Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
IEX 25 jaar
Uitgebreid zoeken

Beurscodes, betekenis en hulp bij zoeken

Europa

AEX
Euronext Amsterdam
BRU
Euronext Brussels
PSE
Euronext Paris
LIS
Euronext Lissabon
CHX
CBOE Europe, grote(re) EU aandelen
NAV
Investment Funds (NAV)

Noord-Amerika

NYS
New York Stock Exchange
OTC
CBOE BZX Exchange (US)
TSE
Toronto Stock Exchange

Kunt u een instrument niet vinden?

Zoek dan via de zogenaamde ISIN code. Elk instrument, aandeel etc. heeft een unieke code.

Kies vervolgens - wanneer er meerdere resultaten zijn - de notering op de beurs van uw keuze.

Waar vind ik die ISIN code?

Google de naam van het instrument, aandeel etc. met de toevoeging 'ISIN'.

Als zoeken op ISIN code geen resultaten oplevert hebben wij het instrument of aandeel niet in onze koersendatabase.

desktop iconMarkt Monitor
Markt vandaag Koersen Forum Premium IEX Expert
Home  /   Artikelen   /   Oliebubbel

Oliebubbel

Jilles van den Beukel
op
Views: 7.756
Categorie: Column
Alert instellen Toevoegen aan watchlist
Oliebedrijven en klimaatverandering

Veel oliebedrijven accepteren dat de verbranding van fossiele brandstoffen de belangrijkste oorzaak is van klimaatverandering. Zij realiseren zich heel goed dat de productie van olie en gas op de lange duur een sunset industry zal zijn. De vraag is: op welke termijn?

Ook sluiten ze de ogen niet voor technologische ontwikkelingen zoals bijvoorbeeld de grote kostenverminderingen in zonnepanelen.

Als ze slechts in beperkte mate investeren in renewables is dat niet omdat zij deze technologieën onderschatten maar veeleer dat ze betwijfelen of ze er serieus geld in kunnen verdienen.

Vooralsnog kiezen de grote oliebedrijven ervoor om zich te blijven concentreren op olie en gas; een tot nu toe zeer winstgevende industrie waarin hun kracht en kennis ligt.

Gevolgen voor de olievraag

Bevolkingsgroei en economische groei zullen de vraag doen toenemen. Toenemende efficiëntie, renewables en elektrische auto's zullen de vraag doen dalen. Hoe dit precies zal uitpakken weten oliemaatschappijen net zo min als internationale instanties zoals de IEA (International Energy Agency).

Ze werken dan ook allemaal met een range van scenario's. Voor de olievraag in 2040 lopen deze scenario's van ongeveer 80 tot 120 mb/d (miljoen barrel per dag).

  • Voor de ondergrens: scenario's die erop mikken de opwarming van de aarde tot 2 graden te beperken. Dit betekent niet alleen dat ze zich houden aan de toezeggingen van het akkoord van Parijs maar ook dat die significant overtroffen worden.

  • Voor de bovengrens: scenario's waarbij de kortetermijnbelangen van individuele landen de voorrang krijgen boven wereldwijde issues als klimaatverandering.

Ter vergelijking: de huidige vraag naar olie is ongeveer 95 mb/d. De natuurlijke afname van de productie van een conventioneel olieveld voor de grote oliemaatschappijen is gemiddeld ongeveer 9%. Hun ratio tussen reserves en productie komt dan ook meestal niet ver boven de 10 uit.

In pakweg zeven jaar halveert de productie. Ook als de olievraag in 2040 slechts 80 mb/d wordt moeten de oliemaatschappijen dus gewoon doorgaan met investeren (zij het in mindere mate).

Nieuw evenwicht

De olie-industrie kan, en zal ook, binnen enige jaren reageren op veranderingen in de vraag naar olie of de olieprijs. Dat is ook in hun belang. In 2015 en 2016 hebben we gezien hoe twee jaren van lage olieprijzen leidden tot lage investeringen en een weer in evenwicht komen van vraag en aanbod.

De energietransitie daarentegen zal een kwestie zijn van enige tientallen jaren. De olie-industrie heeft dus de tijd om hierop te reageren en zal dat ook zeker doen. Het is niet hun doel om uit principe de wereld zoveel mogelijk olie te laten verbranden. Het gaat er om zoveel mogelijk winst te maken.

Daarvoor is het nodig om de vraag naar olie zo goed mogelijk in te schatten en zo adequaat mogelijk te reageren op veranderingen in die vraag.

Gevolgen voor de olieprijs

Ik ga hier geen voorspelling doen voor de olieprijs in 2040. Maar ik durf wel de verwachting uit te spreken dat ook in 2040 de oliemarkt onderhevig zal zijn aan boom and bust-cycli En dat een periode van lage prijzen zichzelf zal corrigeren door de resulterende lage investeringen (zoals in 2015 en 2016).

Zoals evenzeer een periode van hoge prijzen zichzelf zal corrigeren door de resulterende hoge investeringen (zoals in 2010-2014).

Een langdurige periode, tientallen jaren lang, van structureel lage olieprijzen gerelateerd aan de energietransitie lijkt me niet waarschijnlijk. Simpelweg omdat de markt zich binnen enige jaren corrigeert.

Reserves

Een aantal NGO's stelt dat als de hoeveelheid opwarming van de aarde binnen acceptabele grenzen gehouden moet worden de hoeveelheid fossiele brandstoffen die verbruikt kan worden beperkt is (carbon budget).

Dit betekent dat een gedeelte van de kolen-, olie- en gasreserves van bedrijven niet geproduceerd kan worden (stranded assets). En als de waardering van die bedrijven gebaseerd is op hun reserves impliceert dat een overwaardering (carbon bubble).

Dat we niet alle fossiele brandstoffen die in de bodem zitten kunnen verbranden is duidelijk. Met name de hoeveelheid kolen in de grond is zo groot dat we daarmee de aarde wel meer dan 10 graden kunnen opwarmen. Ook voor olie geldt dat niet alle olie in de grond geproduceerd zal worden.

Gevolgen voor de waarderingen

Maar de gevolgen voor de waardering van oliebedrijven liggen gecompliceerder. Over wat voor oliereserves hebben we het hier?

  • Over bewezen, ontwikkelde reserves in een productielicentie waar veel geld in is geïnvesteerd (en waar de waardering van een oliebedrijf voornamelijk op gebaseerd is)?

  • Over mogelijke reserves in een exploratielicentie waarin nog nauwelijks is geïnvesteerd (en die ook nauwelijks meetellen in de waardering van een oliebedrijf)?

De eerste categorie hebben we toch echt nodig om de energievoorziening de komende tien tot twintig jaar op peil te houden. Ik denk dus niet dat stranded assets geleid hebben tot een bubbel in de huidige waardering van oliebedrijven.

Houdbaarheid businessmodel

Het probleem van oliebedrijven is niet dat zij hun bestaande velden niet leeg kunnen produceren. Hun probleem is de langetermijnhoudbaarheid van hun businessmodel.

En dat is naar mijn mening ook wel verdisconteerd in de waardering van oliebedrijven, gezien hun relatief hoge dividenduitkeringen en door de jaren heen gemiddeld relatief lage koerswinstverhoudingen. 

Een halve eeuw geleden kwam dit door nationalisaties; meer recent door de problemen die maatschappijen hadden om hun reserves op peil te houden (tegen acceptabele kosten) en nu begint de energietransitie daarin een rol te spelen. Een rol die de komende jaren eerder groter zal worden.

De black swan

En er is nog een probleem. Stranded assets mogen dan geen issue zijn voor de oliebedrijven; voor een land als Saudi-Arabië zijn ze dat wel degelijk. Op de lange termijn kunnen de Saudi's doorgaan met het hooghouden van de prijs. Of zij kunnen proberen hun reserves zoveel mogelijk op te maken.

Allebei zal echter niet lukken. Saudi-Arabië heeft de reserves om zijn productie te kunnen verhogen van de huidige 10 naar 15 of 20 mb/d. Voorlopig lijkt dat niet in hun belang te zijn; het zou leiden tot jaren van lage olieprijzen (heel wat langer dan de afgelopen twee jaar).

Maar hoe is dat op de lange termijn, als de vraag naar olie ooit serieus begint te zakken en het land met grote hoeveelheden olie dreigt te blijven zitten? Mocht het moment ooit aanbreken dat zij de kraan echt open zetten, het kan nog lang duren, dan wilt u even geen aandelen in oliebedrijven bezitten.

Jilles van den Beukel is geofysicus. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
Volg Van den Beukel ook via Twitter: @JillesAppelscha

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Jilles van den Beukel

Auteur:

Jilles van den Beukel is geofysicus en energie specialist bij HCSS (the Hague Centre for Strategic Studies). Sinds 2016 schrijft hij over de olie- en gasindustrie op zijn blog JillesonEnergy.

Recente artikelen van Jilles van den Beukel

  1. Vijf redenen voor de stijgende gasprijzen
  2. Hoe lang gaat de rally in grondstoffen duren?
  3. Een nieuwe wereld voor de oliemarkten

Gerelateerd

Natural Gas (Henry Hub) - Rollover volume 1

Toevoegen aan watchlist

Reacties

Volgen
13 Posts
| Omlaag ↓
  1. [verwijderd] 7 februari 2017 16:56
    Verhelderend artikel met mooie uitleg van de situatie van oliemajors in de huidige situatie. Alleen het einde bevat een complete twist:

    Ik denk toch namelijk echt dat de saudische reserves volledig op gaan en dat dit dus niet klopt:
    Op de lange termijn kunnen de Saudi's doorgaan met het hooghouden van de prijs. Of zij kunnen proberen hun reserves zoveel mogelijk op te maken.
    ik denk dat beide wel gaat.

    waarom?
    omdat de saudische reserves heel erg makkelijk tegen lagen kosten geproduceerd kunnen worden. Teerzand, en diepdiep sea reserves zijn misschien risicovol en zullen eindigen als "stranded" alhoewel de naam misleidend is. Olie zal altijd nodig zijn, alleen nu worden ook bio based oplossingen bedacht die steeds goedkoper worden. "stranded" is alleen een risico voor waar opbrengst - kosten niet meer positief is. Waarbij bijvoorbeeld een co2 tax of zoiets ook meegenomen moet worden.

    De uiteindelijke voorspelling gaat alleen op als volledig obsolete wordt zoals turf (en niet zoals steen, ijzer, brons, hout, goud, en bijna alle andere delfstoffen).

    de bos

    PS de bovenstaande redenatie dat we ervan af moeten voordat het niks meer waard is, heeft geleid tot gasverkoop van onze regering tegen hele lage prijzen in hele lange contracten. Stel je voor dat we ermee blijven zitten.
  3. [verwijderd] 8 februari 2017 07:49
    De auteur spreekt zichzelf tegen: er zijn zogenaamd geen stranded assets, maar "Het probleem van oliebedrijven is niet dat zij hun bestaande velden niet leeg kunnen produceren."

    Ja zo ken ik er nog wel een! fossiele bedrijven krijgen wel degelijk te maken met stranded assets en niet weinig ook.
  5. Bas2012 8 februari 2017 08:55
    Dank voor deze column, paar kleine aanvullingen.
    - Bedenk dat zonnepanelen niet echt competitor zijn van olie. Een fractie van olie gaat naar power generation
    - 30% van olie vraag gaat naar industrie (groot gedeelte petchem zoals plastics etc) dit is een olievraag die ik niet heel snel zie verdwijnen eerder stijgen.
    - Ruim 60% naar transport. Ja personen autos zullen in 20/30 jaar behoorlijk veranderen door batterijen en ultrazuinige motoren maar uiteindelijk is dit 20% van de olievraag. De andere 40% is trucks/planes/vessels, batterijen gaan hier niet 1 2 3 attractief zijn. Dit kan naar LNG gaan en op lange termijn naar hydrogen oid (of biojet voor vliegtuigen) maar allemaal in het straatje van de oil majors.

    Kortom oliebedrijven zullen nog wel even blijven bestaan en op lange termijn wellicht de markt van personenautos verliezen maar er blijft genoeg over (industrie + zwaar transport)
  6. [verwijderd] 8 februari 2017 09:35
    Grootste wereldbevolkingsgroei in Afrika (+ 1 miljard) en India (+1 miljard) in de komende 15 à 20 jaar. Dat continent en land zitten nog middenin het fossiele tijdperk. Als daar de economische ontwikkeling ook maar een beetje op gang komt dan gaan daar nog zeeen olie heen. Is ook mijn voornaamste reden dat we met de klimaatverandering niet op de rand staan, maar al in vrije val zijn. Akkoord van Parijs is een klein dwijltje terwijl de kraan wagenwijd open gedraaid staat.
  9. Willem29m 8 februari 2017 11:10
    De enige reden dat olie nu laag staat is vanwege het ruime aanbod van schalie-olie. Deze revolutie is echter van korte duur aangezien de reserves van schalie-oilie velen malen kleiner zijn dan van conventionele olie. De verwachting is dat na 2020 de productie hiervan zal gaan dalen, terwijl de productie van conventionele olie in Amerika al jarenlang daalt. Geef het nog een paar jaar en gaan we weer rustig naar de 100 dollar per vat en beyond. Mooi moment om nu in olie te stappen. Velen malen aantrekkelijker dan tech bedrijven met PE ratios van +100 imo.
  10. [verwijderd] 8 februari 2017 15:10
    mooi onderbouwd artikel, meer inhoud dan standaard alleen ingaan op wel/niet verwachting nakoming opec-afspr etc. Begrijp ik goed dat oa voor vrachtwagens nog lange tijd olie nodig is? verbaast me gezien wel de ontw.met elektr bussen, zonnepanelen/energie-opwekking via zon of wrijving enz. Maar interessant om te lezen dus!
    Zou er zelf als onzekere verhogende factor nog aan toe willen voegen, 'oorlog/strijd' met de huidige brandhaarden overal verspreid, speldeprikjes iran-vs en zelfs binnen vs opkomende onrust, zou dat ook nog voor plotselinge opwaartse prijsverschuivingen kunnen zorgen...?
    maar voorlopig zit ik short.. tijd zal t leren of t verstandig was.. ;)
  11. [verwijderd] 8 februari 2017 15:12
    oh, vergat.. en dank dus voor het artikel en de info! leuk iets meer achtergrond/diepgang te lezen.
    Maar blijf ook fan van Aj Kamp, ondanks vele andere geluiden op deze site. De vlotte eenvoudige en enthousiaste wijze waarop hij dingen aangeeft ook erg aangenaam en leuke interessante combi met dit soort artikelen! Dank!
  13. NielsvanderStappen 12 februari 2017 21:32
    Perfect artikel, waaraan je ook wel kunt afleiden, dat de schrijver geen economie, maar een echte studie heeft gedaan. Goed, dat het de feiten voor het komende decennium nu voor iedereen mooi op tafel liggen. Hoe het verder zal gaan is voor iedereen onduidelijk. Daar helpt een exacte studie ook niet veel (maar wel een beetje, overigens).
    Wat wel weer zeker is: "Stranded assets mogen dan HET EERSTE DECENNIUM geen issue zijn voor de oliebedrijven; voor een land als Saudi-Arabië zijn ze dat wel degelijk OM VOOR TE SORTEREN OP DE LANGE TERMIJN. Op de lange termijn kunnen de Saudi's doorgaan met het hooghouden van de prijs. Of zij kunnen proberen hun reserves zoveel mogelijk op te maken. Allebei zal echter niet lukken", waarbij dan bedoeld wordt: een olieprijs van €100 of meer, want dan is er zeer veel ander aanbod, van vooral vervuilender bronnen, overigens. Ik denk ook zeker dat dit een deel van de reden was van Saudie-Arabië om hun marktaandeel te verdedigen. Daarnaast denk ik dat er geo-politieke redenen waren om de VS en Rusland een hak te zetten. Of misschien deden de Saudies het wel om de vervuilende bronnen (zoals teerzanden) te 'killen' en dragen ze zo bij aan olie als een relatief schone bron. Dat vind ik wel een mooi verhaal waar ik graag in zou willen geloven.
13 Posts
|Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.

Onderwerpen:

naam laatste prijs verschil
Natural Gas (Henry Hub) - Rollover volume 1 2,96 -0,02 -0,54%

Laatste beursnieuws

  1. Nvidia wint terrein op Wall Street
  2. Beursupdate: AEX op Wall Street
  3. Olieprijs stijgt
  4. Wall Street verdeeld
  5. CEO InPost maakt bonusafspraak met investeerder PPF
  6. Europese beurzen sluiten lager
  7. Na de Trump-trade komt de Poetin-trade: winst Flow Traders, goud en Rheinmetall
  8. CTP heeft meer krediet
  9. Damrak in de ban van Russische dreiging
  10. Beursagenda: macro-economisch

IEX Premium: Meest gelezen

  1. Premium

    Analyse en Advies

    Adyen verliest een grote klant
  2. Premium

    Analyse en Advies

    ASML stelt beleggers gerust
  3. Premium

    Analyse en Advies

    Knaus Tabbert is zijn geloofwaardigheid kwijt
  4. Premium

    Vooruitblik

    Vooruitblik: handelsoorlog met VS bedreiging voor winsten Europese bedrijven
  5. Premium

    Analyse en Advies

    Advieswijziging Tesla na een bijzonder fraaie 88% winst