Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
IEX 25 jaar desktop iconMarkt Monitor

De langetermijngevolgen van de coronacrisis

De langetermijngevolgen van de coronacrisis

Natuurlijk zijn er op dit moment meer belangrijke dingen in de wereld dan beleggen. Elke dag houden we de site van het RIVM in de gaten in de hoop dat er verbeteringen optreden in het aantal ziektegevallen en vooral of het aantal doden daalt.

Als belegger is het echter mijn taak om vooruit te kijken naar hoe de wereld er over drie of vijf jaar uit ziet. Hierbij staat de vraag centraal welke segmenten door de verspreiding van het coronavirus voor altijd veranderd worden.

Het is duidelijk dat enkele industrieën permanent veranderen en dat tegelijkertijd veel consequenties op dit moment nog onduidelijk zijn. Ik begin met een aantal duidelijke voorbeelden.

Digitalisering

In veel segmenten versnelt de digitalisering alleen maar verder. Ook in mijn woonplaats zie ik vanaf mijn thuiswerkplek de laatste weken steeds meer logistiek dienstverleners door de straat rijden om allerlei pakketjes bij mensen te bezorgen.

... zoals maaltijdbezorging

Nu is dit wellicht niet nieuw, maar ik denk dat ook nieuwere gebieden zoals online boodschappen en maaltijdbezorgdiensten langetermijnvoordeel kunnen hebben van de huidige malaise.

Maaltijdbezorgdiensten zien namelijk dat meer restaurants zich aanmelden, omdat bezorgen nog één van de weinige manieren is om omzet te genereren. Tegelijkertijd melden zich ook meer gebruikers aan, omdat vanwege de gesloten restaurants mensen af en toe zichzelf willen verwennen met een lekkere, bezorgde maaltijd.

... en videostreaming

Ook gebieden als videostreaming en video conferencing zien waarschijnlijk een positieve invloed van het thuiswerken. Zeker video conferencing is iets dat tot voor kort zakelijk wellicht af en toe gebeurde, maar de laatste weken en maanden een enorme vlucht heeft genomen.

De langetermijneffecten van social distancing zijn nog niet helemaal duidelijk, maar in de toekomst vragen mensen zich wellicht vaker af of een persoonlijke ontmoeting wel nodig is en of video conferencing niet een beter en duurzamer alternatief is.

Tegelijkertijd is het echter ook goed om in het achterhoofd te houden dat ondanks de stijgende invloed van online interactie, mensen tijdens de thuisisolatie ook meer dan ooit de reële (offline) wereld van restaurants, sociale contacten, voetbalwedstrijden etcetera op waarde weten te schatten.

En dat persoonlijke meetings ook een meerwaarde kunnen hebben, vanwege de sociale praatjes over koetjes en kalfjes vooraf en de mogelijkheid tot een snelle evaluatie achteraf.

Minder cash

Bij veel winkels is het in de huidige tijd niet mogelijk om met cashgeld te betalen. Het virus kan via papiergeld makkelijker verspreid worden en daarom wordt veel klanten geadviseerd om zoveel mogelijk contactloos via de telefoon of met betaalkaarten te betalen.

Deze maatregel wordt vooral genomen vanwege de hygiëne. De focus op het handen wassen en het regelmatig gebruik van antibacteriële gel leidt er waarschijnlijk toe dat hygiëne ook in de toekomst belangrijker blijft. Gaan we weer terug naar het handen schudden bij de begroeting met vreemden of behoort dit straks definitief tot het verleden?

Reizen en grote events

De reisbranche is momenteel natuurlijk volledig stilgelegd, maar de grote  vraag is of deze volledig herstelt. Ik kan me zeker voorstellen dat meer zakelijke meetings zoals hierboven beschreven via video conferencing plaatsvinden, maar tegelijkertijd willen we straks nog steeds graag op vakantie en andere culturen ontdekken.

Ik kan mij echter ook voorstellen dat aanbieders van cruises permanent last van deze crisis houden. De verhalen dat mensen drie of vier weken opgesloten zaten op een cruiseschip en niet van boord konden, leiden er mogelijk toe dat minder consumenten deze keuze voor hun vakantie maken.

Wat gaat er veranderen met de plekken waar veel mensen samenkomen, zoals stadions voor sportwedstrijden, pretparken of concerten? De getroffen maatregelen voor massa events duren waarschijnlijk het langst en zullen daarom als laatste herstel vertonen, maar ik verwacht in de toekomst meer (sociale) controle of zelfs temperatuurinspectie om de veiligheid te kunnen blijven garanderen.

Van wereldwijd naar lokaal?

In veel segmenten is ook het risico van de internationale bevoorradingsketen duidelijk geworden. Veel bedrijven hebben, vanwege lagere kosten, voor outsourcing naar lagelonenlanden gekozen, maar het is nu wel duidelijk dat vitale infrastructuur en andere producten op het gebied van gezondheid beter lokaal geproduceerd kunnen worden in plaats van in Amerika of in opkomende markten.

Ook in de politiek en in de rol van de overheid kunnen veranderingen optreden. Trekt de overheid, net als na de crisis in 2008, meer verantwoordelijkheden naar zich toe? En verandert het politieke spectrum, nu we plotseling de waarde van experts zoals virologen en artsen weer meer waarderen? Wat zijn gevolgen hiervan voor de aandelenmarkt?

Inmiddels is opnieuw voor veel beleggers duidelijk geworden dat het terugschroeven van aandeleninkoopprogramma’s of het verplicht stoppen met dividendbetalingen bij veel banken leidde tot enorm negatieve koersreacties.

Langetermijnconsequenties verschillen per segment

Als trendbelegger probeer ik daarom continu een inschatting te maken van de langetermijnconsequenties van het coronavirus op bedrijven, sectoren en de wereld als geheel. Een aantal segmenten maakt een duidelijke sprong voorwaarts (zoals maaltijdbezorgdiensten, videostreaming en e-commerce), terwijl andere segmenten (reizen, evenementen met veel publiek) waarschijnlijk voor altijd de effecten van het coronavirus blijven voelen.

Daarnaast zijn er nog  culturele langetermijnverschuivingen waarvan het op dit moment nog te vroeg is om de effecten in te schatten.

Eén ding is zeker: als trendbelegger probeer ik continu de portefeuille zo te positioneren dat we als beleggers kunnen profiteren van een herstel van deze crisis!


Jack Neele is sinds 2006 portefeuillemanager bij Robeco. Hij is fondsmanager van de Robeco Global Consumer Trends Equities. Hij studeerde econometrie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Meer over Jack.

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Jack Neele

Auteur:

Jack Neele is sinds 2006 portefeuillemanager bij Robeco. Hij is fondsmanager van de Robeco Global Consumer Trends Equities. Hij studeerde econometrie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Meer over Jack.

Reacties

21 Posts
Pagina: 1 2 »» | Laatste | Omlaag ↓
  1. forum rang 8 objectief 6 april 2020 13:40
    quote:

    fokkemaat schreef op 6 april 2020 13:28:

    Zijn de virologen wel onafhankelijk?? In het verleden bleken de RIVM virologen ook een groot belang in de Farmaceutische industrie te hebben. Van wie krijgen wij dan advies ?? Massapsycholoog J van Ginneken vindt het ook zorgwekkend dat de RIVM zo'n grote invloed heeft.
    Je verhaal is een beetje spijkers op lager water zoeken. Wees blij dat we zulke deskundige virologen hebben.
  2. MeGustasTu 6 april 2020 14:10
    Leuk stukje!

    Van alle veranderingen verwacht ik dat de duur van de lockdowns, die per regio zal verschillen, van grote invloed zal zijn op de mate van verandering.

    Qua impact op de zorg verwacht ik dat het komende decennium er wereldwijd relatief meer geld naar toe zal stromen. Ik verwacht dat dit gunstig is voor medicijnfabrikanten, ontwikkeling en productie van hulpmiddelen. Idem betreffende sanitaire voorzieningen.

    De 'gedwongen' overstap van veel mensen van het winkelbezoek naar online bestellen (van zowel voedsel als consumentenartikelen) zal naar verwachting deze persisterende ontwikkeling licht versnellen. Alhoewel ik ook verwacht dat een groot deel van deze (oudere) mensen straks weer gewoon naar de winkel gaat.

    Ik verwacht ook dat er meer lokaal (of nationaal) geproduceerd zal worden en minder afhankelijkheid van andere landen. Van productie middels robots verwacht ik ook een stijging. Ondanks dat het lang geleden is dat een soortgelijke pandemie heeft plaats gevonden, denk ik dat de kans relatief groot is dat deze opnieuw plaats kan vinden binnen 10-20 jaar. Hiervan zijn verschillende factoren van invloed, waaronder de toename van de wereldbevolking in hoog tempo en de toename van de welvaart in opkomende landen waardoor reizen laagdrempeliger wordt.
  3. AsmiJeNou 6 april 2020 14:25
    Leuk stuk idd.

    Ik kwam van de week dit stuk tegen over (massa)events. Geloof er zelf ook in dat het hele businessmodel gaat veranderen en dat er verregaand aan engagement gewerkt moet gaan worden.

    www.treat-amsterdam.nl/whitepaper-ned...

    Reizen wordt duurder, meer risico. Hoe commmit je de bezoekers om toch nog te komen. Welke partijen zijn hier goed in.

    Ik zie ook in de reisbranche de-globalisering voor me. Kleinere partijen (dus geen Booking achtige partijen) die het verhaal van de locatie / hotel vertellen. Veel intiemer.

    Ook Thuisbezorgd gaat hier last van krijgen. Het massa model komt onder drukt te staan.

  4. zonnetjes 6 april 2020 15:05
    Het RIVM heeft voor mij compleet afgedaan als betrouwbaar instituut! Nadat mijn huisarts (verplicht) melding deed bij het RIVM dat ik aantoonbaar besmet was met de Babesiabacterie ( ook een zoönose), na een opgelopen tekenbeet, reageerde het instituut niet met verandering van hun cijfers. Ik wist, via een ook besmette internist in Rotterdam en de Lymevereniging dat we meerdere besmettingen waren. Al jaren hield het RIVM de besmettingen in EU op 31. Inmiddels hebben ze, na jaren, dat getal verwijderd van hun site en vermelden dat het eigenlijk niet voorkomt.... Men gaat zo niet alleen met Babesia Om, maar met veel meer zoönosen... Dus de burger tast in het duister, evenals de artsen....Schande!
  5. zonnetjes 6 april 2020 15:17
    Het zijn niet alleen de virologen die aan de tiet van Big Pharma hangen! Vorige week verscheen er een intern! rapport van de Psychiatry, waarin werd uitgehaald naar de eigen beroepsgroep. Deze zou zijn ziel óók hebben verkocht aan Big Pharma! Het aantal zelfmoorden, na de start met anti-depressiva is gruwelijk! Dat is de psychiaters al jaren bekend!!! Maar deze specialisten zijn kennelijk hun Eed vergeten en schrijven massaal hun patiënten, ongediagnosticeerd!, anti- depressiva, voor zonder ze ooit gesproken te hebben (slechts 10% zou zijn patiënten in deze nog zien) of eerst, zoals al jaren usance, gesprekstherapie aangeboden te hebben. Het grootste gevaar bestaat in de eerste 4 weken én dat wordt nog vele malen verergerd indien de gebruiker dit krijgt icm een ander medicijn als bv. slaaptabletten of anti-biotica...
  6. [verwijderd] 6 april 2020 15:26
    Die overtollige cruiseschepen kunnen als campus fungeren, 3000 hutten, centrale ruimtes, collectief verwarmd en alle voorzieningen per unit.
    Leg er een bij de Houthaven Amsterdam, in een klap al woonnood onder studenten verdwenen, 400 euro per maand.

    Leg er ook maar eentje bij IJmuiden, oh ja, daar is een hele goede oplossing voor, laat al die boten maar overvaren vanuit Maiami/Florida naar Europa, we kunnen er zeker 30 plaatsen....
  7. forum rang 5 andre68 6 april 2020 20:42
    quote:

    drooglegging schreef op 6 april 2020 15:26:

    Die overtollige cruiseschepen kunnen als campus fungeren, 3000 hutten, centrale ruimtes, collectief verwarmd en alle voorzieningen per unit.
    Leg er een bij de Houthaven Amsterdam, in een klap al woonnood onder studenten verdwenen, 400 euro per maand.

    Leg er ook maar eentje bij IJmuiden, oh ja, daar is een hele goede oplossing voor, laat al die boten maar overvaren vanuit Maiami/Florida naar Europa, we kunnen er zeker 30 plaatsen....
    Echt een goed idee!
  8. taurus86 7 april 2020 15:24
    Politiek zullen we extremer worden. Het 'pseudo kapitalisme/verlicht depotisme' dat in Azië grote opgang heeft gemaakt, kon wel eens nadrukkelijker omarmt worden in het door uitgeput kapitalisme verkerende Westen.
    De echte ouderen en de jong-ouderen verlaten de vermaak-kermis in grote getale, nu al. De sociaal economische cirkel waarin zij gaan leven zal veel kleiner van diameter worden. "t Is wel goed zo"
    Eerste proef: Hoe zal Nederland omgaan met 17 miljoen zielen die in Juli/Augustus in en rond Nederland op vakantie willen gaan? Hoor ik nog nergens iets over.
  9. nêtzevere 7 april 2020 20:36
    Grappig iets meer dan 100 jaar geleden kenden ook zo'n epidemie en daarna toch handen schudden, vliegen, cruises maken. Daarna een WOII, toen olie crises en ga maar zo door. Over 6 maanden zijn we alles vergeten ! Vraag het aan ouderen die WOII hebben meegemaakt. Toen het corona uitbrak was het ver van mijn bed en nu het in onze voortuin ligt doemen allerlei doemscenario's op. Wees realistisch als iemand die ons close is overlijdt dan gaat 2 weken later alles gewoon verder want LIFE goes on. Nu anders ? Begin eerst eens met testen zodat we stoppen met allerlei aanname's die waarschijnlijk in de verste verte niet kloppen. Als de politiek niet dezelfde fout maakt als met de bankencrises door allerlei regels op te leggen die het herstel vertraagde dan zitten we over 3 maanden aan het strand in Spanje. Of is iedereen gestopt met roken omdat hij de gevaren nu kent ? Als men bij nu nog niet beseft dat opgesloten geen manier van leven is wat helpt dan om te beseffen dat het leven nooit zonder risico is noch zonder garanties !
  10. pessimist 9 april 2020 17:37
    quote:

    objectief schreef op 6 april 2020 13:40:

    [...]

    Je verhaal is een beetje spijkers op lager water zoeken. Wees blij dat we zulke deskundige virologen hebben.
    Lijkt me inderdaad een sterk verhaal. Maar om het RIVM deskundigen te noemen is ook weer een ander uiterste. God wat zitten die idioten er iedere keer naast "we hadden niet gedacht dat het virus hier zou komen) en zijn ze iedere keer te laat. Net als de overheden in het westen. Zowel met advies, maatregelen als productie beschermingsmiddelen.
  11. [verwijderd] 14 april 2020 14:45
    Het lijkt mij dat naarmate het langer duurt, de verschuiving van kopen in winkels naar online sterker en blijvender wordt. Dat betekent in de toekomst vermoedelijk minder winkels en sommige ketens en zaken zullen het niet overleven.
    Een vergelijkbaar verhaal wat online werken versus op kantoor betreft, hoe langer het duurt hoe groter de kans dat het aandeel online/thuis werken structureel groeit ten koste van het op een kantoor werken.
    Deze 2 effecten betekenen vermoedelijk minder vraag naar winkelruimte en mogelijk ook minder vraag naar kantoorruimte. Dat is geen goed nieuws voor investeerders in dat soort panden.
    Andere effecten zouden kunnen zijn; minder woon-werkverkeer, vermindering files, minder benzine-verbruik.
    Bedrijven die eerste levensbehoeften produceren, vervoeren of verkopen zullen relatief weinig last hebben van de situatie, pakjesbezorgers ook, bedrijven als luchtvaartmaatschappijen, cruisemaatschappijen, winkelketens, bars en hotel(ketens) veel.
    Verkoop van niet eerste levensbehoeften zoals auto's, meubels, kleding kan wel eens tijdelijk flink vertragen.
    Wat de invloed op politieke overtuigingen betreft;moeilijk te zeggen. Er wordt nu wel bewezen dat de maatschappij, ook ondernemers niet helemaal zonder overheid kunnen.
    Internationale verhoudingen zouden kunnen veranderen; vermoedelijk in de richting die al gaande was; langzame verschuiving van het zwaartepunt van de economische activiteit in de wereld van de westerse wereld weg.
    We gaan zeker niet terug naar de verhoudingen van de jaren '50 al wekken sommigen hier de indruk dat graag te willen.
  12. [verwijderd] 14 april 2020 15:26
    Een ander mogelijk effect zou een wisseling van de wacht van generaties kunnen zijn; 20érs en 30'ers kunnen veel beter met de digitalisering en alle nieuwe technologie omgaan. Jongere ondernemers en managers zouden versneld belangrijker kunnen worden. Het natuurlijke proces waarin jongere generaties langzamerhand de posities van oudere generaties overnemen zou wel eens kunnen versnellen door de Corona-crisis.
21 Posts
Pagina: 1 2 »» | Laatste |Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.