Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
IEX 25 jaar desktop iconMarkt Monitor

Consumeer of ik schiet

Het was een stokpaardje dat met name in linkse hoek populair was. Consuminderen! Een woordgrapje, waarmee wordt aangegeven dat het in onze welvaartsmaatschappij wel een tandje lager kan met de consumptie. De schadelijke effecten van overconsumptie (milieuvervuiling, maar ook bijvoorbeeld obesitas) worden het best bestreden als we genoegen nemen met minder in plaats van meer.

Nou, we zien wat er gebeurt als de consumptie een tijdje wat tegenvalt. De economie lijkt in een onbestuurbare neerwaartse spiraal terecht te komen. Consuminderen is daarom niet meer populair. Ex-milieuactivist en huidig PvdA-voorman Samsom wil alles inzetten om de bestedingen van de Nederlander op te voeren. Onproductieve vermogens moeten geactiveerd worden om de economie een forse impuls te geven. Een onzinnige gedachte.

In de analyse van Samsom is de oorzaak van de economische problematiek kennelijk een tekort aan vermogen om de consumptie op peil te houden. Ik weet niet hoe de kernfysicus aan deze economische wijsheid komt. Naar mijn mening is het laatste probleem waarmee de Nederlandse samenleving kampt het gebrek aan beschikbaar vermogen. Het enige waar het in Nederland aan ontbreekt is het van vermogen van de politiek om de crisis op een goede manier aan te pakken.

Per eind april 2013 was het spaartegoed in Nederland gestegen naar 327 miljard euro. Dat is meer dan de helft van ons gehele nationale inkomen. Die spaartegoeden zijn bovendien met 5% in een jaar tijd gestegen. Dat is gemakkelijk beschikbaar voor consumptie, maar daar toch niet voor aangewend.

Omgekeerde wereld
De Nederlandse consument heeft geen zin in consumeren. Daar zijn ongetwijfeld goede reden voor. De belangrijkste is de grote onzekerheid die de consument voelt over de staat van de economie. Dalende huizenprijzen, ach u kent het rijtje malheur wel. Wat mij irriteert in het idee de consument in te zetten om de economie te redden, is de dwaasheid van de gedachte zelf.

Alsof de consument ten dienste staat van de economie. Het is uiteraard precies andersom. De economie moet zodanig zijn ingericht dat de consument optimaal zijn behoeften kan bevredigen. Als er binnen de economie zaken niet goed zitten, moet dat aangepast worden. Het spreekt vanzelf dat niet de consument zelf de oplossing van het probleem kan zijn.

De oproep van Samsom, en eerder die van onze in Duitsland gelauwerde premier (voor even hadden ze daar weer de DeutschMark), lijkt de introductie van een nieuw soort Keynesiaans beleid. De oude theorie luidde dat bij een conjuncturele inzinking van de economie de overheid de taak van de in gebreke blijvende consument tijdelijk moet overnemen.

Nu dus wordt deze overheidstaak kennelijk ook geprivatiseerd en mag de consument zelf aan de slag om de economie te redden. Natuurlijk is deze poging tot mislukken gedoemd. De enige juiste maatregel is het doorvoeren van gerichte hervormingen van met name de huizenmarkt, arbeidsmarkt en overheidsuitgaven.

Niet meer effectief
Ondertussen betrekt een veelheid aan economen de stelling dat de overheid gewoon weer de Keynesiaanse politiek oude stijl moet voeren. Laat de overheidstekorten maar oplopen! Ik vind de theorie van de John Meynard Keynes uitstekend, maar dan moet deze wel juist worden toegepast. De begrotingsstimulans moet een kortstondige impuls betreffen en de uit dit beleid voortvloeiende tekorten moeten snel weer worden gedicht.

Het is helder dat westerse overheden zich nooit aan dit klassieke Keynesiaanse model hebben gehouden. De oproepen van sommige partijen de budgettaire teugels nog eens flink te laten vieren is een doodlopende weg. Gelukkig heeft de Bank for International Settlements dit onlangs in zijn jaarverslag aangegeven. In de pers kreeg de BIS opmerking dat het ruime monetaire beleid niet meer effectief is veel aandacht.

Maar de werkelijke boodschap was dat de overheden de afgelopen jaren hebben zitten slapen. Er is onvoldoende gebruik gemaakt van de ultralage rente en het ruime aanvullende beleid om hervormingen door te voeren en tekorten terug te dringen. Onder nog moeilijker omstandigheden moet dat de komende jaren alsnog gebeuren.

Dat is overigens geen onmogelijk opgave. De Westerse wereld heeft, ondanks alles, een enorm welvaartsniveau bereikt. Minder economische groei betekent in de meeste gevallen twee in plaats van drie smartphones. Als we nu aan de slag gaan de benodigde maatregelen te nemen, en niet onze energie verspillen aan rare consumentenplannetjes, zullen goede tijden sneller dan verwacht aanbreken. Een mooie zomer laat in Nederland langer op zich wachten.


Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Marcel Tak

Auteur:

Marcel Tak is dé special product-specialist van IEX en IEXProfs, maar schrijft ook graag over rente, obligatiemarkt en toezicht als hij zich daartoe geroepen voelt. "De financiële sector is in belangrijke mate bezig met het verplaatsen van lucht. De werkelijke toegevoegd waarde is beperkt. In mijn columns wil ik r...

Recente artikelen van Marcel Tak

  1. Van pindakaas tot bitcoin
  2. AFM: Meer verbiedend dan bindend
  3. Turbo: hoge hefboom in de ban?

Reacties

35 Posts
Pagina: 1 2 »» | Laatste | Omlaag ↓
  1. [verwijderd] 28 juni 2013 11:08
    "Het enige waar het in Nederland aan ontbreekt is het van vermogen van de politiek om de crisis op een goede manier aan te pakken." DE KERN VAN HET HUIDIGE PROBLEEM.

    "De oude theorie luidde dat bij een conjuncturele inzinking van de economie de overheid de taak van de in gebreke blijvende consument tijdelijk moet overnemen. "HEEFT IN DEZE TIJD VAN ENORME MOBILITEIT VAN MENSEN, KAPITAAL EN GOEDEREN TOTAAL GEEN ZIN."
  2. [verwijderd] 28 juni 2013 11:48
    Ik ben bang dat de huidige inzinking niet conjunctureel is maar structureel; de overheidstekorten zijn in ieder geval wel structureel dus er is weinig ruimte om te stimuleren. Volgens mij is een onderdeel van de mogelijkheid om te stimuleren dat er ook tijden zijn waarin wordt gespaard voor moeilijkere tijden en dat is iets wat al lang niet meer is gebeurd.
    De monetaire autoriteiten hebben door hun lage-rentepolitiek de politiek de tijd gegeven om de nodige veranderingen door te voeren, echter doordat de rente zo laag is voelt de politiek geen druk om ook maar iets te veranderen.
    De BIS heeft gelijk: Het ruime monetaire beleid is niet meer effectief, politici nemen hun verantwoordelijkheid niet.
    Ondertussen lijkt het als je naar rentes en koersen kijkt alsof we in de grootste economische groeiperiode ooit zitten en lijkt niemand deze zelfgecreëerde mismatch te willen oplossen.
  3. [verwijderd] 28 juni 2013 12:10
    Alsof Nederland veel keus heeft. Voor een kleine open economie als de onze is een zelfstandig Keynesiaans beleid sowieso geen optie. Om de economie te stimuleren moet de overheid extra geld lenen. Dat geld uitgeven geeft een extra stimulans, maar de helft van het geld stroomt naar het buitenland. Later moet al dat geld wel met rente worden terugbetaald. Niet moeilijk in te zien dat dat geen hoog rendement oplevert.
  4. ebub 28 juni 2013 12:23
    Wij zijn consumeer moe daar wij stil protesteren tegen het beleid. De bevolking wordt elke keer geconfronteerd met missstanden bij de overheid/ semi overheid over geldverspilling zodat de bevolking de btw bedragen op extra consumptie gewoon niet gunnen aan de overheid. Persoonlijk vind ik dat alle topsalarissen bij deze instellingen rigoreus naar max 10000 bruto per maand moeten. Uitzondering ministers Alleen al als boete voor het falen om 100 mld weg te gooien in 30 jaar. Tevens moeten alle aanstellingen bij vooral semi overheid worden getoetst door de overheid zelf zodat alle verborgen bonuszaken worden geelimineerd. Alleen bij aantoonbaar uitstekend functioneren max een maandsalaris mee.
  5. [verwijderd] 28 juni 2013 12:35
    Overheid kan alleen iets doen door de woningmarkt en de bouwsector aan te pakken.
    De BTW verhoging is een mislukking geweest die kostbare tijd heeft gekost in het herstel. De nieuwe hypotheekplannen bieden duidelijkheid maar zijn uiteraard niet voldoende. Een bubbel zoals in de woningmarkt moest gewoon leeg en mogelijk dat er nog 5% uit moet alvorens echt herstel kan optreden.

    Consumentenvertrouwen hangt grotendeels samen met de woningmarkt. Het recente uitbodemingsproces van de huizenmarkt zie je ook terug in de recente stijging van het consumentenvertrouwen. Zodra vraag en aanbod weer in evenwicht zijn wat bezien de huidige prijzen en lage rente niet ver weg kan zijn zal de woningmarkt uit het slop komen en zul je zien dat mensen op grote schaal al het in zekere mate overtollige opgepotte geld gaan besteden.
    In dld is het spaargeld veel kleiner per gemiddelde burger. De economie loopt er wel op rolletjes. 5% van 327 miljard is een 16 miljard. Als dat gewoon in de economie komt en gaat rollen dan scheelt dat alvast heel wat.
  6. smith&jones 28 juni 2013 13:52
    De consument financiert het overheidstekort jaar in jaar uit middels inflatie, en weet ook nog fors te sparen ondanks deze inflatie en belastinggaarders op elke straathoek.

    De overheid heeft geen reserves gecreëerd en 'stimuleert' de eigen begroting met bijv. een BTW verhoging. Laat Samsonnetje met meneertje Rutte daar maar eens over nadenken.

    S&J.
  7. [verwijderd] 28 juni 2013 15:15
    Het probleem van de economie is een gebrek aan geld.

    Alle de geldhoeveelheid niet wordt verruimt (ECB itt FED) en banken kunnen niet meer lenen door terecht strakkere eisen. Dan moet iemand het geld erin stoppen. Dus verruimen die boel, want dat kan helemaal tot inflatie leiden. Of zeg ik nu iets stoms!
  8. [verwijderd] 28 juni 2013 15:18
    quote:

    shutterspeed schreef op 28 juni 2013 12:35:

    Overheid kan alleen iets doen door de woningmarkt en de bouwsector aan te pakken.
    De BTW verhoging is een mislukking geweest die kostbare tijd heeft gekost in het herstel. De nieuwe hypotheekplannen bieden duidelijkheid maar zijn uiteraard niet voldoende. Een bubbel zoals in de woningmarkt moest gewoon leeg en mogelijk dat er nog 5% uit moet alvorens echt herstel kan optreden.

    Consumentenvertrouwen hangt grotendeels samen met de woningmarkt. Het recente uitbodemingsproces van de huizenmarkt zie je ook terug in de recente stijging van het consumentenvertrouwen. Zodra vraag en aanbod weer in evenwicht zijn wat bezien de huidige prijzen en lage rente niet ver weg kan zijn zal de woningmarkt uit het slop komen en zul je zien dat mensen op grote schaal al het in zekere mate overtollige opgepotte geld gaan besteden.
    In dld is het spaargeld veel kleiner per gemiddelde burger. De economie loopt er wel op rolletjes. 5% van 327 miljard is een 16 miljard. Als dat gewoon in de economie komt en gaat rollen dan scheelt dat alvast heel wat.

    Pensioengelden vrijwillig laten opgaan in hypotheekaflossing.
    Geld ter beschikking stellen (door verruiming van de geldhoeveelheid), want banken zullen dit niet doen
    Afschaffen van de criminele veilingverkopen
  9. [verwijderd] 28 juni 2013 15:18
    quote:

    Dom-dom schreef op 28 juni 2013 15:15:

    Het probleem van de economie is een gebrek aan geld.

    Alle de geldhoeveelheid niet wordt verruimt (ECB itt FED) en banken kunnen niet meer lenen door terecht strakkere eisen. Dan moet iemand het geld erin stoppen. Dus verruimen die boel, want dat kan helemaal tot inflatie leiden. Of zeg ik nu iets stoms!
    Het probleem van de economie is geld en het feit dat er altijd groei moet zijn, groei door schuld zelfs.. wennen aan minder luxe en andere manier van leven.. of zeg ik nu iets stoms ;)
  10. [verwijderd] 28 juni 2013 15:22
    Er zijn nu best mensen die een huis willen kopen, maar daar geen geld voor krijgen. De banken mogen geen risico lopen.
    Je pensioengeld in de aflossing stoppen is ook een beleggingsvorm die in een vrij land mogelijk zou moeten zijn, want je wordt gedwongen het in de criminele beurs te gooien.
    Zorgen dat inclusief het pensioen het huis is afbetaald aan het einde van de rit, dan omkeerhypotheekmogelijkmaken.
    Risico voor banken zeer laag, omdat de resttijd van de omkeerhypotheek stukken korter is dan wanneer je nu een spaar/beleggingsbedrag laat trachten te "groeien" naast dat van de waarde ontwikkeling van je huis gedurende de tijd van je leven dat je werkt.

    IN ieder geval heeft zo'n persoon bij zijn pensioen een eigen huis en een AOW. Dat is dan een zekerheid. Hij kan ruimer leven als op dat moment een omkeerhypotheek verantwoord zou zijn
  11. [verwijderd] 28 juni 2013 15:27
    quote:

    Lindemansje schreef op 28 juni 2013 15:18:

    [...]

    Het probleem van de economie is geld en het feit dat er altijd groei moet zijn, groei door schuld zelfs.. wennen aan minder luxe en andere manier van leven.. of zeg ik nu iets stoms ;)
    Het heeft niets te maken met luxe, maar risico-aversie.
    Ja je moet geen hypotheek geven op niet roerende zaken dat is een feit.

    maar om een voorbeeld te geven van een lening. (gen hypotheek) : Een ondernemer heeft een goed plan en de investeringsbegrotingen laten zien dat het ook rendabel is. Dan is schuldcreatie geen luxe maar een must.(voor de economie)

    Nu echter krijgt zo'n ondernemer niets en dan gebeurt er ook niets, behalve dat de neerwaartse spiraal wordt versterkt.

    Dat is precies wat er nu in heel Europa gebeurt! De ondernemer heeft overigens minder geld omdat hij dat indirect aan de banken heeft gegeven.

    Het is ook zaak om deze bevoordeling van banken ongedaan te maken. Dit is een zeer slechte katalysator voor de economie!
  12. [verwijderd] 28 juni 2013 15:31
    quote:

    Dom-dom schreef op 28 juni 2013 15:27:

    [...]

    Het heeft niets te maken met luxe, maar risico-aversie.
    Ja je moet geen hypotheek geven op niet roerende zaken dat is een feit.

    maar om een voorbeeld te geven van een lening. (gen hypotheek) : Een ondernemer heeft een goed plan en de investeringsbegrotingen laten zien dat het ook rendabel is. Dan is schuldcreatie geen luxe maar een must.(voor de economie)

    Nu echter krijgt zo'n ondernemer niets en dan gebeurt er ook niets, behalve dat de neerwaartse spiraal wordt versterkt.

    Dat is precies wat er nu in heel Europa gebeurt!
    Dat snap ik wel, maar wat ik bedoelde was wat anders ;) geld en het zoeken naar meer, constant..

    Ik zeg wel eens tegen mensen wie hebben het beter; wij hier in Nederland(per definitie loonslaven), of iemand die op een eilandje woont en alleen met ze bootje ze visje haalt ;) (Weliswaar 2 uitersten)
  13. [verwijderd] 28 juni 2013 15:42
    Wennen aan minder luxe is een populistische uitspraak. Bij investeringen gaat het in principe altijd om een rendabel iets.
    Als er grote kapitaalinvesteringen gedaan moeten worden dan moet er toch geld in worden gestoken (dat heet volgens mij investeren).

    Een deel van het investeren is geld verstrekken, het andere deel is de geldmiddelen dusdanig alloceren dat het winstgevend is.

    Zonder investeren geen werkgelegenheid. Zonder investeren wordt de neerwaartse spiraal versterkt en is elke bezuiniging nutteloos, omdat de bal net zo hard terugkomt als dat hij gekaatst wordt. Ofwel 10 miljard bezuinigen levert ongeveer netto 2,5 miljard op (quote 25%)de negatieve spiraal wordt versterkt en de quote negatief wordt en dat noopt dan volgens de praatjes van de VVD tot nog meer bezuiningen.
    De actuele nettobezuinigingqoute in Nederland is negatief of dit moment, dat komt omdat er niet wordt geinvesteerd.

    in een normaal bedrijf die je het toch ook niet alleen bezuiningen....daar geld ook zonder investeringen geen toekomst
  14. [verwijderd] 28 juni 2013 15:44
    quote:

    Lindemansje schreef op 28 juni 2013 15:31:

    [...]

    Dat snap ik wel, maar wat ik bedoelde was wat anders ;) geld en het zoeken naar meer, constant..

    Ik zeg wel eens tegen mensen wie hebben het beter; wij hier in Nederland(per definitie loonslaven), of iemand die op een eilandje woont en alleen met ze bootje ze visje haalt ;) (Weliswaar 2 uitersten)
    Je hebt gelijk dat we naar een ander soort gedreven economie moeten. Een economie en mentaliteit die gericht is op hetgeen je bijdraagt aan de samenleving. Niet hoeveel je zelf hebt.
    Ofwel status zou moeten komen van de bijdragen van iets of iemand aan de wereld en maatschappij en status zou niet moeten komen door hetgeen je bezit!
  15. [verwijderd] 28 juni 2013 15:45
    Dat is een mooie idealistische gedachte, maar als we nu gewoon eens de gulden middenweg kiezen scheelt dat al een heleboel. Wat status is hangt overigens ook weer sterk af van de cultuur waarin je opgroeit.

    We zijn simpelweg van het ene extreme (onbeperkt geld uitlenen, 2e hypotheekje, lening voor tv, auto) doorgeschoten in het andere uiterste (amper nog iets uitlenen, omdat het aanleggen van buffers de eerste prioriteit heeft)
    Zonder krediet kan een gemiddeld bedrijf simpelweg niet bestaan. En dat blijkt wel door de massale failliesementsgolf met bijbehorende werkloosheid. Dat slechte bedrijven het veld moeten ruimen is niet erg. Het heeft geen zin krediet te verstrekken aan een bodemloze put. Maar de laatste tijd zijn ook veel goede bedrijven failliet gegaan die het prima hadden gered als de banken niet zo enorm streng waren geworden.
    Afijn uiteindelijk lost dit probleem zich vanzelf op naarmate de buffers aangroeien, wel lullig voor de ondernemers die er nu het deksel door op de neus krijgen.
  16. [verwijderd] 28 juni 2013 15:46
    quote:

    shutterspeed schreef op 28 juni 2013 15:45:

    We zijn simpelweg van het ene extreme (onbeperkt geld uitlenen, 2e hypotheekje, lening voor tv, auto) doorgeschoten in het andere uiterste (amper nog iets uitlenen, omdat het aanleggen van buffers de eerste prioriteit heeft)
    Zonder krediet kan een gemiddeld bedrijf simpelweg niet bestaan. En dat blijkt wel door de massale failliesementsgolf met bijbehorende werkloosheid.

    Absoluut mee eens, we zijn compleet doorgeslagen. De 3% norm is een obsessie!! Want als we SLIM meer investeren, groeit onze economie WEL en dan wordt de 3% ook gehaald.

    Nu wordt hij waarschijnlijk NOOIT gehaald, althans niet op eigen kracht!
35 Posts
Pagina: 1 2 »» | Laatste |Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.