Trump vs Harris: dit zijn de opvallendste uitspraken

Het eerste debat van presidentkandidaten Donald Trump en Kamala Harris zit er op. Een eerste voorlopige conclusie: dit was geen gamechanger. Beide kandidaten zijn het debat zonder kleerscheuren doorgekomen. Het is de vraag of dit zal leiden tot grote verschuivingen in de peilingen.

Er waren strenge spelregels. Zo mochten de debaters geen aantekeningen bij zich hebben en tijdens de reclamepauzes niet overleggen met hun campagneteam. Ondanks deze beperkingen maakte geen van beide presidentskandidaten een uitglijder. Wel concludeerden factcheckers van CNN na afloop van het debat dat Trump 33 keer een onwaarheid heeft verkondigd en Harris 1x (over de omvang van de werkloosheid onder Trump).

Over de vraag wie het debat heeft gewonnen, zullen de meningen verdeeld zijn, zeker omdat beide kampen lijnrecht tegenover elkaar staan. CNN liet een groep van 12 zwevende kiezers naar het debat kijken. Vier van hen meenden dat Trump het debat had gewonnen en acht vonden Harris het sterkst.

Matte sfeer en geen echt debat

De sfeer was vrij mat, mede omdat geen publiek in de zaal werd toegelaten. Bij vlagen was het ook vijandig; niet alleen door de scherpe tegenstellingen tussen beide kandidaten, maar ook omdat over en weer veelvuldig met modder werd gegooid. Er werd niet door elkaar heen geschreeuwd, omdat ABC News de microfoon van de ene kandidaat uitzette als de ander aan het woord was.

Het event wilde geen echt debat worden, omdat Trump en Harris vooral bezig waren om hun eigen oneliners over het voetlicht te brengen. Ze gaven vaak geen antwoord op vragen van de debatleider en switchten geregeld zelf van onderwerp.

Veel nieuws heeft het debat niet opgeleverd. Harris probeerde duidelijk uit te stralen dat onder haar presidentschap sprake zal zijn van nieuw leiderschap en dat zij er vooral is voor de middenklasse. Trump hield de Amerikaanse kiezer bij herhaling voor dat Harris weliswaar veel plannen heeft, maar tot nu toe weinig heeft gepresteerd.

Dan de inhoud. In het anderhalf uur durende debat zijn veel verschillende onderwerpen ter sprake gekomen, van economie tot abortus en van geopolitiek tot de energietransitie. We lichten er vijf uit.

1. It's the economy, stupid

De economie en de koopkracht van Amerikanen kwam uitgebreid aan bod. Trump noemde bij herhaling de importheffing op buitenlandse goederen van 20% die hij wil doorvoeren, om de Amerikaanse economie te beschermen. Harris waarschuwde ervoor dat dit de inflatie fors zal opdrijven. Trump ontkende dit en wees erop dat de inflatie onder Biden juist fors is toegenomen. Harris waarschuwde er ook voor dat het Amerikaanse begrotingstekort onder Trump fors zal stijgen.

Over de status van de Amerikaanse auto-industrie hebben de kandidaten een verschillende lezing. Harris stelt dat er in de VS voor het eerst sinds lange tijd weer autofabrieken zijn gebouwd. Trump wijst op de concurrentie uit China. Een verhoging van de importtarieven kan de Amerikaanse auto-industrie beschermen.

Harris wil dat de VS de strijd om AI en quantum computing wint.

Dan de koopkracht. Het leven van veel Amerikanen is een stuk duurder geworden, door de hoge rente en de inflatie. Wat gaan de presidentskandidaten hieraan doen? Harris noemde bij herhaling haar plannen om de positie van de middenklasse te verbeteren, zoals een belastingverlaging van $6.000 voor gezinnen met jonge kinderen en een belastingvrijstelling voor startende ondernemers.

Trump weet nog niet wat hij gaat doen met de Affordable Care Act, het zorgverzekeringsstelsel dat onder voormalig president Barack Obama is ingevoerd en beter bekend is als Obamacare. Harris wil het systeem verbeteren. Ook wijst ze erop dat met farmaceutische bedrijven is onderhandeld over de prijzen van medicijnen en dat veel medicijnprijzen zijn verlaagd.

2. Fracking

Harris werd aan de tand gevoeld vanwege de draai in haar standpunt over fracking (een methode om olie of gas uit de rots onder het aardoppervlak te halen door er grote scheuren in te maken). Ze was er lange tijd tegenstander van, omdat het een vervuilende productiemethode is, maar is daar later op terug gekomen.

In het debat drukte Harris de Amerikanen op het hart dat ze fracking niet zal verbieden. Ze voegde eraan toe dat onder haar vicepresidentschap zelfs méér fracking vergunningen zijn afgegeven, onder de Inflation Reduction Act. Harris vindt het belangrijk dat de VS minder afhankelijk is van olie uit het buitenland. Trump is sceptisch en stelt dat Harris een einde zal maken aan fracking, de energieprijzen door het dak zullen gaan en fossiele energie ten dode opgeschreven zal zijn. Hij schetst het beeld van woestijnen vol zonnepanelen.

3. Nordstream

Ook de inmiddels opgeblazen Nordstream-gaspijpleiding van Rusland naar Duitsland kwam aan bod. Trump wees erop dat hij zich hier altijd tegen heeft verzet en dat deze pijplijn er onder Biden alsnog kwam, terwijl Biden de Amerikaanse Keystone XL-pijplijnvergunning heeft ingetrokken. De omgekeerde wereld, vindt Trump.

4. Klimaat

Ook op het gebied van klimaat staan beide presidentskandidaten lijnrecht tegenover elkaar. Trump steunt de fossiele industrie volmondig. Harris ziet klimaatverandering als een grote bedreiging. Ze wijst erop dat Washington de afgelopen jaren een biljoen dollar geïnvesteerd in een schone-energie-economie. Maar Harris probeert tegelijkertijd kiezers aan de rechterkant niet van zich te vervreemden, door er aan toe te voegen dat de binnenlandse gasproductie in de afgelopen vier jaar tot recordhoogte is gestegen.

5. Geopolitiek

Buitenlands beleid wordt een van de kerntaken van de nieuwe bewoner van het Witte Huis. Hij of zij wordt immers commander-in-chief. Opvallend is de stellige bewering van Trump dat hij de oorlog in Oekraïne binnen 24 uur zal oplossen, zelfs nog voordat hij is ingezworen als president. Hij geeft geen concreet antwoord hoe hij dat wil doen. 'Ik zal met Zelensky en Poetin afzonderlijk praten en dan lossen we het op.' Harris vreest dat hij Oekraïne zal opgeven.

Uiteraard kwam ook de oorlog in Gaza ter sprake. Harris benadrukte dat Israël het recht heeft om zich te verdedigen. Ze pleitte voor een staakt-het-vuren en een tweestatenoplossing. Trump vreest dat Israël niet meer zal bestaan als Harris president wordt. Hij somde nog meer haarden van onrust in het Midden-Oosten op en beloofde die problemen ook op te lossen.

Tot slot werd Harris bevraagd over de chaotische machtsoverdracht in Afghanistan. De vice-president staat er nog steeds achter dat Amerika zijn troepen heeft teruggetrokken.

Hieronder tot slot een chronologisch overzicht van wat is besproken:

• De eerste vraag gaat over de economie en de kosten voor levensonderhoud. Zijn Amerikanen beter af dan vier jaar geleden?
• Harris gaat wat haperend van start. Ze begint over haar plannen om de positie van de middenklasse te verbeteren en om een 'kansen-economie' te beginnen.
• Zo brengt ze haar plan voor een belastingverlaging van $6.000 voor jonge gezinnen in herinnering. Ook wijst ze op het belang van kleine bedrijven: ze wil een forse belastingvrijstelling doorvoeren voor Amerikanen die een bedrijf willen starten.
• Trump daarentegen wil een belastingverlaging voor miljardairs en grote bedrijven doorvoeren, vervolgt Harris. Dat zal volgens haar leiden tot $5 biljoen extra begrotingstekort.
• Ook vreest ze negatieve gevolgen van de importheffing van 20% op 'alledaagse goederen'. Dat zal gewone gezinnen op hoge kosten jagen, waarschuwt Harris.
• Trump zegt dat het tijd wordt dat andere landen eindelijk na 75 jaar terug gaan betalen wat de VS heeft gedaan voor de wereld. Ook wijst hij erop dat onder Biden de tarieven voor China en andere in stand zijn gehouden, omdat dit de staat miljarden dollars oplevert.
• Trump brengt in herinnering dat onder Biden de inflatie is opgeflakkerd en dat dit onder zijn presidentschap niet het geval was. "Die inflatie is een ramp voor gewone gezinnen."
• Hij kondigt ook aan vakbonden aan te pakken. Ook wijst hij bij herhaling op de instroom van migranten, die ontwrichtend zou zijn voor de economie.
• Harris zegt dat onder Trump de hoogste werkloosheid kwam sinds de Great Depression (een bewering die overigens volgens CNN niet klopt), de grootste gezondheidszorgcrisis in een eeuw plaatsvond (corona) en de grootste aanval op onze democratie sinds de Onafhankelijkheidsoorlog (de bestorming van het Capitool in januari 2021).
• Harris gaat vol de aanval in en zegt dat Trump de ene leugen na de andere verkondigt en dat zij een president voor alle Amerikanen zal zijn.
• Trump begint over Project 2025 (een reeks radicale beleidsvoornemens van conservatieve Amerikanen). Hij zegt dat hij daar niets mee te maken heeft en de plannen niet eens heeft gelezen.
• Trump kondigt aan de belastingen te zullen verlagen. Toen hij president was, was de VS de beste economie ter wereld. Hij heeft de pandemie naar eigen zeggen fantastisch bestreden. De economie en aandelenmarkt stonden er bij zijn afscheid beter voor dan aan het begin van de pandemie. Hij zou daar meer credits voor moeten krijgen.
• Harris zegt dat Trump alleen voordelen biedt voor de allerrijksten. Goldman Sachs zou hebben gezegd dat het plan van Trump de economie zou verslechteren en die van haar de economie zou versterken. De plannen van Trump zouden de inflatie aanwakkeren en de VS in een recessie storten.
• Trump zegt dat Harris geen plan heeft. Trump's plannen leiden juist tot extra banen.
• Trump wil de importtarieven fors verhogen, naar 20%. Leidt dat niet tot inflatie? En kunnen Amerikanen zich dat veroorloven? Trump ontkent dat dit tot hogere prijzen leidt. Voor China gaan de prijzen wel omhoog en Trump wijst erop dat Biden die tarieven heeft gehandhaafd. Ook zegt hij dat er onder zijn presidentschap geen inflatie was. Biden heeft de economie vernield.
• Harris wijst wederom op de vergroting van het begrotingstekort en de handelsoorlogen die onder Trump zijn begonnen.
• Trump verkocht Amerikaanse chips naar China, zodat zij hun defensie konden verbeteren. Hij heeft Amerika in de uitverkoop gedaan, aldus Harris. Harris wil dat de VS de strijd om technologie wint. Zij wil zich focussen op technologie die is gemaakt in de VS en de strijd om AI en quantum computing winnen.
• Volgens Trump kocht China de chips uit Taiwan en niet uit de VS.
• Trump begint opnieuw over de immigratiestroom. Zegt dat hier veel criminelen tussen zitten en dat dat schadelijk is voor de economie.
• Hierna volgt een wonderlijke overgang van economie naar abortus.
• Harris spreekt de kiezer vaak rechtstreeks toe, door in de camera te kijken.
• Beide kandidaten beginnen vaak over een ander onderwerp dan waar het over gaat.
• Het komt niet over als een echt debat. Beide kandidaten vertellen alleen hun eigen verhaal en zijn meer aan het zenden dan aan het ontvangen.
• Het volgende onderwerp is immigratie. Harris krijgt de vraag waarom ze pas zo laat in actie gekomen om illegale immigratie tegen te gaan (een halfjaar voor de verkiezingen). Ze noemt de wet voor extra grenscontrole waar Republikeinen en Democraten het over eens waren. Deze is door Trump getorpedeerd ('Kill the bill').
• Harris herhaalt diverse malen dat Trump allerlei leugens verspreidt. Ook zegt ze dat veel bezoekers de Trump-rally's vervroegd verlaten.
• Trump zegt dat hij de grootste rally's heeft uit de geschiedenis van het land. Hij ontkent dat bezoekers deze voortijdig verlaten.
• Trump over Harris: 'Als zij president wordt, eindigen we als 'Venezuela on steroids'
• Harris probeert Trump voortdurend uit de tent te lokken, bijvoorbeeld door te zeggen dat andere Republikeinen hun steun aan Harris hebben uitgesproken en Trump ongeschikt vinden om president te worden.
• Het gaat weer over immigratie: Trump wijst erop dat vele criminelen en terroristen de VS zijn binnengekomen. De misdaad in andere landen als Venezuela is omlaag gegaan en in de VS juist omhoog.
• Harris noemt Trump een bedreiging voor de democratie
• Harris wordt erop aangesproken dat ze op diverse onderwerpen van standpunt is veranderd, bijvoorbeeld op het gebied van fracking (eerst tegen, later voor) en grensbewaking (van soepel naar strenger). Harris zegt dat haar waarden niet zijn veranderd.
• Fracking zal ze niet verbieden. Er zijn zelfs meer vergunningen afgegeven onder de Inflation Reduction Act. De VS moet minder afhankelijk zijn van olie uit het buitenland en meer investeren in verschillende energiebronnen. Ze wijst erop dat de VS de grootste olieproductie uit de geschiedenis heeft.
• Harris benadrukt meerdere malen dat zij uit een gezin uit de middenklasse komt.
• Trump wijst erop dat Harris 12 jaar tegen fracking was. Onder Harris zal fracking ten einde komen, waarschuwt hij. De energieprijzen zouden door het dak gaan. Fossiele energie zou ten dode opgeschreven zijn. De VS zou helemaal overschakelen op windenergie en zonne-energie.
• Nu wordt een pijnpunt van Trump aangesneden: de bestorming van het Capitool. Heeft Trump ergens spijt van? Trump zegt dat hij de burgemeester van Washington en Nancy Pelosi vooraf had gewaarschuwd dat er grote protesten zouden komen. Zij hebben hun werk niet gedaan.
• Volgens Harris heeft Trump mensen heeft aangespoord om het Capitool te bestormen. Dit is volgens haar geen geïsoleerd geval. Hij heeft nu aangekondigd dat er een bloedbad komt als hij niet wint. Ze roept Trump om niet terug te gaan naar dit soort praktijken.
• Volgens Trump laten de Democraten bewust immigranten binnen om stemmen te winnen. Hij stelt nog steeds dat hij de verkiezingen van 2020 niet heeft verloren.
• Trump heeft aangekondigd: als ik win komt er een bijltjesdag. Iedereen die het Amerikaanse volk heeft misleid (kiezers, verkiezingsofficials) komt voor de rechter komen en kan lange gevangenisstraffen tegemoet zien.
• Trump begint over Nordstream: Trump heeft zich fel verzet tegen tegen de Nordstream 2-gasleiding van Rusland naar Europa. Onder Biden kwam die er alsnog, maar hij trok de Keystone XL-pijplijnvergunning in.
• Harris wordt gevraagd naar haar standpunt over Israël. Ze herhaalt enkele malen dat Israël het recht heeft om zich te verdedigen, ook tegen Iran. De gijzelaars moeten vrijkomen. En er moet worden gewerkt aan een staakt-het-vuren en een tweestatenoplossing.
• Volgens Trump zal Israël binnen twee jaar niet meer bestaan als Harris president wordt. Iran was nagenoeg failliet toen Trump het Witte Huis verliet en is nu versterkt, omdat alle sancties zijn opgeheven. Het Midden-Oosten is chaos geworden onder Biden.
• Trump belooft: als ik word gekozen zal ik dat snel oplossen en de oorlog in Oekraïne binnen 24 uur oplossen zelfs voordat ik word geïnaugureerd. Dat laatste is opmerkelijk.
• Harris stelt dat Trump dictators bewondert. Ze brengt in herinnering dat Trump tegen Poetin heeft gezegd dat hij alles kan doen wat hij wil en dat hij de invasie in Oekraïne briljant heeft genoemd. Trump is volgens Harris makkelijk te manipuleren met gevlei en gunsten, aldus Harris.
• Trump zegt dat Poetin hier niet mee zou zijn weggekomen als hij president was. Als hem wordt gevraagd hoe hij de oorlog in Oekraïne wil oplossen, geeft hij geen duidelijk antwoord. Hij zegt dat hij de oorlog wil stoppen. De VS betaalt enorme bedragen aan de oorlog, terwijl Europa de betalingsverplichtingen aan de NAVO niet nakomt. Trump zegt met beide presidenten (Zelensky en Poetin) te praten om het op te lossen.
• Trump waarschuwt in het debat diverse malen voor een Derde Wereldoorlog. Hij geeft geen antwoord op de vraag of het in het belang van de VS is dat Oekraïne de oorlog wint. Er moet een deal komen, maar hoe die eruit moet zien, vertelt hij niet.
• Harris wijst op de goede samenwerking tussen de VS en Europa en de grote wapenleveranties, die ervoor hebben gezorgd dat Oekraïne nog onafhankelijk is. De democratie staat volgens haar op het spel en de VS moet voor die principes blijven staan.
• Nu gaat het over de chaotische machtsoverdracht in Afghanistan. Hoe kijkt Harris daar op terug? Harris staat nog steeds achter terugtrekking van Amerikaanse troepen uit Afghanistan. Dat scheelt de belastingbetaler ook veel geld. Trump heeft volgens haar een heel slechte deal gesloten met de Taliban. Trump wijst op de chaotische terugtrekking, waarbij veel duur Amerikaans defensiemateriaal daar is achtergebleven.
• Herhaaldelijk zegt Trump dat Harris Biden 2.0 is. Harris neemt daar steeds afstand van.
• Het eindigt ook weer met de economie. Trump wijst op de hoge inflatie onder Biden. Harris zegt dat onder haar een 'nieuwe generatie leiderschap' zal komen en wijst op haar plannen: een belastingvrijstelling voor startende ondernemers, een belastingaftrek van $6.000 van ouders van jonge kinderen en ondersteuning voor starters op de woningmarkt.
• Trump heeft nog geen plan voor de gezondheidszorg als alternatief voor de Affordable Care Act, het zorgverzekeringsstelsel dat onder voormalig president Barack Obama tot stand kwam en beter bekend is als Obamacare.
• Harris zegt dat die wet onder deze regering is verbeterd. Onder die wet is voor het eerst onderhandeld met farmaceuten over de prijzen van medicijnen en zijn medicijnprijzen verlaagd. Ze wil deze wet verder versterken.
• Dan klimaatverandering. Harris ziet dit als een grote bedreiging. De afgelopen jaren heeft Washington een biljoen dollar heeft geïnvesteerd in een schone-energie-economie en de binnenlandse gasproductie verhoogd naar een recordniveau. Dit heeft veel banen in de industrie gecreëerd. Ook worden er weer autofabrieken gebouwd.
• Trump zegt dat er grote autofabrieken door Chinezen worden geopend, die de Amerikaanse markt op komen. Hij belooft een forse verhoging van de importtarieven op Chinese auto's.

==

Yahoo Finance heeft een handig overzicht gemaakt van de standpunten van beide kandidaten.