Het kán verantwoord

De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor de herkomst van de spullen die wij (dagelijks) gebruiken. Waar komt ons eten vandaan? Produceert een merk haar kleding op een eerlijke manier?

Bedrijven springen hier op in door bijvoorbeeld Fair Trade- of biologische voeding te verkopen.

Samen sterk

Alle dingen die gemaakt worden doorlopen tegenwoordig lange productieketens. Daar komen veel misstanden in voor. Als het om het milieu gaat, dan zijn het olierampen als die van BP in de Golf van Mexico die tot de verbeelding spreken.

Inzake arbeids- en mensenrechten gaat de aandacht meestal naar grondstoffen uit de land- en bosbouw en de visserij. Denk aan kokos- of palmolie en soja (die in heel veel etenswaren zitten), katoen (dat we aan ons lijf dragen), koffie en cacao (wat we graag drinken), maar ook papier en pulp (voor het maken van karton).

In de productielanden worden arbeidsrechten en milieuregels vaak niet nageleefd, of ze bestaan nog niet eens. Juist daarom willen veel bedrijven hun producten duurzamer maken. Ze zetten alle spelers die ertoe doen bij elkaar.

De laatste schakel

Voor palmolie komen in de Roundtable on Sustainable Palm Oil niet alleen producenten, maar ook handelaren, eindverkopers (zoals Ahold), universiteiten en actiegroepen bij elkaar, net als verantwoorde beleggers. De uitdaging is dat ketens meestal heel ingewikkeld zijn.

Grotere bedrijven hebben niet één suikerleverancier of één visser die de vis aanlevert. Soms zijn dit er wel tienduizenden. Toch is het belangrijk dat bedrijven met deze leveranciers in gesprek gaan.

Uiteindelijk wordt er namelijk naar de laatste schakel in de keten gekeken: het merk dat de producten verkoopt. Denk aan de grote namen zoals Coca-Cola, Ikea of Nestlé.

Het kán verantwoord

Dicht bij huis is er het welbekende Unilever. Met merken als Becel, Blue Band en Knorr gebruikt Unilever grote hoeveelheden palmolie. In haar Sustainable Living Plan zet Unilever grote ambities neer om verantwoord ondernemen in de kern van de bedrijfsvoering te verankeren. 

Als het om palmolie gaat, dan was het plan om eind 2014 alle inkoop uit verantwoorde bronnen te laten komen. Dat doel is gehaald. New Britain Palm Oil, bijvoorbeeld, is wereldwijd de grootste aanbieder van verantwoord geproduceerde palmolie.

De rol van de consument

Veel hangt af van de consument. Kiest hij wel of niet voor verantwoord, en heeft hij de soms (iets) hogere prijs ervoor over? Bij kleding lijkt de trend de goede kant op te gaan. C&A laat inmiddels 20% van haar totale collectie, verantwoordelijk voor 40% van de omzet uit katoenproducten, uit bio-katoen bestaan.

Voor niet-bio-katoen worden enorme hoeveelheden pesticides en onkruidverdelgers gebruikt, en de arbeidsomstandigheden op plantages en in naaiateliers zijn vaak erbarmelijk. In Bangladesh stortte in 2013 nog een gammele kledingfabriek in, meer dan duizend arbeiders kwamen om.

Waar kiest u voor de volgende keer dat u in de supermarkt staat?

Actiam houdt op moment van schrijven (25 maart 2015) namens haar klanten aandelen in genoemde bedrijven (voor zover beursgenoteerd). Dit artikel is tot stand gekomen met dank aan Maxime Molenaar, Junior ESG-analist bij Actiam.