De goednieuwsshow

Stel je leest het Financieele Dagblad van vandaag. Veel artikelen zullen aangeven dat de markt gisteren omhoog of omlaag ging, maar ook dat men positieve of negatieve ontwikkelingen heeft waargenomen en men nu positief of juist negatief op bijvoorbeeld aandelen is.

Kortom, we lezen zowel objectieve feiten (de markt ging omhoog of omlaag) als subjectieve meningen (men heeft positieve of negatieve ontwikkelingen gezien en men is nu positief of negatief gestemd op bijvoorbeeld aandelen).

Dit laatste heet nieuwssentiment; de mate waarin men optimistisch of pessimistisch is over de huidige situatie als weerspiegeld in nieuwsitems.

Sentiment heeft invloed op beslissingen. Zo geven mensen bijvoorbeeld meer fooi op zonnige dagen, dagen dat we vaak optimistischer zijn. En zo lijken meer mensen depressies te krijgen in de periodes van het jaar met relatief weinig zonne-uren en zonlicht.

Positieve mood
Het is ook relevant voor financiële beslissingen: in een meer pessimistische situatie schatten we de kansen op negatieve gebeurtenissen hoger in en zijn minder geneigd om risico te nemen. Zelfs als de pessimistische situatie gecreëerd is door een actie die niks met de beslissing te maken heeft.

Zo gebruiken Johnson and Tversky in een studie uit 1983 krantenartikelen over droevige of vrolijke gebeurtenissen om vervolgens de kans op verschillende doodsoorzaken te meten. De uitkomst was dat degenen die meer droevige gebeurtenissen hadden gelezen een grotere kans hechten aan de verschillende doodsoorzaken dan de mensen die meer vrolijke artikelen hadden gelezen.

Daarentegen lijken we meer optimistische inschattingen en beslissingen te nemen als we een meer positievere mood hebben. Recente ontwikkelingen op het gebied van taalverwerkingssoftware (Natural Language Processing) geeft de mogelijkheid om daadwerkelijk het sentiment te meten van financiële nieuwsitems.

Zo heeft García (2012) columns uit de New York Times sinds 1905 gescoord op het sentiment. Dit heeft hij gedaan door alle columns in een computer in te lezen en grofweg gezegd de woorden te tellen die een positieve of negatieve context hebben.

Voorspellend pessimisme
Vervolgens nam hij het verschil tussen het percentage van negatieve ten opzichte van positieve woorden en zette dit sentiment (wat hij pessimism noemt) af tegen het rendement van de Dow Jones Industrial Average index over de vólgende dag. De figuur hieronder laat het resultaat zien.

Bron: García (2012)

De horizontale as meet het gestandaardiseerde sentiment (de pessimism factor), en de verticale as de abnormale rendementen (rendementen gecorrigeerd voor effecten zoals seizoenpatronen, historische rendementen en volatiliteiten). De blauwe, doorgetrokken lijn laat het effect gedurende expansies zien, en de rode, gestippelde lijn het effect gedurende recessies.

Duidelijk te zien is dat een meer pessimistische markt leidt tot lagere rendementen de volgende dag, en dat vooral in slechte economische tijden (recessies) dit effect sterk is.

Concluderend lijkt nieuwssentiment dus een duidelijke voorspellende invloed op markten te hebben, met meer pessimisme leidend tot lagere rendementen. Kortom, nieuwssentiment lijkt ook daadwerkelijk ‘nieuwswaarde’ te hebben.

Nederlandse nieuwssentiment
Wat is het Nederlandse nieuwssentiment? Om dit te meten heeft Tridata, instituut voor toegepaste statistiek en data-analyse de Tridata® Sentimentindex ontwikkeld. De sentimentindex is bepaald door columns op IEX.nl en IEXProfs.nl van half augustus tot en met half september 2013 op sentiment te scoren.

Het sentiment is bepaald door de columns te scoren op positieve en negatieve woorden. Door gebruik te maken van Natural Language Processing technieken wordt rekening gehouden met het gebruik van de context van woorden in een zin.

Denk hierbij bijvoorbeeld aan constructies zoals "heel mooi" (sterk positief sentiment) en "niet mooi" (licht negatief sentiment). Dit levert uiteindelijk voor elk artikel een gestandaardiseerde sentimentscore op tussen - mooi (sterk positief sentiment) en niet mooi (licht negatief sentiment).

De sentimentscores zijn samengevat in een dagelijks gemiddelde (stippellijn) en de bijhorende trendlijn, als afgebeeld in de onderstaande figuur. Deze laat zien dat de huidige reading van het Nederlandse nieuwssentiment momenteel positief is.  Doe uw voordeel!