Beleggers zijn te emotioneel

Alle onderzoeken tonen het aan. Particuliere beleggers doen het (nog) slechter dan professionele beleggers. De rendementen zijn jaar in jaar uit lager dan die van professionele beleggers. Reden: te veel emoties en precies doen wat ze niet moeten doen.

Zoals instappen na een rally en pas als het bloed door de straten loopt, uitstappen. Het klinkt ook niet echt handig, als je het zo leest, maar het is allemaal wat genuanceerder.

Al blijft de beurs een groot zwart gat voor iedereen, behalve voor geleerden natuurlijk. En natuurlijk voor de indexbelegger. Die hoeft niet na te denken alleen maar te volgen wat een index doet en doet het dus altijd goed.

Beleggingsbeslissing
Het verbaast mij altijd op welke informatie beleggingsbeslissingen worden genomen. Af en toe word ik gebeld door een familielid die bevestiging zoekt. "Ik ga Aegon kopen. Aandeel is spotgoedkoop." Op mijn vraag waarom het aandeel spotgoedkoop is krijg ik teksten als:

• Een jaar geleden stond de koers veel hoger.
• Ik sprak een vriendje die altijd geld verdient aan aandelen en net heeft gekocht.
• Ik las een leuk stuk in de krant.

Mijn haren gaan dan overeind staan. Deze belegger heeft geen idee wat hij aan het doen is. Aan de andere kant wilt u ook niet weten hoe professionele beleggers hun beslissing nemen. Als ze dat al actief moeten doen en niet van een computer de instructie krijgen.

Ook de profbelegger heeft zelden het jaarverslag doorgenomen en kent de onderneming veel slechter dan hij denkt. En na jaren actief te zijn in dit wereldje, blijft het mij verbazen hoe weinig rekenschap wordt afgelegd aan beleggers door een gemiddelde onderneming. Echte transparantie is nog ver te zoeken.

Verrassing
In het vastgoedwereldje, waar ik in opereer, kun je bijna niemand afrekenen op winsten of verliezen van het vastgoed. Voor hoeveel is het pand gekocht, waarvoor verkocht? Door jaarlijks te herwaarderen kun je zomaar zeggen dat het pand boven boekwaarde is verkocht terwijl de belegger misschien de helft aan initiële aankoopwaarde heeft moeten inleveren.

De belegger heeft geen idee. En hoe strak heeft het management de touwtjes in handen? Allerlei schijnzekerheden werken in de praktijk niet. Kijk naar Imtech, BAM en Wereldhave.

Terecht vraagt de markt zich af of het (voormalige) bestuur wel in controle was. Maar dit zijn verrassingen voor praktisch alle beleggers. Particulier of professioneel. Je loopt bijna altijd achter de markt aan, tenzij je natuurlijk indexbelegger bent. Dan loop je altijd met de markt mee.

Kritische belegger
De informatieverschaffing aan beleggers is ondanks dikke boekwerken aan jaarverslagen nog steeds ondermaats. Uiteindelijk heeft de belegger geen idee. Slechts een enkele analist maakt het verschil. Beleggen vraagt dus bij voorbaat een hoge mate van vertrouwen.

Vertrouwen in vooral het bestuur. Een bestuur dat rekenschap dient af te leggen aan alle stakeholders. Maar het vraagt ook actieve beleggers. Waarom worden bedrijven verkwanseld, terwijl bestuurders er eerst een zooitje van maken? 

Waarom wordt iedereen nu pas wakker over KPN? Overheden die eerst geld opstrijken en zich vervolgens zorgen maken. Je kunt het niet allemaal hebben: èn de opbrengst èn de controle èn geen discount. Heel terecht dat kritische beleggers zich verbazen over deze gebeurtenissen.

Moraal van het verhaal
Misschien denkt u dat het bovenstaande een pleidooi is voor indexbeleggen. Dat is het niet. Ik wil ermee zeggen dat beleggers geen machines zijn, maar mensen. En dat wij moeten blijven streven naar meer relevante informatie en het afleggen van rekenschap - ondanks alles wat er in de afgelopen decennis is verbeterd op dat terrein.

Beleggers moeten betrokken zijn bij hun investeringen en kritisch kijken naar het (duurzame) karakter van de investering, de informatie die ze krijgen en de rendementen die ze erop halen. Kortom, beleggers moeten zich veel verantwoordelijker opstellen. Dat geldt voor particulieren, maar ook voor profs.