Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
Van beleggers
voor beleggers
desktop iconMarkt Monitor
  • Word abonnee
  • Inloggen

    • Geen account? Registreren

    Wachtwoord vergeten?

Voorspellende krachten

Ik ben econoom en heb de kredietcrisis niet voorspeld. Dat is een hele opluchting. Stel ik had alle financiële ellende van de afgelopen jaren wel voorzien. Dan zou ik nu als goeroe door het leven moeten. Dan hing u aan mijn lippen om mijn opinie te vernemen over de dubbele dip die er wel of niet zal komen.

Dan zou ik “zeker weten” wat de rente de komende jaren gaat doen. En minstens zo leuk, dan was ik ervan overtuigd de richting van de aandelenmarkten te kunnen aangeven. Maar ik heb de kredietcrisis dus niet voorspeld. Zoals de meeste economen.

Harry van Dalen, hoogleraar macro-economie aan de Universiteit van Tilburg, wijt dat aan overmoed en overspecialisatie. Economen geloven kritiekloos in hun modellen, kijken niet over de schutting van verschillende disciplines binnen de economie, zijn onvoldoende praktijkgericht en te veel met hun carrière bezig, waardoor ze debat vermijden.

Niets voorspellen
De oplossing volgens Van Dalen: "economen moeten beter weten wat er zich in andere vakgebieden afspeelt, realisme tonen en meer historisch besef hebben."

Het klinkt prachtig. Wie zou er op tegen zijn dat de gemiddelde econoom zich deze karakteristieken eigen maakt. Er is echter één probleem. Ik geloof er niets van dat als de econoom aan de genoemde vereisten voldoet, de kredietcrisis ineens wel voorspeld had kunnen worden.

Economen kunnen helemaal niets voorspellen. Dat moeten zij niet eens willen. Wat kunnen economen dan wel?

  • Zij kunnen verklaren. Verklaren waarom een toenemende vraag mogelijk leidt tot een prijsstijging.
  • Zij kunnen aangeven dat een afname van de economische activiteit de kansen op deflatie vergroot.
  • En zij kunnen wijzen op de relaties tussen overheidsuitgaven en bijvoorbeeld de ontwikkeling van de werkloosheid.

Bewustwording
Die kennis is nuttig en kan individuen of beleidsmakers wijzen op mogelijke scenario’s. Maar de uitspraken van economen hebben geen voorspellende waarde. Laten we als economen nou niet de arrogantie hebben om te denken dat te kunnen bieden.

Mogelijk dat bewustwording van economische processen wel tot een zodanig gedrag kan leiden, dat de waarschijnlijkheid van een crisis wat vermindert. De kans daarop acht ik echter klein. Uiteindelijk zijn de drijfveren van de (economisch actieve) mens hebzucht en angst.

Dat zal altijd leiden tot crisissituaties, die zich natuurlijk wel in verschillende gedaantes zullen voordoen. Als Van Dalen gelijk zou hebben, en door een mentaliteitsverandering de gemiddelde econoom de eerstvolgende crisis kan voorspellen, dan heeft dat enorme gevolgen.

Want het omgekeerde is dan ook waar. Ook bullmarkten zouden dan correct voorzien kunnen worden. Een beetje econoom zou voortaan exact kunnen aangeven wat de aandelenkoersen de komende maanden gaan doen. Als je een crisis kan voorspellen, kun je immers ook alle andere (positieve) scenario’s voorzien.

Zuivere geest
Als economen voorspellende krachten hebben, zou het gauw gedaan zijn met de door Van Dalen aangegeven benodigde eigenschappen. Realisme en historisch besef verdwijnen. Er is immers alleen nog maar toekomst! Het doet me denken aan een gesprek dat ik tientallen jaren geleden had met een filosoof.

Hij had het idee dat mensen, via een sterke gedachte, stenen in goud zouden kunnen doen veranderen. Daarvoor moet de persoon een zuivere geest bezitten, uitsluitend het goede in zich hebben en niet op materialisme uit zijn. Mijn antwoord: als er zo iemand bestaat, waarom zou die persoon dan nog steen in goud willen veranderen?

Crises horen zo bij de grillige menselijke natuur, dat voorspellingen op dit gebied niet mogelijk zijn. Economen kunnen die pretentie dan ook maar beter niet hebben.


Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en was hiervoor werkzaam op het ministerie van Financiën. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.


Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Marcel Tak

Auteur:

Marcel Tak is dé special product-specialist van IEX en IEXProfs, maar schrijft ook graag over rente, obligatiemarkt en toezicht als hij zich daartoe geroepen voelt. "De financiële sector is in belangrijke mate bezig met het verplaatsen van lucht. De werkelijke toegevoegd waarde is beperkt. In mijn columns wil ik r...

Recente artikelen van Marcel Tak

  1. Van pindakaas tot bitcoin
  2. AFM: Meer verbiedend dan bindend
  3. Turbo: hoge hefboom in de ban?

Reacties

15 Posts
| Omlaag ↓
  1. [verwijderd] 27 oktober 2010 17:09
    Beste Marcel Tak,

    Voorspellen is iets anders dan berekenen. Een crisis is niet te voorspellen, maar wel te berekenen.

    Economen kunnen dat inderdaad niet, omdat zij niet cyclisch maar lineair denken. Wanneer er sprake is van exponentiële groei, dan zullen de doorberekeningen steeds riskanter worden. Dat zagen we bij de Subprime en NINJA hypotheken. Ze kunnen steeds grotere risico's nemen op basis van het verleden en dan gaat het mis.

    Iemand die de voorgaande banken crisissen had onderzocht, wist dat dit gaande was en over 80 zit de wereld in dezelfde ellende. Wel iets minder dan nu. De volgende grote crash komt pas over 250 a 270 jaar en in 2017 klapt het systeem eruit.

    Het systeem is op! Binnen 15 jaar richten ze een heel nieuw systeem, dat heeft niks met voorspellen te maken. Zo werkt de wereld gewoon. In 2024 is de nieuwe wereldmacht een feit.

    Het gaat om cycli en socionomics. Dus ik ben het er wel mee eens dat economen niet goed zijn in voorspellen. Daar worden zij tenslotte ook niet voor opgeleid. Zij worden opgeleid om dit soort excessen juist te veroorzaken. Zij werken vaak voor de banken, die er een belang bij hebben om een boom en bust te creëren. Want wanneer dat mis gaat dan kan de FED weer printen, printen en nog eens printen. Kijk maar eens naar de winst van de FED. Printen is gewoon business. Dat heel de wereld dat niet door heeft is al erg genoeg. Het ergste moet nog komen en de depressie is onderweg. Ten tijde van Julius Ceasar en Jezus was dit al zo. Het staat zelfs in de Bijbel! Rome was ook gefinancierd met krediet en daarna klapte het in elkaar. Dat zagen we ook bij het Spaanse rijk, Engelse rijk en nu zal Amerika omvallen.

    Alleen maar astrologen en cyclus analisten zijn in staat om dit soort crisissen te "voorspellen". Economen niet.

    Dit is niet de eerste keer dat het voorkomt en zeker niet de laatste.
  2. kolenboer 27 oktober 2010 17:11
    Beste Marcel,

    Sorry, maar als je dat niet aan zag komen dan ben je "horende doof en ziende stekeblind" Willem Middelkoop, Jim Rogers, Marc Faber en al die mensen die ze jaren uitgelachen hebben voorspelde dit al 8 tot 10 jaar gelden. En jullie zagen het niet? Zijn jullie nu zo dom en zijn die andere mensen nu zo slim?
  3. Humans R underrated 27 oktober 2010 18:00
    Bedenk het eens anders, wanneer alle economen een crisis voorzagen, zou de crisis al daar zijn. De economen zijn fundamenteel onderdeel van de economie, ze staan er niet buiten. Zij maken onderdeel van de realisatie bij de mens dat een crisis er is; dan is hij er ook.
    Per definitie kan niet elke econoom de crisis voorspelt hebben, dat was namelijk al het dieptepunt in de aandelenbeurs.

    En Geert26... astrologie?
  4. [verwijderd] 27 oktober 2010 19:04
    Beste Victor,

    Ja inderdaad astrologie. JP Morgen zei het al:
    “Millionaires don’t use Astrology, billionaires do,”

    “Anyone can be a millionaire, but to become a billionaire you need an astrologer,”

    Miljonairs hebben consultants en miljardairs astrologen.

    Degene die verstand hebben van het universum zagen dit allang aankomen. Ik ben dan nog niet zover dat ik op basis van astrologie zoiets kan herkennen, maar ik leer snel en het werkt echt. Ik doe er veel onderzoek naar. Ik denk dat 18 november en 6 december belangrijke datums kunnen zijn. Pin je er maar niet op vast, maar houd het toch maar in de gaten. Vooral 6 december.
  5. [verwijderd] 27 oktober 2010 20:00
    Eens met Geert26, die heeft zijn research gedaan. Zoek maar op Chris Carolan (carolan.org) schrijver van de Spiral calendar, of kijk naar de gevangen gezette Martin Armstrong die zo goed werd in het voorspellen dat hij opgeborgen moest worden door het US regime.

    Ook Gann, Elliott et al waren zeer overtuigd van astrologie en harmonics, waves en cycles. Niet de minste toch.

    Deze column over of ze 'm wel aan hadden moeten zien komen, ik heb 'm niet gelezen want het is een zinloze analyse. Nee, economen (vaak econometristen want enkel cijfer en ratio geil) zijn te blind en te gericht op lab-modellen en failed theory als Keynes om dit soort inderdaad astrologische, socionomische, demografische ontwikkelingen te zien of te accepteren.

  6. [verwijderd] 27 oktober 2010 20:49
    Inderdaad Juan. Wijze woorden!

    Er is een groot verschil tussen economie en hoe de wereld echt werkt. Juist diegene die economie hebben gestudeerd werken mee en houden de krediet expansie intact, totdat het mis gaat en daarna achteraf klagen dat niemand dat zag aankomen.

    Hier onder een filmpje van juni 2007 over exponentiële groei.
    www.youtube.com/watch?v=F-QA2rkpBSY&a...

    Erg saai, maar wel de moeite waard.
    En Money as debt.
    www.youtube.com/watch?v=vVkFb26u9g8&a...

    Ik denk dat het niet moeilijk is om nu in te gaan zien dat de lage rente niet eeuwig is. Ooit komt er een moment dat de rente enorm zal stijgen en mogelijk al eerder dan we verwachten. We betalen dadelijk weer 10% of meer aan rente. Binnen 2 a 3 jaar zal dat ernstige problemen opleveren.
  7. Humans R underrated 28 oktober 2010 09:53
    Geert en Juan, ik ga er toch even op in.
    Geert, die filmpjes ken ik al heel lang, worden aangehangen door amateuristische pseudo wetenschappers en hebben weinig waarde. (zeker die verschrikkelijke money is debt).
    Bang zijn voor exponentiele groei; overal allemaal enge stijle grafieken in zien, behalve in de allerbelangrijkste exponentiele groeier: menselijke creativiteit en innovativiteit, getuigt ook van een pessimistische Malthusiaanse willekeur.
    Groei is inderdaad niet lineair, maar ook niet cyclisch, het is exponentieel. En het is al heel lang exponentieel: economisch gezien groeit de wereld economie al duizenden jaren (http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_regions_by_past_GDP_%28PPP%29), cycliciteit vindt plaats rondom een exponentieel stijgende lijn. Wanneer je economie ziet als de laatste uiting van exponentiele groei van complexiteit, al 13,8 mld jaar lang singularity.com/charts/page19.html
  8. [verwijderd] 28 oktober 2010 10:02
    Mee eens. Het enige wat economen moeten doen is hun werk naar behoren verrichten. Crisis? Dat is ook maar een hersenschim. Exponentiële groei niet want dat ligt aan de basis van ons economisch rekenstelsel. Zelfs moslims zullen moeten toegeven dat zij exponentiële groei nastreven en dus rente vragen. Zet hun kapitaal grafisch uit tegen de tijd. Het liefst willen mensen kapitaal zo snel mogelijk verdubbelen zonder over gevolgen na te denken. het beste model vind ik nog steeds een baviaan die niet één vrucht in mond stopt maar een handvol en half of heel stikkend ten onder gaat, of een alligator die een een te groot beest wil opeten want hongerig is hij, en uiteindelijk dient als dubbele prooi want dood of te log.
  9. [verwijderd] 28 oktober 2010 13:24
    Indien je de wereld begrijpt, dan zal je ook beseffen dat er iets meer is in deze wereld. Iets wat voor de meeste mensen onbegrijpelijk is. Victor, misschien is het voor jou kul, maar dat heeft er meer mee te maken dat het makkelijker is om iets te veroordelen, ipv beoordelen. Dat je niet begrijpt hoe ons leven is ontstaan en hoe beurskoersen zich ontwikkelen is je eigen tekortkoming.

    Zonder onderzoek of het nu wel of niet klopt vind ik het onzinnig om je mening er over te horen. Ik geloof meer in de theorie van Isaac Newton, Nostradamus, WD Gann, Fibonacci en Elliot Wave dan economen, beurs verslaggevers of wie dan ook.

    Economen zien zeker ook de oorlog niet aankomen? Beetje onzinnig allemaal. Alles herhaald zich, dus ook deze crisis met oorlog als gevolg. Of lekker met de massa mee praten dat China de nieuwe wereldmacht wordt. Ook alweer onzin. Let maar eens goed op India!

    Succes met het volgen van analisten!

    Wanneer iemand roept dat grondstoffen gaan stijgen is leuk en met de massa mee praten. Maar wanneer je de echte reden weet, dat maakt het een stuk makkelijker. Die reden leren economen niet. Zij lezen veel en vormen op basis van subjectieve informatie hun eigen subjectieve column. Feiten zijn belangrijk.

    Ik kijk liever naar de geschiedenis en zoek naar astrologische correlaties. Vertel mij maar eens wat beter werkt.
  10. Humans R underrated 28 oktober 2010 14:02
    Geert,
    Er komt geen (echte) oorlog meer. Ik geloof zeker niet in Nostradamus, Newton's theorie is onvolledig en achterhaald, maar Fibonacci geloof ik zeker wel in.
    Vandaar de exponentiele groei, met Phi (1.618, de Gulden ratio), waar alles in het universum waarbij de groei evenredig afhankelijk is vd grootte mee groeit, zo ook de economie.

    Ik geloof in trends, en dan trends die al heel lang lopen, zoals een immer in aantal afnemende hoeveelheid mensen die door geweld omkomen. Een immer groter wordende economie en een continue daling van de inflatie gecorrigeerde prijzen van grondstoffen. Verdiep jij je eens in de geschiedenis, en zie die langdurige trends. Het is geen simpele herhalingssom, zelfs in de diepste recessie zijn we niet armer als 50 jaar geleden, vrouwen gaan hun stemrecht niet verliezen, afrikanen gaan niet meer als slaaf werken, we verliezen nooit meer technologieen als boekdrukkunst of het wiel.

    Ik denk trouwens ook dat India China inhaalt.

    ps. ik dacht dat IK een gevaarlijk hoog 'ik heb de waarheid in pacht' gehalte hanteer, maar jij slaat echt alles.
  11. [verwijderd] 28 oktober 2010 14:22
    Beste Victor,

    Ik probeer je niet te overtuigen. Je moet het zelf maar weten. Maar het is zeer lonend om eens te onderzoeken wat ik zeg. Je hoeft het er ook niet mee eens te zijn.

    Ik heb ook de geschiedenis onderzocht. Vooral de oprichting van centrale banken en ons belastingstelsel. Dit gaat nog ver terug tot de tijd van Julius Ceasar. Vooral het ontstaan van geld heeft mij duidelijkheid gegeven.

    Waarom zou er eigenlijk geen oorlog komen?

    Let maar eens op Israël en Pakistan. Binnen 5 jaar zitten wij in WW III. Ik geloof ook in trends, maar wel de cyclische trends. De enige reden dat trends oneindig lijken te stijgen komt door inflatie. Mensen worden niet rijker, maar bezitten meer schulden. Dat is het doel van dit systeem. Heel de bevolking in de schulden krijgen en het daarna in elkaar laten klappen. 11-sept. was het begin en het is nog lang niet afgelopen.

    Dit kan alleen maar goed komen indien eerst het systeem omvalt zodat ze een nieuw systeem kunnen oprichten en een oorlog. Aankomende 15 jaar zullen wij nog veel ellende zien. Ook wel stijgende beurzen, maar dan op basis van stagflatie en niet op basis van groei. Na 15 jaar zal alles wel weer goed komen, maar voor die tijd nog vele aanslagen, revoluties, depressie en oorlog. Zo gaat het altijd. Er bestaat geen wereld zonder oorlog. Oorlog is onderdeel van de economie.
  12. Humans R underrated 28 oktober 2010 14:44
    Geert,
    Geld en schulden is een non issue, het is wel nuttig, ook het kunnen van maken schulden, maar een non issue desalniettemin. Zoals ik al zei, money as debt heb ik al gezien, dat was echt tenenkrommend amateuristisch, ongelooflijk dommig, kinderlijk en simplistisch. Verder, wanneer jij de werking van de complexe wereld probeert te verklaren middels omslachtige complottheorieen, weet ik goed wat voor vlees ik in de kuip heb. Wanneer over 5 jaar WW 3 nog niet daar is, beloof me dan nu dat je eens bij jezelf te rade gaat wat er nu verkeerd zit in je redenatie, dan zal ik hetzelfde doen als WW 3 wel uitgebroken is.
    Dan zal ik ook nog wat uitspraken doen, over 20 jaar komt vrijwel 100% van onze energievoorziening uit zonneenergie en over 20 jaar is elke grondstof, van olie tot ijzer tot goud, gecorrigeerd voor inflatie, goedkoper dan nu. Honger zal tegen die tijd uitgeroeid zijn.

    Als ik jou 1 boek zou moeten aanraden over de ontwikkeling van welvaart, zou dat "The Rational Optimist: How prosperity evolves" zijn.
  13. [verwijderd] 28 oktober 2010 15:12
    Je kan het ook eerder controleren. Je hoeft geen 5 jaar te wachten. Pakistan zal veel eerder iets van zich laten horen. Geweldige wereld leven, zelfs zo geweldig dat mensen de waarheid niet geloven. Heerlijk!

    Bovenin het topic noemde ik de datums 18-nov en 6-dec. Ik ben nog te onervaren om nu te beweren dat die datums de top of bodem markeert, maar je zou weleens kunnen opletten of dat klopt. Ook zou 4-nov een belangrijke tijd zijn. Dus 10-dec. weten we het mogelijk. Het is wel erg gewaagd, maar goed ik probeer het gewoon te begrijpen en als ik het mis heb dan zal ik verder moeten onderzoeken. Vooral omstreeks 6-dec kunnen we denk ik iets verwachten.

    Ik ben ook wel van mening dat het over 20 jaar beter zal gaan en we leven in een duurzame wereld, maar dat gaat nooit zonder slag of stoot. We krijgen nog te maken met een olie crisis.
15 Posts
|Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.