Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
IEX 25 jaar desktop iconMarkt Monitor

Brussel vs Rome: Hanengevecht of haantjesgedrag?

Brussel vs Rome: Hanengevecht of haantjesgedrag?

De Europese Commissie heeft verdere stappen gezet richting strafmaatregelen jegens Rome vanwege een onverantwoorde begroting die de torenhoge staatsschuld alleen maar verder doet oplopen.

De coalitie van de Vijfsterrenbeweging en Lega wil o.a. arbeidsmarkthervormingen terugdraaien en de pensioenleeftijd verlagen. Dat in een land waar de fundamenten voor groei al flink te wensen overlaten met een haperend rechtssysteem, een verlammende bureaucratie en belastingsysteem en matig onderwijs vergeleken met het OECD-gemiddelde.

Niet zo gek dus dat de economie nog 5% kleiner is dan voor de crisis in 2008 en dat het BNP per inwoner gecorrigeerd voor inflatie op het niveau van 2000 ligt. Met lage groei de komende jaren en rentelasten die 3,7% van het BNP beslaan (twee keer het EU-gemiddelde) zal Italië de opgelopen schade niet snel herstellen.

Zeker niet met de regeringsplannen die door een Bloomberg-columnist werden aangeduid als Greatest Hits van maatregelen die bewezen niet werken om de groei een boost te geven.

De ring in

Blijven Brussel en Rome nu dreigend om elkaar heen draaien in de ring, knallen ze frontaal op elkaar of schudden ze elkaar de hand? Mochten Europese ministers niet dwars liggen de komende twee maanden, dan kan de Commissie de procedure tegen Italië voortzetten met in het uiterste geval o.a. boetes oplopend tot 0,5% van het BNP en bevriezing van Europese fondsen.

Als het al tot sancties zou komen, gebeurt dat hoogstwaarschijnlijk niet voor de tweede helft van 2019. Niet alleen omdat de procedure gewoonweg veel tijd kost, maar ook omdat politici de zaak over de Europese verkiezingen van mei willen heentrekken.

Zwichten of vechten

Zal de Italiaanse regering zwichten voor Brusselse druk? Redenen voldoende om de handschoen op te nemen voor Rome. Zo behaalden ze bij verkiezingen in maart 50% van de stemmen. Als er nu verkiezingen worden gehouden, zouden ze 60% van de stemmen krijgen. 60% van de Italianen steunt de begrotingsplannen.

De gemiddelde looptijd van Italiaanse overheidsschulden is wat teruggelopen de afgelopen tijd, maar is met 6,8 jaar nog aanmerkelijk langer dan een aantal jaren geleden. Bovendien is de gemiddelde rente over de uitstaande schuld ook aanzienlijk lager dan een paar jaar geleden.

Daarentegen heeft Europa veel andere kopzorgen, zoals Brexit, dreigende ontrafeling van het wereldhandelssysteem en spanningen die de politiek in Polen en Hongarije oproepen; Rome kan gokken dat het daarom wegkomt met de schending van de regels.

Water bij de wijn

Echter, er zijn ook voldoende argumenten die pleiten voor het niet verder op de spits drijven van het conflict. Zo is de spread tussen de rente op tienjarige Duitse en Italiaanse staatsobligaties de afgelopen maanden opgelopen tot ruim 3% en daarmee verdubbeld. Algemeen wordt aangenomen dat boven de vier procent Italië een groot probleem heeft.

Verder bezitten de Italiaanse banken naar verhouding ontzettend veel Italiaanse staatsobligaties. Als de obligatiemarkt klappen krijgt, omdat beleggers Rome niet meer vertrouwen, werkt dit meteen door in de financiële sector.

Banken kunnen vanwege hun in prijs dalende bezittingen minder leningen uitzetten, waardoor de wankele economie het nog zwaarder krijgt. Zo ontstaat de gevreesde doom loop. Niet voor niets hebben buitenlandse beleggers sinds de verkiezingen in maart al zo’n €70 miljard teruggetrokken uit Italië.

Deze week viel de vraag ontzettend tegen naar speciale obligaties die in eerste instantie gericht zijn op individuele beleggers. De Italiaanse regering spint er nu garen bij om Brussel als boeman weg te zetten, maar uiteindelijk hechten de meeste Italianen nog teveel waarde aan de euro (57% van de Italianen vindt de euro goed voor Italië) en EU en hebben ze te slechte herinneringen aan de lira om Europa de rug toe te keren.

Vette koppen maar geen rollende hoofden

De EU zit ook niet te wachten om Italië op de pijnbank te leggen en te straffen. Brussel moet laveren tussen behoud van geloofwaardigheid en voorkomen dat Rome zichzelf tegenover het Italiaanse volk kan wegzetten als de zondebok waarop de EU wil afgeven om een punt te maken.

Vooralsnog heeft de Commissie de steun van alle andere lidstaten om Rome even te laten zweten, maar uiteindelijk blijft de gesel waarschijnlijk in de kast. Italië is simpelweg te groot en belangrijk om aan te pakken zoals Griekenland of Cyprus.

Daarnaast is het niet alsof Italië er alleen maar met de pet naar gegooid heeft. De fiscale primaire balans is de afgelopen 26 jaar continu beter dan het OECD-gemiddelde en sinds 1992 heeft Rome vrijwel altijd een fiscaal primair overschot; de enorme schuldenberg is vooral opgebouwd in de jaren zeventig en tachtig en na de crisis van 2008 om te voorkomen dat Italië helemaal zou wegzakken. Bovendien heeft de EU veel andere zaken aan het hoofd waarbij ze de hulp van Italië hard nodig heeft.

We zullen de komende tijd dus waarschijnlijk nog genoeg sensatiekoppen zien verschijnen over Italië, maar veel verder dan als haantjes om elkaar heen draaien en hier en daar een uithaal zullen Brussel en Rome niet gaan.


Andy Langenkamp is senior politiek analist bij ECR Research en heeft zich gespecialiseerd in de repercussies van geopolitieke en politiek-economische ontwikkelingen op de financiële markten. De informatie in zijn artikelen is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Andy Langenkamp

Auteur:

Andy Langenkamp is senior politiek analist bij ECR Research en heeft zich gespecialiseerd in de repercussies van geopolitieke en politiek-economische ontwikkelingen op de financiële markten. Naast zijn columns voor IEX schrijft hij regelmatig voor andere nationale en internationale media, zoals Het Financieele Dagblad, Kn...

Reacties

4 Posts
| Omlaag ↓
  1. forum rang 4 Tartessos 26 november 2018 14:00
    De Italianen moeten - net als de Grieken - eerst in het openbaar op hun bek gaan blijkbaar.

    De coalitie van de Vijfsterrenbeweging en Lega is populistisch, interessant bij een populistisch groep kiezers. Er heerst duidelijke ontevredenheid in Italie. Deze groep vergeet dat Italië jaren geleden heeft ingestemd met de EU omvormingen. En dat Italië al jaren lang EU geld heeft ontvangen. Ook afspraken heeft gemaakt over overheidstekort etc. Wel de lusten, niet de lasten, dat kan niet.
    Zomaar stoppen met de EU kan Italië gewoonweg niet. Het kan wel maar de consequenties zijn dan voor Italië vele malen groter en nadeliger.
    Elke econoom zal dat de regeringscoalitie afraden. Italië heeft domweg niet zoveel geld om de terug te betalen. Bedenk ook dat bij exit van Italië uit de EU alle betrouwbaarheid van Italië wegvalt. Geen bank ter wereld zal Italië helpen met financieren. Want niemand vertrouwd de regering en de economie die al jaaaaren niet goed is. En terecht !!

    En bedenk ook dat de grenzen met alle andere landen dicht gaan.
    Italie wordt overvallen door vluchtelingen uit Afrika. Succes ermee.

    De tegenstemmers van de coalitie zijn de rationalisten, mensen die met twee benen op de grond staan. En die écht niet begrijpen waarom deze coalitie heeft kunnen winnen.

    De EU zal NOOIT toegeven aan deze kinderlijke irrationele wens van Italië. Dat kan men politiek niet maken naar de EU inwoners. En waarom zou Brussel de één wel (Italie) hun spel laten spelen en de ander niet (Griekenland). Weten we nog hoe het met Griekenland is afgelopen? Die idioot van een Minister van Financiën is maar een boek gaan schrijven …

    Het kost tijd en de nodige discussies op Europees niveau. Maar uiteindelijk zal Italië bakzeil halen. Argumenten als Brexit en dat soort zaken mogen er in deze principiële discussie niet toe doen.

    En als Italië toch uiteindelijk vertrekt dan wens ik ze veel succes.
  2. [verwijderd] 26 november 2018 17:09
    Italie kan doen wat het denkt dat het zich kan permitteren, maarrrrrr...... naast de EU is er ook nog zoiets als de financiële markt. Die markt zal zeker aan Italie gaan twijfelen wat kredietwaardigheid betreft en dan gaat de rente omhoog, kan Italie niet aan zijn verplichtingen voldoen en dan gaat de rente verder omhoog.....
4 Posts
|Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.