Dr. Hoe beantwoordt: hoeveel kost beleggen eigenlijk?

Wat zijn de kosten van beleggingen? Die kunnen een behoorlijke hap uit uw rendement nemen. Dr Hoe duikt erin.

Dit artikel is eerder verschenen in IEX Expert van 18 oktober.

Eerst even wat algemene uitleg over kosten. Vaak maken de kosten het verschil bij een belegging. Als u bijvoorbeeld een rendement van 6% behaalt en de jaarlijkse kosten bedragen 1,5%, blijft er slechts 4,5% netto over. Dit lijkt misschien een klein verschil, maar over langere periodes kan dit aanzienlijk oplopen.

De grootste impact van kosten wordt namelijk zichtbaar door het compounding-effect. Bij beleggen wordt rente (of winst) over eerdere winst berekend, wat zorgt voor exponentiële groei door de tijd heen. Kosten verminderen echter het bedrag dat kan meegroeien, wat leidt tot een lager samengesteld rendement. Hoe langer u belegt, hoe groter de impact van (hoge) kosten op het resultaat.

Nog een sommetje. Stel, u belegt €10.000 voor dertig jaar met een gemiddeld rendement van 7% per jaar, zonder kosten. Aan het einde van die periode zou uw belegging ongeveer €76.123 waard zijn. Als u 1,5% aan jaarlijkse kosten betaalt, wordt het nettorendement 5,5% en zou de belegging na dertig jaar ongeveer €48.671 waard zijn. Dit betekent dat een tarief van 1,5% u bijna €27.000 kan kosten op de lange termijn.

Actief versus passief

Actief beheerde beleggingsfondsen hebben doorgaans hogere kosten dan passieve fondsen, zoals ETF’s. Actieve beheerders proberen de markt te verslaan door aandelen te selecteren en portefeuilles samen te stellen. Zij maken niet alleen kosten voor het kiezen van aandelen en het beheer ervan, maar ook door meer aan- en verkoopkosten. De hogere kosten van actief beheerde fondsen zijn echter lastig te rechtvaardigen als het fonds de markt niet consistent verslaat. Veel studies tonen aan dat passieve fondsen, die lagere kosten rekenen, op de lange termijn vaak beter presteren dan actief beheerde fondsen. Juist dankzij die lagere kosten.

Voor beleggers met kleinere portefeuilles kunnen kosten een nog grotere impact hebben. Vaste kosten, zoals administratiekosten of servicekosten, vormen een groter percentage van hun totale beleggingswaarde en kunnen een substantieel deel van hun rendement opslokken.

Hoewel inflatie en belastingen geen directe kosten zijn, hebben ze een vergelijkbaar effect op het rendement. Inflatie vermindert de koopkracht van beleggingen en belasting op vermogen of op gerealiseerde winsten kan het nettorendement verlagen. Wanneer u kosten, inflatie en belasting combineert, kan het rendement onder de streep flink lager uitvallen dan het brutorendement.

Maar hoe weet u wat u kwijt bent aan kosten voor uw portefeuille? Een stappenplan

Raadpleeg het Essentiële-informatiedocument (EID) of de KIID

Voor elk beleggingsproduct, zoals beleggingsfondsen en ETF’s, zijn aanbieders verplicht om een Essentiële-informatiedocument (EID) of Key Investor Information Document (KIID) beschikbaar te stellen. Hierin staan alle kosten van het product overzichtelijk opgesomd. Denk aan:

Beheerkosten

Jaarlijkse beheerkosten worden rechtstreeks van het rendement afgetrokken. Zelfs een kleine afwijking in beheerkosten tussen twee fondsen kan een groot verschil maken in het nettorendement.

Transactiekosten

Elke keer dat u koopt of verkoopt, kunnen transactiekosten worden gerekend. Regelmatig handelen verhoogt deze kosten, wat kan leiden tot lagere rendementen.

Prestatiekosten

Sommige fondsen rekenen extra kosten als ze beter presteren dan een bepaalde benchmark. Hoewel dit gekoppeld is aan een positief resultaat, kunnen deze kosten het rendement verder beperken.

De Total Expense Ratio (TER) geeft een goed beeld van de jaarlijkse kosten van een beleggingsfonds of ETF. Dit percentage omvat de beheerkosten, operationele kosten en andere lopende kosten. Het is een goede maatstaf om beleggingsproducten met elkaar te vergelijken.

Check de kosten bij uw broker

Brokers rekenen vaak verschillende soorten kosten:

• Transactiekosten: voor het kopen en verkopen van aandelen, fondsen of ETF’s.
• Servicekosten of administratiekosten: sommige brokers rekenen vaste kosten voor het aanhouden van een beleggingsrekening.
• Valutakosten: sls u in buitenlandse effecten belegt, kan een broker kosten in rekening brengen voor valutaconversies.
• Bewaarloon: sommige brokers rekenen een bewaarloon voor het aanhouden van effecten.

Kijk naar verborgen kosten

Niet alle kosten zijn direct zichtbaar. Sommige fondsen of producten hebben bijvoorbeeld:

• In- en uitstapkosten: dit zijn kosten bij het kopen of verkopen van een fonds.
• Spreadkosten: het verschil tussen de koop- en verkoopprijs van aandelen of ETF’s, ook wel de spread genoemd, kan onzichtbare kosten met zich meebrengen, vooral bij minder liquide beleggingen.
• Performance fees: sommige fondsen rekenen een prestatievergoeding als bepaalde doelen worden bereikt.

Gebruik online tools of kostencalculators

Verschillende websites en tools kunnen je helpen om de kosten van je beleggingen beter te berekenen en te vergelijken. Vaak bieden brokers zelf ook een tool aan waarmee je je werkelijke kosten kunt inzien.

Lees de kwartaal- of jaaroverzichten van uw broker of bank

Een broker of bank stuurt regelmatig overzichten van uw beleggingen, inclusief de gemaakte kosten. Het kan nuttig zijn om deze documenten door te nemen en te kijken naar:

• De totale kosten in een bepaalde periode
• Kosten per transactie of fonds.

Vraag om een kostenoverzicht bij uw financieel adviseur

Als uw beleggingen worden beheerd door een financieel adviseur of vermogensbeheerder, kunt u altijd een specifiek overzicht van alle kosten opvragen. Deze professionals moeten transparant zijn over de kostenstructuur, inclusief hun eigen advies- en/of beheerkosten.

Dus door zorgvuldig de informatie in Essentiële-informatiedocumenten te lezen, te kijken naar de TER, brokerspecifieke kosten te begrijpen en eventueel gebruik te maken van tools, kunt u een duidelijk beeld krijgen van de werkelijke kosten van uw beleggingen