Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
IEX 25 jaar
Uitgebreid zoeken

Beurscodes, betekenis en hulp bij zoeken

Europa

AEX
Euronext Amsterdam
BRU
Euronext Brussels
PSE
Euronext Paris
LIS
Euronext Lissabon
CHX
CBOE Europe, grote(re) EU aandelen
NAV
Investment Funds (NAV)

Noord-Amerika

NYS
New York Stock Exchange
OTC
CBOE BZX Exchange (US)
TSE
Toronto Stock Exchange

Kunt u een instrument niet vinden?

Zoek dan via de zogenaamde ISIN code. Elk instrument, aandeel etc. heeft een unieke code.

Kies vervolgens - wanneer er meerdere resultaten zijn - de notering op de beurs van uw keuze.

Waar vind ik die ISIN code?

Google de naam van het instrument, aandeel etc. met de toevoeging 'ISIN'.

Als zoeken op ISIN code geen resultaten oplevert hebben wij het instrument of aandeel niet in onze koersendatabase.

desktop iconMarkt Monitor
Markt vandaag Koersen Forum Premium IEX Expert
Home  /   Artikelen   /   Gouden eeuw voor gas?

Gouden eeuw voor gas?

Jilles van den Beukel
op
Views: 14.362
Categorie: Column
Alert instellen Toevoegen aan watchlist
Vooruitzichten voor de gasprijs zijn niet goed

De meeste grote oliebedrijven zijn zich steeds meer gaan richten op gas. Voor sommigen van hen maakt gas nu bijna 50% van de energieproductie uit. Rond 2010 leek deze focus op gas nog heel aantrekkelijk.

Het IEA-rapport Are we entering a golden age of gas? uit 2011 geeft weer hoe er toen over gas gedacht werd. Het werd steeds moeilijker om nieuwe olievelden te vinden; voor gas speelde dat minder. En was gas niet de schoonste fossiele brandstof, die markaandeel moet kunnen winnen van kolen?

De verwachting van een snel toenemende vraag en hoge prijzen leidde tot goedkeuring van een groot aantal LNG- (liquefied natural gas oftewel vloeibaar gas) projecten.

Ruim vijf jaar later zijn de vooruitzichten voor gas een stuk minder rooskleurig. Prijzen op de drie grote markten voor gas (Verenigde Staten, Europa en Azië) zijn laag. De toekomstige vraag naar gas is naar beneden bijgesteld.

De vooruitzichten voor de gasmarkt zijn niet rooskleurig

 

De problemen van gas, en met name LNG, zijn gedeeltelijk structureel (LNG is relatief duur, de concurrentie voor gas van kolen en renewables lijkt blijvend groter dan verwacht) en gedeeltelijk cyclisch (het huidige overaanbod aan LNG lijkt nog jaren te gaan duren).

Ik ga op beide aspecten nader in.

Gasprijzen op de drie grote markten (Verenigde Staten, Europa en Azië) zijn laag
Klik op de grafiek voor een grote versie

 

Geen OPEC voor gas

We staan er zelden bij stil maar hoe hoog zou de olieprijs zijn als olie geproduceerd en verhandeld werd op een wereldwijde vrije markt? 10 dollar? Misschien 20? In ieder geval zouden de prijzen een stuk lager zijn en de productie in het Midden-Oosten een stuk hoger.

Grote velden in ondiep water zouden misschien nog wel ontwikkeld zijn maar voor deepwatervelden is dat zeer de vraag. Voor gas is er geen OPEC en zijn er geen landen die hun productie laag houden om de prijs hoog te houden.

De moeilijke situatie op de oliemarkt van de afgelopen twee jaar? Het is de normale situatie op de gasmarkten, jaar in jaar uit.

Transporteren is duur

Door de lage energiedichtheid is het transport van gas veel duurder dan dat van olie of kolen. Gas transporteren gaat door middel van pijpleidingen (voor kortere afstanden) of door het vloeibaar maken van gas (LNG, voor langere afstanden). Met name LNG is duur.

Het grootste deel van de totale kosten is voor het vloeibaar maken, transporteren en weer terugbrengen tot gas. Slechts ongeveer 30% blijft over voor de productie van het gas. Dat is niet goed voor de winstgevendheid en concurrentiepositie van LNG.

De totale kosten voor LNG worden geschat op ongeveer 10 tot 12 dollar per mmBTU voor nieuwe LNG-projecten in de Verenigde Staten en ongeveer 14 tot 16 dollar per mmBTU voor nieuwe Australische projecten zoals Gorgon. Dat is substantieel hoger dan de huidige prijzen op de spotmarkten.

Gelukkig voor de gasproducenten wordt het meeste gas verkocht op basis van olie-geïndexeerde contracten met een lange termijn.

Concurrentie is groot

Een belangrijke toepassing van olie is transport. Daar is, op de korte termijn, zo gauw geen alternatief voor op grote schaal. Zelfs voor personenauto's gaat de transitie naar elektrische auto's een tijd duren. En dan hebben we het nog niet gehad over vrachtauto's, schepen, vliegtuigen en industriële toepassingen.

Een belangrijke toepassing van gas is het opwekken van elektriciteit. En daar blijken kolen en renewables sterkere concurrenten dan verwacht. Voor arme landen blijven de lage kosten van kolen een groot voordeel. In rijke landen is de politieke steun voor renewables groot.

In Europa is de laatste tien jaar de gasconsumptie met ongeveer 20% afgenomen. In Azië is de groei van de gasconsumptie minder dan verwacht. Op beide continenten wordt gas gemangeld tussen kolen en renewables.

Ze slagen er niet goed in om gas te verkopen als de schoonste fossiele brandstof die kolen kan vervangen in afwachting van een langetermijnoplossing via renewables en energieopslag (ook al is het vervangen van kolen door gas een goedkope manier om de CO2-uitstoot op korte termijn snel omlaag te krijgen).

Qua volumes is gas alleen een succesverhaal in de Verenigde Staten. Dat komt door de grote vlucht die schaliegas daar genomen heeft (waardoor de gasprijzen er overigens zo laag zijn dat er al jaren lang maar weinig aan verdiend wordt).

Overaanbod aan LNG

In 2014 en 2015 werd de LNG-markt geleidelijk aan een kopersmarkt. Juist op dat moment begon er een serie van nieuwe LNG-projecten op de markt te komen. Die stroom van nieuwe projecten, met name in Australië en in de Verenigde Staten, houdt tot ongeveer 2020 aan.

 

De wereldwijde LNG capaciteit gaat tussen 2015 en 2020 met ruim 40 % toenemen
Klik op de grafiek voor een grote versie

 

De wereldwijde LNG-capaciteit gaat tussen 2015 en 2020 met ruim 40% toenemen. Voor LNG lijkt het overaanbod nog jaren, in ieder geval tot 2020, te gaan duren.

De wereldwijde LNG capaciteit gaat tussen 2015 en 2020 met ruim 40 % toenemen
Klik op de grafiek voor een grote versie

 

Gasproducenten streven naar langdurige contracten waarbij de gasprijs aan de olieprijs gekoppeld is (dit geldt voor ongeveer 75% van importgas in Azië en 50% van gas in Europa; met een dalende tendens). Een herstel van olieprijzen zal het verlies dus beperken.

Hoe goed die contracten zijn dichtgetimmerd is echter niet altijd duidelijk. De vooruitzichten op de spotmarkten voor de gasprijzen zijn de komende jaren niet goed.

  • Voor de Verenigde Staten is dat te wijten aan relatief goedkoop schaliegas.
  • Voor Europa en Azië is dat te wijten aan de tegenvallende vraag die achterblijft bij het snel stijgende aanbod.

Meer in evenwicht

Voor olie hebben de lage prijzen van de afgelopen twee jaar (en resulterende lage investeringen) er voor gezorgd dat vraag en aanbod nu weer enigszins in evenwicht zijn. Voor de olieprijs lijkt het ergste achter de rug.

De gasprijzen lijken vooralsnog langer laag te blijven dan de olieprijzen. Met name LNG, met zijn hoge kosten, heeft een probleem.

Jilles van den Beukel is geofysicus. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
Volg Van den Beukel ook via Twitter: @JillesAppelscha

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Jilles van den Beukel

Auteur:

Jilles van den Beukel is geofysicus en energie specialist bij HCSS (the Hague Centre for Strategic Studies). Sinds 2016 schrijft hij over de olie- en gasindustrie op zijn blog JillesonEnergy.

Recente artikelen van Jilles van den Beukel

  1. Vijf redenen voor de stijgende gasprijzen
  2. Hoe lang gaat de rally in grondstoffen duren?
  3. Een nieuwe wereld voor de oliemarkten

Gerelateerd

Natural Gas (Henry Hub) - Rollover volume 1

Toevoegen aan watchlist

Reacties

Volgen
17 Posts
| Omlaag ↓
  6. PingPong 23 februari 2017 14:39
    Aardgas of LNG kan alleen opgestookt worden.
    Het moet dus concurreren met stookolie en steenkool, allebei goedkope brandstoffen.

    Overigens is die grafiek al weer een paar maanden oud. De aardgasprijs in de VS (Henry Hub) is momenteel 2,6 $/MMBTU.

    Aardgas is natuurlijk veel beter voor het milieu/klimaat, maar daar heeft men in het grootste deel van de wereld maling aan, ongeacht wat die landen in klimaatakkoord van Parijs beloofd hebben.

    De prijs van aardgas of LNG kan dus nooit hoog worden, zelfs niet al zou er een soort OPEC voor aardgas zijn.

    Wie dat nog steeds niet door heeft is een dromer. En inderdaad, bij Shell zitten ook heel wat dromers.
  7. barondehuile 23 februari 2017 15:29
    Sommige redenaties (PingPong) zijn niet te volgen. Wat ik hier in Azie zie is dat in de laatste 12 maanden er heel veel truck vervoer is gekomen met aardgas tanks op de trucks. Bovendien zie ik gelijktijdig veel highway tankstations die aardgas verkopen. Allemaal een stuk progressiever dan in het roestige Europa, waar de wereld lijkt stil te staan. Verder zie je naast meer kolen centrales toch ook meer energie zuinige gasturbine centrales. Bovendien is aardgas de beste bron voor waterstof en de toepassing van fuelcells lijkt langzaam maar zeker de batterij te gaan vervangen, ondanks alle pogingen van Tesla om ons anders te doen geloven. Bovendien begint het besef te groeien dat 300-400 ppm vol CO2 in de atmosfeer nauwelijks de warmte kan tegenhouden (UV/IR absorbtie) die de aarde uitstraalt en dat het met name de grotere hoeveelheid zonne-energie is die schuldig is aan het opwarmen van de aarde en het effect van verbranden van fossils hierbij ondergeschikt is (maar ook bijdraagt natuurlijk). Daarnaast ontvangt de zonnepanelen lobby steeds meer weerstand, vanwege het besef dat zonnepanelen meer dan normaal energie als warmte absorberen, en hoewel dit wat elektriciteit levert, levert dit ook aanzienlijk meer warmte aan de aarde. Er is dus wel degelijk een omslag gaande ten gunste van "hydrogen rich fossils gases". Ik wil niet beweren dat op basis van extrapolatie van de afgelopen jaren door Jilles de verkeerde conclusies worden getrokken ten aanzien van de LNG prijs. Integendeel, doch afhankelijk van hoe diep de bovengeschetste omslag zich ontwikkeld, extrapolatie wel een verkeerd beeld kan geven. Zijnde gepensioneerd, doch nog steeds adviserend in de "fossiele energie wereld", ben ik ook nog niet zo zeker dat er geen mooie tijden voor aardgas/LNG aankomen. De tijd zal het leren, maar sommige van mijn analyses wijzen in een vervanging van een groot deel van olie voor gas. Wel zie ik meer raffinaderij conversie naar kero, omdat diesel en gasoline lijken te moeten inboeten en er vooralsnog geen alternatief is om vliegtuigen in de lucht te houden.
  13. [verwijderd] 24 februari 2017 12:40
    quote:

    info_124 schreef op 23 februari 2017 12:48:

    De grootste milieu-misdaad ooit: een eindige delfstof, waarmee een punt-temperatuur van 1700 C gehaald kan worden, opstoken om huizen op 21 C of water op 100C te brengen. Net zoiets als wanneer Mr Holbewoner steentjes in zijn haardvuur had gebruikt, die wij nu ruwe diamant noemen.
    Een AB erbij.
    Van gas kan en moet je eerst stroom maken.
    Met stroom kan je efficient van lauwe warmte lekkere warmte maken voor je CV.

    Trouwens je kan stroom ook rechtstreeks in warmte omzetten: kost niks extra.
    En: alle stroom (voor je koelkast, TV, verlichting,etc.) wordt uiteindelijk in warmte omgezet.

    De HRE-ketel moet er nu snel komen: greenturbine.wordpress.com/tag/hre-ke...
  14. Jilles van den Beukel 24 februari 2017 13:00
    Een algemene reactie van de schrijver van de column:

    Verschillende lezers wijzen er op dat de vraag naar gas wereldwijd toeneemt. En dat is zeker het geval. Schepen gaan vaker op gas varen en hopelijk voor het milieu gaat dat nu echt doorzetten op grote schaal. En er rijden steeds meer autos en vrachtautos op gas (al komt het wereldwijd van een laag beginpunt - vervoer op gas heeft nog een lange weg te gaan).

    En verder hoor ik: maar de majors zijn toch heel goed in het nemen van dit soort investeringsbeslissingen en doen dat toch niet als hier geen brood in zou zitten? En ook dat is zeker zo: de majors doen hun uiterste best om de vraag, en allerlei mogelijke risicos, zo goed mogelijk in te schatten.

    Ik zou er op willen wijzen dat voor de LNG projecten die nu worden opgeleverd de investeringsbeslissing (FID) rond 2010 genomen is (een voorbeeld, Gorgon, FID in 2009, first gas in 2016). Op dat moment was de inschatting van de vraag naar gas in bv 2017 hoger dan wat die nu geworden is. In simpele woorden: er is gebouwd voor een zeer snel stijgende vraag en wat het uiteindelijk geworden is is een redelijk snel stijgende vraag.

    Ook voor de majors, met al hun kennis en processen voor het nemen van dit soort beslissingen, is het moeilijk om 7 jaar vooruit te kijken. En daarnaast: zij nemen veelal, op basis van dezelfde kennis en processen, dezelfde beslissingen. Rond 2010 werden er een aantal LNG projecten opgezet in Australië voor de Aziatische markt, rond 2013 was de arbeidsmarkt daar volstrekt overspannen (een lasser zat daar toen ruim boven de Balkenende norm) en nu worden die projecten opgeleverd.

    Voor wie meer wil lezen over LNG vraag en aanbod (de link is voor het overzicht: de pdf download geeft het hele rapport):
    www.bcgperspectives.com/content/artic...

    Een van de weinige rapporten op dit gebied die openbaar zijn. Er wordt gewerkt met verschillende scenarios voor vraag en aanbod de komende jaren. Alleen de combinatie van een hoge vraag scenario en laag aanbod scenario geeft een vraag en aanbod in 2020 die in evenwicht zijn. Alle andere combinaties geven een overaanbod.

    Op dit moment spelen de majors quitte of maken zij een relatief geringe winst met hun upstream olie en met hun gas/LNG divisies. Daarbij is er in 2016 een opwaardse trend in de resultaten voor upstream olie en een neerwaardse (of minder opwaardse) trend voor gas/LNG. Mijn verwachting is dat dat de komende jaren zal doorzetten.
  15. [verwijderd] 24 februari 2017 17:21
    quote:

    info_124 schreef op 23 februari 2017 12:48:

    De grootste milieu-misdaad ooit: een eindige delfstof, waarmee een punt-temperatuur van 1700 C gehaald kan worden, opstoken om huizen op 21 C of water op 100C te brengen. Net zoiets als wanneer Mr Holbewoner steentjes in zijn haardvuur had gebruikt, die wij nu ruwe diamant noemen.
    Methaan, ethaan, butaan, propaan en 'natuurlijk gas' halen allemaal 1950 graden met lucht.

    Met waterstof haal je echter 2200C of zelfs 3200C (+ pure zuurstof), dus wat is je punt?
17 Posts
|Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.

Onderwerpen:

naam laatste prijs verschil
Natural Gas (Henry Hub) - Rollover volume 1 2,96 -0,02 -0,54%

Laatste beursnieuws

  1. Nvidia wint terrein op Wall Street
  2. Beursupdate: AEX op Wall Street
  3. Olieprijs stijgt
  4. Wall Street verdeeld
  5. CEO InPost maakt bonusafspraak met investeerder PPF
  6. Europese beurzen sluiten lager
  7. Na de Trump-trade komt de Poetin-trade: winst Flow Traders, goud en Rheinmetall
  8. CTP heeft meer krediet
  9. Damrak in de ban van Russische dreiging
  10. Beursagenda: macro-economisch

IEX Premium: Meest gelezen

  1. Premium

    Analyse en Advies

    Adyen verliest een grote klant
  2. Premium

    Analyse en Advies

    ASML stelt beleggers gerust
  3. Premium

    Analyse en Advies

    Knaus Tabbert is zijn geloofwaardigheid kwijt
  4. Premium

    Vooruitblik

    Vooruitblik: handelsoorlog met VS bedreiging voor winsten Europese bedrijven
  5. Premium

    Analyse en Advies

    Advieswijziging Tesla na een bijzonder fraaie 88% winst