Een bloedhete eurozomer?

Marcel Tak

op donderdag 7 juni 2018

Marcel Tak over de Italiaanse crisis: Een bloedhete eurozomer?

En daar was ie weer, terug van nooit weggeweest: de eurocrisis. In Italië dreigde een regering aan de macht te komen die het niet zo nauw zou nemen met de begroting en de staatsschuld.

Lega en de Vijfsterrenbeweging gingen besprekingen over een alliantie aan en sommige voorstellen schokten de financiële markten. Zo zou de ECB (de EU) 10% van de Italiaanse staatsschuld moeten kwijtschelden.

Uiteindelijk ging dat plannetje niet door, maar het werd wel duidelijk hoe deze partijen tegen financieel beheer aankijken. Na wat geharrewar is er een regering gesteund door deze twee partijen aan het bewind gekomen en de financiële markten houden hun adem in.

Te groot voor faillisement

Volgens veel analisten zullen de financiële problemen van Italië niet uit de hand lopen en is een faillissement onwaarschijnlijk. Italië is te groot om kopje onder te (laten) gaan.

De ECB heeft genoeg middelen om het staatsschuldenland te redden. Nu al heeft de centrale bank 20% van de totale Italiaanse schuld van bijna 2400 miljard euro op de balans staan, en daar kan best nog wat meer bij.

De EU heeft inmiddels noodfondsen die de Italianen ook de reddende hand kunnen bieden. Genoeg argumenten, zo lijkt het, om geen default op de staatsobligaties van het probleemland te verwachten.

Ernstige situatie

Er zijn ook veel economen die zich wel degelijk grote zorgen maken. Bijvoorbeeld Bas Jacobs, die stelt dat hij sinds de Griekse crisis nog nooit zo’n ernstige situatie als die met Italië heeft gezien.

De ECB en de EU reddingsfondsen kunnen alleen te hulp schieten als Italië aan strenge hervormingen zal voldoen. Net zoals dat van Griekenland is geëist. Het ziet er niet naar uit dat de nieuwe regering staat te trappelen dergelijke hervormingen door te voeren.

Naast de onwillige Italianen, die de eisen van de EU aan hun laars lappen, zal er in de noordelijke lidstaten steeds minder politieke steun zijn voor hulp aan het met staatsschuld overladen land. Kortom, technisch kan Italië misschien wel geholpen worden, maar vooral politieke onwil van alle kanten maakt het gevaar dat het misgaat groot.

Geeft niet

Ondertussen lijken de financiële markten hersteld van de initiële schok. Misschien is dat nog wel het meest opmerkelijke aan de Italiaanse crisis. Het deert de markt niet (meer).

Net zoals de markten amper lijken te reageren op de dreigende handelsoorlog tussen VS en de rest van de wereld. De Spaanse en Catalaanse (regerings)problemen, het doet de markten niets.

De rente die in de VS gestaag oploopt en het einde van het ruime monetaire beleid in de EU? De markt neemt het voor kennisgeving aan. Een ruziënde Donald Trump en Kim Jong-un. Na de eerste schrik vinden de markten het eerder vermakelijk dan dat zij zich zorgen maken in de vorm van hogere risicopremies (lagere koersen).

Toch weer vriendjes

De rust van beleggers is begrijpelijk. Telkens weer lijken aanvankelijke grote potentiële risico’s met een sisser af te lopen. Trump en zijn Noord-Koreaanse collega zijn nu de grootste vriendjes.

De oplopende rentes hebben weinig invloed op de economie, die in de VS eerder oververhit wordt (tijd voor nieuwe zorgen?) dan afkoelt. Het Catalaanse onafhankelijkheidsstreven is toch vooral een lokaal probleem en heeft geen invloed op de gezondheid van het Europese bedrijfsleven.

De wereldhandelsoorlog zal ook wel een soepje worden dat niet al te heet gegeten wordt als op de komende G7 top mooie verklaringen worden afgelegd.

Vreemde valuta

Als er toch iets ernstig mis lijkt te gaan, bijvoorbeeld de Griekse crisis, dan is daar Mario Draghi die de helpende hand biedt. Gaat het, in navolging van al die dreigende problemen in de afgelopen jaren, ook met Italië goed aflopen?

Het grote probleem is dat de Italiaanse staatschuld feitelijk in vreemde valuta is genoteerd. Want zo kan de euro beschouwd worden in relatie tot de Italiaanse economie.

In principe geldt dat ook voor de onafhankelijke ECB, dat geen specifiek beleid voor Italië zou behoren te voeren. Echter de centrale bank is tot nu toe de reddende engel volgens Nout Wellink, voormalig DNB-president.

Problemen vooruitschuiven

Het beleid van de ECB is juist helemaal gericht op de Italiaanse schuldproblemen. Zonder dat beleid zou de euro met Italiaanse deelname niet meer hebben bestaan. Dat ECB-beleid kan echter niet voortgezet worden als de Italiaanse economie losgekoppeld blijft van de euro.

Dat beleid verwordt dan tot het water naar de Middellandse Zee dragen. In het verleden kon Italië de problemen weg devalueren. Daarmee schoof Italië economische problemen deels op de buurlanden af. Maar dat beleid was voor het land ook erg kostbaar. Ik geef een voorbeeld.

In 1985 was de Italiaanse rente voor langlopende obligaties 14%. Dat was 6% hoger dan de ook al hoge rente in Nederland en Duitsland. Die opslag van 6% eisten beleggers vanwege het risico van een devaluatie van de Italiaanse lire.

Goedkoop lenen

Na zestien jaar, in 2001, was de lire 35% in waarde gedaald. Niet-Italiaanse beleggers in langlopende lire-obligaties leden een fors valutaverlies, maar door de 14% rente resteerde toch een positief rendement (in gulden/D-mark) van ruim 13% per jaar.

Dat was veel beter dan de 8% dat zij op Nederlandse of Duitse obligaties konden verdienen. In 2001 was de eurorente op langlopende obligaties voor Italië 5,5%, terwijl deze voor Duitsland en Nederland circa 5% bedroeg.

De risicopremie voor Italië was derhalve fors gedaald. Italië leende in de laatste zestien eurojaren dus, relatief tot Duitsland en Nederland, 4,5% goedkoper dan de zestien lirejaren ervoor.

Sisser of niet?

Rationeel gezien zouden de Italianen er beter aan doen in de euro te blijven en de economie te hervormen. Doen zij dat niet, dan kan het land geen onderdeel blijven uitmaken van de eurozone.

Is een dergelijke exit scenario realistisch? Het is niet uitgesloten dat de nu regerende EU-sceptische partijen dergelijke risico’s, met grote onzekere en voor Italië sterk negatieve uitkomsten, niet aandurven.

Maar beleggers doen er goed aan rekening te houden dat deze partijen hun verkiezingsbeloften wel gewoon willen nakomen. Het anti-EU sentiment kan wel eens sterker zijn dan de ratio.

Niet alle potentiële gevaren lopen uiteindelijk met een sisser af, zoals het recente verleden lijkt aan te geven. In dat geval wordt het een bloedhete zomer in de EU.

Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

Uw emailadres

Ja, ik blijf graag op de hoogte van de speciale acties en aanbiedingen van IEX Media

Auteur: Marcel Tak

Marcel Tak is dé special product-specialist van IEX en IEXProfs, maar schrijft ook graag over rente, obligatiemarkt en toezicht als hij zich daartoe geroepen voelt. "De financiële sector is in belangrijke mate bezig met het verplaatsen van lucht. De werkelijke toegevoegd waarde is beperkt. In mijn columns wil ik r...

Meer over deze auteur

Recente artikelen van Marcel Tak

dec '21 Van pindakaas tot bitcoin
jul '21 AFM: Meer verbiedend dan bindend
jan '21 Turbo: hoge hefboom in de ban?

Reacties

Volgen

5 Posts

| Omlaag ↓

Vaak wel 7 juni 2018 10:19
   Vaak wel

Lid sinds: 28 sep 2015

Laatste bezoek: 23 dec 2024

   Aanbevelingen

Ontvangen: 335

Gegeven: 1427

   Aantal posts: 1.732
Het meest logische scenario lijkt me die van Griekenland de afgelopen jaren. Het Griekenland scenario dus.

Kijk, dat Italië de derde economie van de unie is en dat een groot verschil is met Griekenland, maakt m.i. niet veel uit. De ECB heeft immers genoeg poen.

Psychologie zal flink mee gaan spelen. We zijn het gedonder van Griekenland en de brexit gewend. De wereld is niét vergaan. Veel borstklopperij naar de eigen burgers, in combinatie met vele tientallen jaren van terugbetalingen aan de ECB en andere instanties. Veel geschreeuw en weinig wol

0
”
Quote Reageren

Niet oké
rene66 7 juni 2018 11:40
   rene66

Lid sinds: 16 mrt 2005

Laatste bezoek: 11 dec 2024

   Aanbevelingen

Ontvangen: 2289

Gegeven: 1272

   Aantal posts: 5.706
Een mooi artikel, ik denk ook dat het een Griekenland scenario gaat worden. Dit gaat ons weer heel veel geld kosten dat wij nooit meer terug zien. De steun / kwijtscheld actie zal wel weer aan ons verkocht worden met hele mooie verhalen.

Risico spreiding is en blijft verstandig. Als belegger kan je beter een (flink) deel van je aandelen in de VS hebben (in dollars). Mochten er toch gekke dingen gebeuren met de Euro (wat ik niet verwacht) dan houden je dollar beleggingen gewoon hun waarde. .

0
”
Quote Reageren

Niet oké
[verwijderd] 7 juni 2018 11:48
   [verwijderd]

Lid sinds: 01 jan 0001

Laatste bezoek: 01 jan 0001

   Aanbevelingen

Ontvangen: 0

Gegeven: 0

   Aantal posts: 0
Ik snap soms ook geen bal van de beurs. Gisteren zeer sterk herstel in de namiddag waardoor een verdere stijging vandaag te verwachten is. Wat is de reden waarom het herstel niet echt flink doorzet? Euro? ECB? of is het puur gapclosing of is er meer aan de hand?

0
”
Quote Reageren

Niet oké
rene66 7 juni 2018 12:45
   rene66

Lid sinds: 16 mrt 2005

Laatste bezoek: 11 dec 2024

   Aanbevelingen

Ontvangen: 2289

Gegeven: 1272

   Aantal posts: 5.706
quote:
Hovestad schreef op 7 juni 2018 11:48:
Ik snap soms ook geen bal van de beurs. Gisteren zeer sterk herstel in de namiddag waardoor een verdere stijging vandaag te verwachten is. Wat is de reden waarom het herstel niet echt flink doorzet? Euro? ECB? of is het puur gapclosing of is er meer aan de hand?
Mijn verstand geeft aan dat het allemaal wel weer goed gaat komen maar mijn "onderbuik" gevoel bij de Euro/ECB/EU is niet goed.

Ik denk dat ze druk bezig zijn bij de ECB en EU om allerlei noodscenario's weer goed door te nemen.

Voor de zekerheid is het verstandig om aandelen in banken en verzekeraars te verkopen en zoals ik aangaf (deels) aandelen in de VS te kopen voor zover dat al niet gedaan is.

0
”
Quote Reageren

Niet oké
Piet Paniek 7 juni 2018 15:54
   Piet Paniek

Lid sinds: 10 jan 2010

Laatste bezoek: 26 dec 2024

   Aanbevelingen

Ontvangen: 19

Gegeven: 0

   Aantal posts: 23
Beste Marcel, Italie in problemen was te verwachten. Draghi is toch ook een Italiaan. Juist daarom vond ik het zo'n goed idee van je om die Lyxor ETF SGI Daily Double Short Bund aan te bevelen. Iets te vroeg gekocht omdat ik vorige week de onvoorstelbaar lage koers van 33.90 genoteerd zag! Wat is hierover je mening ?

0
”
Quote Reageren

Niet oké

5 Posts

|Omhoog ↑

Aantal posts per pagina:

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.