Politieke partijen: maatregelen hypotheekrenteaftrek

Nu er nieuwe verkiezingen aankomen, zal iedere politieke partij zijn verkiezingsprogramma kenbaar moeten gaan maken. Natuurlijk zal ook de hypotheekrenteaftrek bij diverse partijen aan bod komen.

Ambtelijk Financiën heeft de Fiscale Maatregelenlijst 2023 opgesteld. Deze biedt een overzicht van verschillende fiscale maatregelen, met bijbehorende budgettaire derving of opbrengst, dat gebruikt kan worden door politieke partijen bij het opstellen van hun verkiezingsprogramma's.

Betreffende de eigen woning worden de volgende maatregelen opgesomd.

1: Afbouwen hypotheekrenteaftrek (HRA) via aftopping aftrekbare schuld

De maatregel houdt in dat de aftrekbare schuld voor de hypotheekrenteaftrek stapsgewijs wordt afgetopt op €700.000 in 2024, €600.000 in 2025 en €400.000 structureel. Dit betekent dat de hypotheekrente over het deel van de schuld dat boven dit bedrag uitkomt niet meer kan worden afgetrokken.

Hieronder een simpel rekenvoorbeeld ter verduidelijking van de gevolgen:

2: Afbouwen hypotheekrente via grondslagversmalling

Deze maatregel houdt in dat de hypotheekrenteaftrek vanaf 2024 wordt afgebouwd via grondslagversmalling. Dit betekent dat het deel van de rentebetalingen dat aftrekbaar is van het inkomen elk jaar met 10% wordt verlaagd, totdat er in 2033 geen aftrek meer mogelijk is. Het aftrektarief blijft wel op 36,93%, het niveau dat in 2023 wordt bereikt.

Hieronder een simpel rekenvoorbeeld ter verduidelijking van de gevolgen:

3: Afbouwen hypotheekrenteaftrek (HRA) via tarief

De maatregel houdt in dat het tarief waartegen de hypotheekrente afgetrokken mag worden, geleidelijk wordt afgebouwd tot 0%. Het tarief in 2023 is 36,93% en wordt stapsgewijs afgebouwd via 34% in 2024 en 31% in 2025 tot een structureel tarief van 0% in 2048.

Hieronder een simpel rekenvoorbeeld ter verduidelijking van de gevolgen:

4: Afschaffen geen of een kleine eigenwoningschuld (Wet-Hillen)

De Wet-Hillen wordt vanaf 2019 met kleine stapjes van 3,33% per jaar in 30 jaar afgebouwd. Dit betekent dat huizenbezitters die hun hypotheek (bijna) volledig hebben afgelost, geen belastingvoordeel meer krijgen voor hun woning.

Met deze maatregel wordt de Wet Hillen-per 2025 afgeschaft; dit leidt tot een budgettaire opbrengst tot en met 2048. De structurele opbrengst is €0 omdat de Wet-Hillen al afgeschaft wordt.

Naast als structuuraanpassing (volledig afschaffen) zou de maatregel ook als parameterwijziging vormgegeven kunnen worden. Op die manier wordt de Wet-Hillen vanaf 2025 sneller afgebouwd naar 0,01%.

Hieronder een simpel voorbeeld waarin een huizenbezitter nog €600 aan hypotheekrente betaalt:

5: Differentiëren EWF: extra tarief voor woningen met een WOZ-waarde tussen de gemiddelde WOZ en de Villagrens

De maatregel houdt in dat het eigenwoningforfait wordt gedifferentieerd naar de WOZ-waarde van de woning. Dit betekent dat er een extra tarief geldt voor woningen met een WOZ-waarde die hoger is dan het gemiddelde maar lager dan de villagrens.

Het tarief voor de tweede schijf is structureel op 1,35% gezet en wordt geleidelijk ingevoerd. Het tarief is 0,5% in 2024 en 0,7% in 2025.

Hieronder een simpel rekenvoorbeeld ter verduidelijking van de gevolgen:

6: Verhogen eigenwoningforfait (EWF) naar 2,75%

De maatregel houdt in dat het eigenwoningforfait geleidelijk wordt verhoogd naar 2,75% van de WOZ-waarde van de woning. Door het eigenwoningforfait te verhogen, wordt het belastbare inkomen hoger en daalt het voordeel van de hypotheekrenteaftrek.

Hieronder een simpel rekenvoorbeeld ter verduidelijking van de gevolgen:

Deze hoge bijtelling is hetzelfde als een huizenbezitter over zijn eerste 2,75% hypotheekrente geen aftrek kan krijgen!

7: Aanpassen regeling tijdelijke verhuur eigen woning

De maatregel houdt in dat de tijdelijke verhuurders van hun eigen woning minder kosten kunnen aftrekken van de huurinkomsten en meer huurinkomsten moeten opgeven als belastbaar inkomen. Dit betekent dat huizenbezitters die hun eigen woning (of een deel daarvan) tijdelijk verhuren, bijvoorbeeld tijdens hun vakantie of omdat de woning te koop staat, minder of geen belastingvoordeel meer krijgen voor hun eigen woning.

Wat levert het op?

De eerste zes maatregelen zorgen ervoor dat de huizenbezitter meer gaat betalen. De vraag is natuurlijk wat het de heren en dames in Den Haag oplevert (structureel).

Ik ben zeer benieuwd welke politieke partij een van deze maatregelen in zijn verkiezingsprogramma durft te zetten.

Fout staatssecretaris hersteld

Tot slot nog goed nieuws uit Den Haag. In mijn column van 6 januari - Geen hypotheekrenteaftrek door fout staatssecretaris - kon u lezen dat de staatssecretaris een foutje had gemaakt. Ik heb hem daarop gewezen en gevraagd dit recht te zetten. Op Prinsjesdag kwam het bericht dat het foutje met terugwerkende kracht wordt rechtgezet.

Wetsvoorstel Overige fiscale maatregelen 2024
Met ingang van 1 januari 2022 is een aantal wetswijzigingen binnen de eigenwoningregeling in werking getreden op onder andere het terrein van gezamenlijke aankoop en financiering van een eigen woning door fiscale partners met een eigenwoningverleden. Dit om onbedoelde renteaftrekbeperkingen te voorkomen.

Met de voorgestelde wetswijziging wordt geregeld dat ook in situatie dat eerst een nieuwe gezamenlijke eigen woning wordt gekocht en daarna de eigen woning met een aflossingsstand van één van de partners wordt verkocht, de aflossingsstand op gezamenlijk niveau kan worden ingezet tot tenminste het bedrag van het aandeel in de schuld van de partner met de betreffende aflossingsstand. De aanpassing werkt terug tot en met 1 januari 2022.