Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
IEX 25 jaar desktop iconMarkt Monitor

Speculatief in Rusland

Wanneer het slecht gaat, is het vaak een beter moment om een belegging te analyseren dan wanneer alles goed gaat. Voor Rusland gaat die redenering zeker op. Als je de nieuwsberichten leest, dan zou geen enkele belegger ooit overwegen om een euro te beleggen in het land.

Maar is het summum van pessimisme vaak geen uitgelezen beleggingsmoment?

De geschiedenis

Op 17 augustus 1998, na maanden van speculatieve aanvallen op zijn munt, devalueerde Rusland de roebel, werd er een faillissement uitgesproken over de binnenlandse schuld, en werd er een moratorium ingesteld op betalingen door commerciële banken aan buitenlandse schuldeisers.

De default leidde tot een krimp van het bruto binnenlands product (bbp) van liefst 4,9% dat jaar, maar de gevolgen waren voelbaar tot ver buiten de Russische grenzen.

Aandelen uit de emerging markets, die toen al fors verzwakt waren door de crisis op de Aziatische groeimarkten, daalden nog eens met 18%. De spreads tegenover de J.P. Morgan Emerging Market Bond Index stegen tot meer dan 1400 basispunten.

 

Parallellen

De recente ineenstorting van de roebel heeft geleid tot bezorgdheid.

Er zijn verschillende parallellen te trekken tussen 1998 en vandaag, en dat geldt zeker voor de crash van de olieprijzen. De inkomsten uit olie zijn goed voor een flink deel van de Russische begroting. Ook in 1998 daalden de olieprijzen met 50% tot zowat 12 dollar per vat.

Maar er zijn wel verschillen tussen de situatie toen en vandaag. Een belangrijk verschil is dat in 1998 de overheid een wisselkoers-PEG (Price Earnings Growth) probeerde te ondersteunen. De Aziatische crisis had reeds geleid tot een ineenstorting van de:

  • Indonesische rupiah
  • de Zuid-Koreaanse won
  • de Thaise baht

Beheerde wisselkoers

Beleggers wedden er zwaar op dat de roebel zou volgen. De overheid had weinig munitie, en buitenlandse valutareserves van slechts 18 miljard dollar, tegenover 400 miljard dollar vandaag.

De Russische centrale bank hanteert sinds 2010 een zogeheten beheerde wisselkoers, waarbij de roebel zich mag aanpassen aan veranderingen in de macro-economische fundamentals, zonder uitzonderlijke volatiliteit.

De forse daling van de olieprijzen heeft ervoor gezorgd dat de Bank of Russia dit beleid in november 2014 moest laten varen. Bijkomende aanvallen op de valuta zijn hierdoor niet uitgesloten.

In 1998 had de overheid ook grote begrotingstekorten en was het afhankelijk van buitenlandse investeringen. Naarmate beleggers vreesden dat een devaluatie en default dichterbij kwam, wilden binnenlandse noch buitenlandse beleggers Russisch schuldpapier kopen, ondanks rentevoeten tot 150%(!).

De rentevoet was onhoudbaar en de overheid moest in de tweede helft van 1998 grote hoeveelheden schuld herfinancieren.

Voldoende reserves

Vandaag is de economische situatie van Rusland veel beter. In 1998 was er een begrotingstekort van 8%, groeide de economie niet, en had het land geen reserves. Vandaag heeft het een drievoudig handelsoverschot en een begrotingsoverschot van +2%.

Rusland heeft voldoende reserves om deze crisis te doorstaan. De schuldgraad van het land staat momenteel op slechts 13,4% van het bbp. Ter illustratie: in de Verenigde Staten is dat meer dan 227%!

Ondanks de vele paniekerige berichten schat de markt de risico’s op een default (wanbetaling) niet erg hoog in. Momenteel staat deze op net onder 30%.

Grafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie, bron: Bloomberg

 

Koopwaardig?

De vraag die nu op ieders lippen brandt, is of Russische aandelen koopwaardig zijn. Dat is een heel moeilijke. In 1998 daalden de markten met maar liefst 94% na de devaluatie, en in 2008 ging er 79% van de koersen.

De forward multiples (koers-winstverhouding) van de MSCI Russia index zijn nu gedaald tot zowat 3,4x de winsten, maar analisten moeten hun winstverwachtingen nog wel neerwaarts herzien. De huidige waardering is ook nog niet zo laag zoals in 1998 (2,5x) of 2008 (2,8x).

Veel hangt af van de olieprijzen. De Russische aandelenmarkt wordt immers gedomineerd door de energiesector, die goed is voor 58% van de waarde van de MSCI Russia. Op lange termijn ben ik eerder positief voor de olieprijzen.

Fabuleuze returns

Wat ook interessant is, is om eens te kijken naar de prestatie van de Russische aandelenmarkten na de default in 1998. Op de grafiek hieronder zien we de performance van de Russische aandelenbeurzen in de tien volgende jaren na de default. Fabuleuze returns waren het gevolg van enorm pessimisme.

Grafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie, bron: Bloomberg

 

Door de daling van de olieprijzen, de depreciatie van de roebel en de toegenomen inflatie zal Rusland in 2015 een diepe recessie kennen.

Ik verwacht echter geen default op de schuld of een besmetting naar andere emerging markets (met de uitzondering misschien van andere olie-exporteurs) aangezien de markt voor emerging markets-schuldpapier veel breder en dieper is dan in 1998.

Een belangrijk risico is wel dat Rusland als gevolg van de sancties opgelegd door de Verenigde Staten en de Europese Unie na de annexatie van de Krim en de voortdurende inmenging in Oekraïne momenteel zowat afgesloten is van westerse financieringsbronnen.

Extreem goedkoop

Of dit uiteindelijk zal leiden tot een verandering in het Russische beleid is een groot vraagteken. Russische aandelen zijn echter extreem goedkoop en het minste positieve nieuws kan een scherpe rally in gang zetten.

De hele Russische markt noteert nu aan de helft van de boekwaarde. Dat is erg uitzonderlijk. In combinatie met de stevigere financiële positie in vergelijking met 1998 en de veel lagere afhankelijkheid van buitenlands kapitaal kan Rusland een kleine investering waard zijn voor risicobewuste beleggers. 


Nico Pantelis is gediplomeerd beleggingsadviseur. Hij is de oprichter van Slim Beleggen, een gespecialiseerde advieswebsite in de Benelux. Vóór Slim Beleggen was hij werkzaam als financieel analist bij Inside Beleggen en Trends/Cash. Hierna was hij actief als commodity specialist bij KBC Bolero en equity analyst bij KBC Securities. Twitter: @SlimBeleggen.

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Nico Pantelis

Auteur:

Nico Pantelis is gediplomeerd beleggingsadviseur. Hij is de oprichter van Slim Beleggen, een gespecialiseerde advieswebsite in de Benelux. Vóór Slim Beleggen was hij werkzaam als financieel analist bij Inside Beleggen en Trends/Cash. Hierna was hij actief als commodity specialist bij KBC Bolero en equity analyst bij KBC Secur...

Recente artikelen van Nico Pantelis

  1. Kanteljaar
  2. Opvallend koopsignaal
  3. Verrassend vertrouwen

Gerelateerd

Reacties

25 Posts
Pagina: 1 2 »» | Laatste | Omlaag ↓
  1. [verwijderd] 24 februari 2015 13:17
    De schrijver is m.i. onterecht voorbijgegaan aan het feit, dat de Russische economie een roebel-economie is. De daling van de roebel tegenover de Euro en dollar fungeert als schokdemper. Er komen weliswaar minder dollars, maar het aantal roebels per dollar is fors gestegen.
    Het zou voor Rusland een veel groter probleem zijn als politici-geinspireerde bankiers en valutahandelaren de koers van de roebel omhoog hadden gezet - bij minder dollars ook nog eens minder roebels per dollar. De overheidsfinancien zouden in dat geval in zeer serieuze problemen zijn gekomen.
    Eigenlijk zijn de sancties een zegen voor het Russische bedrijfsleven. Het bedrijfsleven is weer helemaal bij de les. Er is geld genoeg om investeringen in productiecapaciteit te financieren. De bevolking heeft talent genoeg om met uitgekiende alternatieven te komen voor onderdelen en technologie die getroffen zijn door sancties.
    Voor beleggers met een avontuurlijke inslag een valide argument om nu in Rusland te investeren. Maar: doe het wel samen met mensen die met Russen kunnen omgaan en hun (on)hebbelijkheden kennen. Zoals b.v. de fundmanagers van het Zweedse East Capital.
  2. Michiel ICT 24 februari 2015 13:47
    East Capital heb ik al eens geprobeerd, maar daar gingen we vrolijk de teil mee in toen de markt keerde in 2008. Ik doe het liever zelf, zonder fondsmanager en dus kort op de bal.
    Maar in Rusland is het dan even lastig om te beslissen in welk bedrijf en op welke manier je kunt meedoen.
  3. [verwijderd] 24 februari 2015 13:56
    quote:

    Michiel ICT schreef op 24 februari 2015 13:48:

    Beste Koutstaal, de val van de roebel lijkt mij zelfs nog een extra reden om in Rusland te investeren. Als hij weer stijgt mag je die opbrengst meetellen!
    Mee eens, zeker nu dat de ECB de printers aanzet.

    Ik vind het zelf nog (véél) te vroeg om te juichen over Rusland, maar een BRIC in de portefeuille kan op het moment geen kwaad. Ik heb er nog geen maar mischien koop ik die wel bij vandaag. Morgen gok ik dat China in feeststemming het nieuwe buersjaar opent.
  4. forum rang 4 zeurpietje 24 februari 2015 15:21
    quote:

    koutstaal schreef op 24 februari 2015 13:17:

    De schrijver is m.i. onterecht voorbijgegaan aan het feit, dat de Russische economie een roebel-economie is. De daling van de roebel tegenover de Euro en dollar fungeert als schokdemper. Er komen weliswaar minder dollars, maar het aantal roebels per dollar is fors gestegen.
    Het zou voor Rusland een veel groter probleem zijn als politici-geinspireerde bankiers en valutahandelaren de koers van de roebel omhoog hadden gezet - bij minder dollars ook nog eens minder roebels per dollar. De overheidsfinancien zouden in dat geval in zeer serieuze problemen zijn gekomen.
    Eigenlijk zijn de sancties een zegen voor het Russische bedrijfsleven. Het bedrijfsleven is weer helemaal bij de les. Er is geld genoeg om investeringen in productiecapaciteit te financieren. De bevolking heeft talent genoeg om met uitgekiende alternatieven te komen voor onderdelen en technologie die getroffen zijn door sancties.
    Voor beleggers met een avontuurlijke inslag een valide argument om nu in Rusland te investeren. Maar: doe het wel samen met mensen die met Russen kunnen omgaan en hun (on)hebbelijkheden kennen. Zoals b.v. de fundmanagers van het Zweedse East Capital.

    dit klinkt een beetje zoals Kruijf zei: ieder nadeel heeft een voordeel.
    bij een verdere daling van de roebel krijg je voor iedere euro geinvesteerd in rusland steeds minder terug. verder heeft rusland veel schulden uitstaan in buitenlandse valuta die ze de komende jaren moeten terugbetalen. schulden die ze zijn aangegaan toen ze voor 1 EUR 35 roebel konden investeren. nu moeten ze diezelfde Euros terugkopen voor 70 roebel. ook de gehalveerde olie/gasprijs zal ze lelijk gaan opbreken. ik zie nog geen enkele reden om te beleggen in rusland.
  5. forum rang 4 zeurpietje 24 februari 2015 18:06
    quote:

    Michiel ICT schreef op 24 februari 2015 15:39:

    Misschien haal je de schuld van de Russische staat door elkaar met mogelijke koersstijgingen bij bedrijven die aan hun beurs genoteerd staan?
    ook bedrijven hebben veel in buitenlandse valuta geleend. wat een nog groter drama is voor veel huizenbezitters dat zij veel hypotheken hebben in euro of zwfr. zou me ook niet verbazen dat de onroerendgoedmarkt vooral in de grote steden nog een behoorlijk klap te wachten staat. een kennis van mij in moskou vertelde trots dat hij nog een heel gunstige hypotheek had in roebels tegen maar......12,5%.
    wat die beursgenoteerde bedrijven betreft, de koers op de beurs van moskou zou wel kunnen stijgen maar als daarentegen de roebel verder zakt heb je hier niks aan.
    ben het wel met je eens dat de situatie wel eens plotseling weer kan verbeteren door bv het opheffen van de sancties en/of een hogere olieprijs. ik zie dit echter nog niet gebeuren maar wie ben ik.
  6. [verwijderd] 24 februari 2015 18:42
    quote:

    nascar schreef op 24 februari 2015 17:42:

    ik ga rsx ,rsxj , en gazprom op watchlist zetten,iemand nog suggesties?
    Hoppa:

    www.iex.nl/Nieuws/ANP_ANP-240215-252/...

    Zoals we weten laten landen hun banken toch nooit kapot gaan, dus kan dat een mooie investering zijn.

    Vind het zelf nu alleen nog te vroeg, maar wel iets om in de gaten te houden.
  7. Michiel ICT 24 februari 2015 18:58
    Mooie quote & timing, Arod! Vooral dat stukkie over ,,ernstigere politieke en economische schokken'' klinkt interessant.
    Ben het met je eens dat het wat vroeg in het seizoen lijkt maar het kan soms snel gaan. Dus kies je targets alvast maar. Ik ga eens naar die ETF van Lyxor die MickBE aanprijst kijken.
  8. WijHetVolk 24 februari 2015 19:42
    quote:

    nascar schreef op 24 februari 2015 17:42:

    ik ga rsx ,rsxj , en gazprom op watchlist zetten,iemand nog suggesties?
    Ik heb het iets simpeler gehouden, wel met effect.

    EUR/RUB 48,44 (Aangekocht 01/4/2014) 71,42 (24/2/2015) +47,43%
    RUSLAND-RTS (beursindex) 761.30 (Aangekocht 05/1/2015) 888,69 (24/2/2015) +16.73%
  9. pulp fiction 24 februari 2015 21:05
    quote:

    Arod74 schreef op 24 februari 2015 20:51:

    Mooie tip inderdaad die ETF. Vind wel dat het dit jaar wel hard ging en nu misschien wat duur is geworden, maar ik zal het in de gaten houden.
    Als je Russische aandelen duur vindt, wat vind je dan van Amerikaanse aandelen?
    Plukje kopen en op de plank leggen voor een paar jaar.
25 Posts
Pagina: 1 2 »» | Laatste |Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.