AFM en risico's van crowdfunding

Marcel Tak

op woensdag 23 november 2016

Beleggers onderschatten mogelijk de risico's van crowdfunding.

Voor het eerst dit jaar werd een Gouden Stier uitgereikt in de categorie Crowdfunding. Dat is niet vreemd, want het is een in populariteit toenemende manier van beleggen. Vorig jaar werd voor een bedrag van 125 miljoen euro aan geld opgehaald via deze methode.

Nederland stond daarmee op de tweede plaats in Europa als het gaat om het bedrag per inwoner. De groeiende belangstelling voor crowdfunding is niet verbazend. Kleinere, startende ondernemingen krijgen lastiger dan in het verleden krediet van banken.

Die terughoudendheid is deels het gevolg van strengere regelgeving van toezichthouders die het risicoprofiel van banken willen matigen. De vraagzijde wordt ook gestimuleerd om steeds meer oog te hebben voor crowdfunding. De rente op spaarrekeningen is letterlijk tot bijna het nulpunt gedaald.

Investeringen via crowdfunding projecten levert aanzienlijk meer op, tot rendementen van 7,5% en meer. Daar staan natuurlijk veel grotere risico's tegenover dan die van de relatief veilige spaarrekening. Dat is precies één van de zaken die toezichthouder Autoriteit Financiële Markten zorgen baart.

AFM-zorgen

Crowdfunding betreft een betrekkelijk nieuw fenomeen en financiële ongelukken zitten in kleine hoekjes. De AFM heeft daarom begin dit jaar een aantal voorschriften voor crowdfunding uitgevaardigd. De voorschriften hebben met name betrekking op maatregelen die de consument (investeerder) moet beschermen.

Zo kan een consument per platform niet meer dan 80.000 euro investeren. Als een belegger voor het eerst via een platform investeert, en het bedrag hoger dan 500 euro bedraagt, is het platform verplicht een investeringstoets af te nemen.

De AFM heeft aangegeven de regels en de ontwikkelingen rondom crowdfunding regelmatig te evalueren. Voor het eerst zal dit in het voorjaar 2017 gebeuren, maar de AFM heeft nu al enkele voorlopige resultaten van die evaluatie bekendgemaakt.

Risico's mogelijk onderschat

Het voorlopige onderzoek werd vorige week door de AFM wereldkundig gemaakt met een intrigerende kop: "Risico's van crowdfunding door investeerders mogelijk onderschat." Tja, wat zegt die kop nou eigenlijk. De AFM weet kennelijk niet of beleggers de risico's onder- dan wel overschatten.

Het is mogelijk dat ze die onderschatten. Maar dus ook mogelijk dat dit niet het geval is. Ik zou zeggen, gebruik dan ook niet zulke aandachtstrekkende, maar nietszeggende koppen. Laat schreeuwende titels nu maar gewoon aan de media over...

De vraag is vervolgens waarom AFM niet weet of beleggers de risico's onderschatten. Zijn de cijfers niet duidelijk hoe consumenten tegen risico aankijken, of heeft AFM de risicocijfers zelf niet in beeld? Beide is het geval.

Geen goed beeld

AFM geeft zelf aan, omdat crowdfunding in ontwikkeling is, nog geen goed beeld te hebben van de precieze risico's. Vooralsnog gaat de toezichthouder uit van een defaultpercentage van gemiddeld 5%. Waarop dat percentage gebaseerd is, wordt niet duidelijk.

Crowdfundingplatform Kapitaal op Maat geeft een gerealiseerd defaultpercentage van 1,56%, terwijl platform Collin een getal van 1,05% aangeeft. Dat is aanzienlijk lager dan de mogelijk zeer voorzichtige AFM-schatting.

Maar zelfs al zou de 5% van de toezichthouder juist zijn, dan nog kun je niet stellen dat consumenten de risico's (mogelijk) onderschatten. Het feitelijke defaultpercentage van 5%, of wat het dan ook uiteindelijk zal zijn, volgt uit nauwkeurige berekening.

Meer een gevoel

De inschatting die beleggers geven, is (waarschijnlijk) meer een gevoel. Als beleggers aangeven dat zij het defaultrisico op circa 2,5% schatten, terwijl dat in werkelijkheid 5% is, zie ik nog niet een enorm groot probleem.

Bovendien, het gaat om een groep van 12% die deze lage inschatting geeft. Dat betekent dat 88% de risico's redelijk goed tot misschien wel te voorzichtig inschat.

AFM baseert zijn observatie dat consumenten de risico's (mogelijk) niet goed zien, ook uit het feit dat 51% van de beleggers investeringen in crowdfunding minder riskant zien dan beleggen in aandelen uit de AEX. AFM vindt zelf (vooralsnog) dat crowdfunding te vergelijken is met beleggen in aandelen.

Juist lager

Dat leidt ertoe dat de toezichthouder concludeert dat 51% van de respondenten de risico's van crowdfuning te laag inschat. Dat is een opmerkelijke conclusie. Als de inschatting van 5%-defaults juist is, en de rentevergoeding dat percentage gemiddeld overtreft, dan lijkt mij op grond van deze cijfers het risico van crowdfunding lager dan dat van aandelen.

Dat geldt al helemaal als de defaultpercentages eerder richting de gerealiseerde 1 à 1,5% zou uitkomen. Uiteraard is goede spreiding belangrijk, wat ook de AFM benadrukt. Maar dat geldt uiteraard ook, en misschien nog wel meer, voor een aandelenbelegging.

Het is goed dat de AFM crowdfunding nader onderzoekt en bekijkt hoe beleggers en de platforms met risico omgaan. Maar de toezichthouder moet geen problemen signaleren waar ze er op grond van de eigen cijfers niet zijn. Ik ben benieuwd naar de uitgebreide evaluatie in het najaar van 2017.

Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

Uw emailadres

Ja, ik blijf graag op de hoogte van de speciale acties en aanbiedingen van IEX Media

Auteur: Marcel Tak

Marcel Tak is dé special product-specialist van IEX en IEXProfs, maar schrijft ook graag over rente, obligatiemarkt en toezicht als hij zich daartoe geroepen voelt. "De financiële sector is in belangrijke mate bezig met het verplaatsen van lucht. De werkelijke toegevoegd waarde is beperkt. In mijn columns wil ik r...

Meer over deze auteur

Recente artikelen van Marcel Tak

dec '21 Van pindakaas tot bitcoin
jul '21 AFM: Meer verbiedend dan bindend
jan '21 Turbo: hoge hefboom in de ban?

Reacties

Volgen

5 Posts

| Omlaag ↓

Twinkeling 23 november 2016 16:01
   Twinkeling

Lid sinds: 27 okt 2001

Laatste bezoek: 21 feb 2024

   Aanbevelingen

Ontvangen: 777

Gegeven: 237

   Aantal posts: 3.085
Hoe te spreiden?
horeca crowdfundig - geen te financieren projecten
kapitaal opmaat - 1 te financieren project
symbid - 6 te financieren projecten, maar niet echt crowdfunding. De tegenprestatie is een aandeel in het bedrijf. Meer een alternatieve beurs

Al met al staat het nog redelijk in de kinderschoenen. Zelf heb ik ooit meegedaan aan tenpages, platform ging failliet inclusief mijn aanspraken. Myc4, een internationaal crowdfunding voor micro leningen. Is weliswaar niet failliet, maar het grootste deel van de leningen bleken fraude.

Ook doe ik wel eens mee met kickstarter, maar daar is de tegenprestatie voor het verstrekken van een lening anders dan collecteren van aflossing + rente.

Al met al is crowdfunding een paraplu voor diverse varianten van gemeenschap financieren en kan je er denk ik geen algemeen defaultpercentage op los laten.

1
”
Quote Reageren

Niet oké
[verwijderd] 23 november 2016 19:31
   [verwijderd]

Lid sinds: 01 jan 0001

Laatste bezoek: 01 jan 0001

   Aanbevelingen

Ontvangen: 0

Gegeven: 0

   Aantal posts: 0
Witte Weduwe helemaal gelijk "Al met al is crowdfunding een paraplu voor diverse varianten van gemeenschap financieren en kan je er denk ik geen algemeen defaultpercentage op los laten".

Die 125 mln waar het volgens Marcel over gaat, trekt de eerste de beste miljardair zo uit zijn achterzak. Meer gepraat over de zgn enorme groei van crowdfunding dan dat het echt voorstelt.

Die Groene Grachtengordel hipsters kiezen dan ook ondanks mooie praatjes liever voor een vakantie op Ibiza voor E 25.000 de 2 weken dan echt goed in kansrijke maatschappelijk interessante zaken geld te stoppen.

Wat crowdfunding doet, is dus niet anders dan een Groen Links hobby voor hipsters en vage linkse vrouwtjes. De echte aanpak ligt natuurlijk in het de banken beter te laten functioneren.

Overigens niets op tegen wanneer mensen in de problemen een beroep doen op medeburgers voor wat hulp via dan zgn crowdfunding. Eigenlijk heette dat laatste vroeger anders, maar was dat laatste er al.

Wel goed dat AFM er aandacht aanbesteedt want dat crowdfunding zou weleens tot nieuwe financiële gekte kunnen leiden.

Deze hipster gaat dan zijn baard afscheren www.google.nl/search?q=foto+hipster&a...

Groet, Jonas

0
”
Quote Reageren

Niet oké
[verwijderd] 24 november 2016 12:49
   [verwijderd]

Lid sinds: 01 jan 0001

Laatste bezoek: 01 jan 0001

   Aanbevelingen

Ontvangen: 0

Gegeven: 0

   Aantal posts: 0
In ieder geval is het goed dat de AFM en de branchevereniging streeft naar meer transparantie. Collin, Kapitaal op Maat en Horeca Crowdfunding Nederland zijn het meest transparant. Het netto rendement dat deze platformen presenteren is best aardig. Vooral HCN scoort hoog ten aanzien van netto gerealiseerd rendement (wellicht als gevolg van het lage default percentage en de hogere rente per project). Horeca is weliswaar naar zeggen risicovoller maar de projecten die aangeboden worden zijn over het algemeen geen typische startups. Voor horeca zou ik HCN nemen, voor andere sectoren KOM en Collin. Geldvoorelkaar is nog niet erg transparant met het verstrekken van gegevens (behoudens de omzet). Ik ben benieuwd wanneer die volgt.

0
”
Quote Reageren

Niet oké
theo1 24 november 2016 12:59
   theo1

Lid sinds: 01 okt 2001

Laatste bezoek: 10 jan 2025

   Aanbevelingen

Ontvangen: 2861

Gegeven: 202

   Aantal posts: 6.659
Ik heb voor de grap eens op de site van dat Collin gekeken (had er nog nooit van gehoord). Alle projecten die erop staan waren binnen 1 uur volgetekend. Geldvoorelkaar heeft vaak wel een stuk of 10 projectjes openstaan, maar ook die lopen meestal snel vol. Met andere woorden: het stelt nog niet heel erg veel voor. Het is natuurlijk gemakkelijker om procentueel hard te groeien als je van een lage basis komt.

En het lijkt er sterk op dat er meestal een gebrek aan vraag naar geld en een overmaat aan aanbod is. Dat betekent in "normale" economie dat de prijzen aan de lage kant zijn. Wat dat betreft kan de AFM best wel gelijk hebben dat het echte risico niet goed ingeprijsd is. Komt bij dat mensen het gaan vergelijken met een spaarrekening. Het risicoprofiel van een lening zonder onderpand aan een particulier of een eetcafé is natuurlijk heel anders dan dat van een spaarrekening. Dan is het logisch dat het rentepercentage ook anders is. Maar of dat rentepercentage genoeg anders is, dat is maar de vraag.

Maar die crowdfunding is aan de andere kant niet echt een "normaal" economisch fenomeen. Er hangt een geur van idealisme omheen. Een geur van het steunen van projecten die je sympathiek vindt, en waar het aspect "geld verdienen" enigszins secundair is.

Het is in ieder geval nog lang niet op het niveau van een Lending Club oid.

0
”
Quote Reageren

Niet oké
[verwijderd] 24 november 2016 18:22
   [verwijderd]

Lid sinds: 01 jan 0001

Laatste bezoek: 01 jan 0001

   Aanbevelingen

Ontvangen: 0

Gegeven: 0

   Aantal posts: 0
crowdfunding is totaal niet nieuw. Vroeger gebeurde het ook volop. En toen verloren argeloze investeerders ook bakken met geld.Dus besloot de wetgever het te reguleren. Nu wordt er gedaan alsof er iets nieuws is omdat het via internet gaat, maar er is niets nieuws aan en er gaat weer hetzelfde gebeuren als vroeger: mensen gaan er heel veel geld mee verliezen, zie de ervaringen van Witte Weduwe. Er de banken zijn slim, zij financieren de kansrijke projecten en sturen de rest door naar crowdfunding. En de kleine belegger stinkt er weer in (er zullen ook successen zijn, maar het product is niet geschikt voor de gewone kleine belegger die geen tijd en kennis heeft om zich helemaal te verdiepen in de lener zoals een kredietbeoordelaar dat bij een professionele partij doet). Maar wat ik ook schrijf, demeeste will learn the hard way...

0
”
Quote Reageren

Niet oké

5 Posts

|Omhoog ↑

Aantal posts per pagina:

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.