtverontreiniging, maar ook voor mondiale ontbossing.

    De VVD vindt het best; de Stichting Nederlandse Haarden- en Kachelbranche (NHK) mocht zelfs aanschuiven bij een klimaattafel, om herintroductie van houtstook te promoten.

    De VVD heeft, in dit geval duidelijk 1 agenda:

    De Nederlandse consument moet en zal, te snel gedwongen van het aardgas af, terwijl de Nederlandse gasrotonde (Russisch) aardgas gaat leveren aan een groot deel van West-Europa.

    Of vele honderdduizenden Nederlandse consumenten hun energie-rekening -mede door de constante belastingverhogingen- op termijn niet meer kunnen betalen, maakt de VVD blijkbaar helemaal niets uit.
    Bijlage:
8 Posts
|Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.

Onderwerpen:

Laatste beursnieuws

  1. Chippers zeldzame stijgers op Damrak in moeizame week voor Kerst
  2. 5 slimme manieren om op de valreep van 2024 box 3-belasting te besparen
  3. AEX dreigt 900 punten dit jaar niet meer te halen
  4. Pzena Investment groter in Randstad
  5. Beursblik: vakbondsakkoord Volkswagen mist urgentie
  6. Shutdown VS op korte termijn afgewend
  7. Volkswagen sluit geen fabrieken maar wel 35.000 banen weg
  8. JBT kan overname van Marel afronden
  9. Beursupdate: AEX op Wall Street
  10. Wall Street herstelt richting weekend

IEX Premium: Meest gelezen

  1. Premium

    Analyse en Advies

    Deze largecap biedt 30% upside
  2. Premium

    Analyse en Advies

    Update: Gedurfde overnamezet van Pharming
  3. Premium

    Tip van de Maand

    IEX Tip van de Maand: dit Deense bedrijf wordt een grootmacht in wind op zee
  4. Premium

    Guruwatch

    Een nieuw aandeel van Buffett
  5. Premium

    Analyse en Advies

    Gesteggel rond Just Eat Takeaway