Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
IEX 25 jaar
Uitgebreid zoeken

Beurscodes, betekenis en hulp bij zoeken

Europa

AEX
Euronext Amsterdam
BRU
Euronext Brussels
PSE
Euronext Paris
LIS
Euronext Lissabon
CHX
CBOE Europe, grote(re) EU aandelen
NAV
Investment Funds (NAV)

Noord-Amerika

NYS
New York Stock Exchange
OTC
CBOE BZX Exchange (US)
TSE
Toronto Stock Exchange

Kunt u een instrument niet vinden?

Zoek dan via de zogenaamde ISIN code. Elk instrument, aandeel etc. heeft een unieke code.

Kies vervolgens - wanneer er meerdere resultaten zijn - de notering op de beurs van uw keuze.

Waar vind ik die ISIN code?

Google de naam van het instrument, aandeel etc. met de toevoeging 'ISIN'.

Als zoeken op ISIN code geen resultaten oplevert hebben wij het instrument of aandeel niet in onze koersendatabase.

desktop iconMarkt Monitor
Markt vandaag Koersen Forum Premium IEX Expert
Home  /   Artikelen   /   Schuld-politiek

Schuld-politiek

Marcel Tak
op
Views: 3.973
Categorie: Column

CPB en DNB staan niet bekend als de financieel-economische zonnetjes in huis. Met regelmaat laten zij de politiek en de Nederlandse burger weten dat de situatie zorgelijk is. Zelfs in economische voorspoedige tijden. Er moet bezuinigd en aangepast worden om de jaren die voor ons liggen te overleven, zo is de gebruikelijke boodschap.

Het is de taak van beide instellingen somberheid uit te stralen waar de politiek de neiging heeft door kortetermijnbelangen het niet zo nauw te nemen met de overheidsfinanciën. Onder normale omstandigheden zijn DNB en CPB een gezond tegenwicht ten aanzien van te groot optimisme.

We leven nu echter in een crisis, waar het vertrouwen van burgers in politiek en economie geheel zoek is geraakt. Dat gebrek aan vertrouwen vormt een blokkade ons aan de crisis te ontworstelen. CPB en DNB gaan echter op de oude weg door. Zij stralen in hun recente rapportage over de macro-economische ontwikkelingen in samenhang met de situatie op de financiële markten, somberheid en grote zorg uit. Met dank aan de commissie de Wit, die heeft aanbevolen dat we minstens één keer per jaar een dergelijke analyse van beide instellingen moeten krijgen.

We hadden het natuurlijk nog niet in de gaten, maar zowel DNB als CPB constateren dat we kwetsbaar zijn in de huidige schuldencrisis. We hebben de grootste hypotheekschuld, de economische groei is laag en de financiële sector wankelt als binnen de monetaire unie (grote) ongelukken gebeuren. Zo’n ongeluk is bijvoorbeeld het uittreden van Griekenland uit de euro. CPB wijst er op dat een escalatie van de schuldencrisis mogelijk is. Investeerders vertrouwen dan Portugal, Ierland en zelfs Spanje en Italië niet meer. CPB geeft aan dat een vergaande, geloofwaardige koerswijziging van politici noodzakelijk. De huidige stap-voor-stap benadering zal dan onvoldoende zijn om besmetting als gevolg van een Griekse exit te voorkomen.

Snakken naar adem
Als het CPB naar het financiële slagveld in Europa kijkt, moet het toch constateren dat de huidige politiek nu al volstrekt onvoldoende, om niet te zeggen desastreus is. Juist die stap voor stap benadering sinds begin 2010 heeft tot de actuele crisis geleid. Honderden miljarden zijn verstrekt aan Griekenland, Ierland en Portugal, tijdelijke en permanente noodfondsen zijn of worden opgericht, de extreem lage rente doet pensioenfondsen en verzekeraars naar adem snakken en leiden tot pensioenkortingen, het weggeslagen vertrouwen geeft de economie een enorme dreun. Het wordt er zeker niet beter op als de kranten, bijvoorbeeld naar aanleiding van het DNB rapport, koppen dat “DNB vreest voor langdurig zwakke groei”.

Juist als die ad-hoc oplossingen van de politiek heeft de EU in grote problemen gebracht. Met of zonder Griekse exit zal dat op korte termijn moeten veranderen op straffe van het einde van het europroject. Daar zul je hem weer hebben met zijn eurobonds, zult u misschien denken. Inderdaad, de uitgifte van gezamenlijke obligaties, is de enige duurzame weg uit de huidige malaise. Als komend weekend de introductie van eurobonds wordt afgekondigd, ziet Europa er maandag geheel anders uit. De enorme boost in vertrouwen zal de economische groei, waar we allemaal naar snakken, een niet te evenaren impuls geven.

Vergelijk dat eens met die paar miljard euro waarmee sommige politieke partijen het financieringstekort willen laten oplopen. Afgezien van het feit dat je economische groei niet met meer schuld moet financieren, is het effect daarvan op onze economie van ruim 600 miljard natuurlijk verwaarloosbaar klein. Alsof een paar miljard hogere uitgaven het verschil maakt tussen “stimuleren van de economie” of de “economie kapot bezuinigen “.

Recessiekosten
Dat een echte grootse impuls aan economische groei, via de uitgifte van eurobonds en grootschalige hervormingen, belangrijk is, blijkt uit een interessant staatje in het rapport van CPB. Hierin staat aangegeven dat de bron van de sterke stijging van de staatsschuld niet is gelegen in het redden van financiële instellingen of bijdragen aan noodfondsen. De sterk stijgende staatsschuld wordt voor een belangrijk deel (circa 75%) veroorzaakt door de kosten van de recessie.

Het aanjagen van de economie, niet door nog meer schulden, maar door structurele hervormingen, eurobonds en het terugbrengen van vertrouwen is de enige weg uit de eurocrisis.

Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Marcel Tak

Auteur:

Marcel Tak is dé special product-specialist van IEX en IEXProfs, maar schrijft ook graag over rente, obligatiemarkt en toezicht als hij zich daartoe geroepen voelt. "De financiële sector is in belangrijke mate bezig met het verplaatsen van lucht. De werkelijke toegevoegd waarde is beperkt. In mijn columns wil ik r...

Recente artikelen van Marcel Tak

  1. Van pindakaas tot bitcoin
  2. AFM: Meer verbiedend dan bindend
  3. Turbo: hoge hefboom in de ban?

Reacties

Volgen
17 Posts
| Omlaag ↓
  1. [verwijderd] 31 mei 2012 10:44
    Bij schuld aan leningen eurolanden is geen rekening gehouden met garanties en eventuele afwaarderingen. Deze schuld kan dus elk moment ontploffen tot ongekende hoogte. Daarnaast geeft de uitgifte van eurobonds geen enkele garantie dat Griekenland en Spanje al hun schulden gaan terugbetalen.
  4. forum rang 6 !@#$!@! 31 mei 2012 12:36
    Een echte crisis is onvermijdelijk, het zit gewoon in onze aard. Het moet anders, dat weet iedereen, vooral in Zuid-Europa, maar ook in de VS etc. Maar mensen veranderen nu eenmaal alleen als het echt niet anders kan, dus pas na een crisis. Oplossingen bedenken heeft dus geen zin, want die zijn er niet. De beste oplossing is dan ook gewoon niks doen, dan wordt zuid-europa het snelst gedwongen om te veranderen (net als wij) , die crisis komt er toch wel, want alleen dan zullen mensen de echte veranderingen accepteren die er nodig zijn. Grappig alleen, dat hoe langer we dit uitstellen hoe erger het wordt. Dus hoe langer men vasthoud aan de "oude verworvenheden" hoe meer afbraak er zal zijn.
  5. [verwijderd] 31 mei 2012 12:52
    Gewoon failliet laten gaan. Zo gaat het in het echte leven ook en daar is niets op tegen.

    Dit wordt nu uit alle macht tegen gehouden ("Oei, kost zo ontzettend veel") maar hoe langer deze ellende voortduurt, hoe erger het wordt want steeds meer landen worden meegezogen en het einde komt toch echt: Failliet.

  6. [verwijderd] 31 mei 2012 12:55
    Zoals de drie reacties hierboven aangeven zijn er potentiele problemen met Eurobonds als een oplossing voor de crisis. Maar het is beter om na te denken over hoe die problemen kunnen worden opgelost dan de Eurobonds maar gelijk naar de prullemand te verwijzen. De reden: ik ben het met Marcel Tak eens dat de oplossing voor de Euro problemen als een noodzakelijke component heeft Eurobonds.
    Het probleem is relatief simpel: door de acceptatie van de Euro geven deelnemende landen hun monetaire politiek op, maw devaluatie van de eigen munt is onmogelijk. Dan resteert fiscale politiek, in dit kader betekent dat bezuinigingen en verlagingen van lonen. Dat blijkt, niet onbegrijpelijk, onhaalbaar in een democratie. Dus moet je wat anders.
    Eurobonds komen inderdaad met de 'moral hazard' die we in de afgelopen jaren hebben gezien: de zuidelijke landen zogen zich vol met leningen tegen veel lagere rentes (maar de noordelijke landen profiteerden daarvan want verstrekten de leningen en de spullen die er mee werden gekocht. Dus de moral hazard werkte twee kanten op, en het is goedkoop alleen de zuidelijke landen van wangedrag te beschuldigen).
    De oplossing moet zijn een systeem van Eurobonds waarbij de 'moral hazard' wordt vermeden. En hier wil ik een uitdaging aan Marcel Tak formuleren: hoe zou een systeem van Eurobonds er uit moeten zien om het moral hazard probleem binnen de perken te houden? Ik heb er over nageacht, maar weet te weinig van dit soort dingen om zelf iets te kunnen bedenken. Maar Marcel weet hier veel meer van. Marcel?
  7. MarcelTak 31 mei 2012 13:14
    Beste Withhindsight,

    Moral hazard is inderdaad een probleem.
    Ik heb in mijn column van vorige week aangegegeven hoe dat (voor een belangrijk deel)opgelost kan worden.

    www.iex.nl/Column/76776/Hup-Hollande-...

    In het kort komt het hier op neer. Eurobonds moeten worden uitgegeven door een Centraal Europees Instituut. Dat instituut leent vervolgens aan de verschillende landen het geld weer uit. Het instituur rekent de gezonde landen een lagere rente dan waartegen het instituut leent. De ongezonde landen moeten juist meer rente betalen. Zo behouden de gezonde landen hun rentevoordeel, en worden de financieel minder sterke landen gestimuleerd om de zaken op orde te krijgen. Immers, zolang ze dat niet doen betalen ze een hogere rente. Een ander voordeel is dat de sterke eurolanden (wij dus) de hogere rente van de zwakke eurolanden krijgen, in plaats van de (speculerende) marktpartijen.

    Met vriendelijke groet,
    Marcel Tak
  8. forum rang 6 !@#$!@! 31 mei 2012 13:14
    @withhindsight:

    Die oplossing is er alleen als landen een deel van hun fiscale politiek uit handen geven. Dat zou betekenen dat er een europees orgaan zou beslissen of iemand een euro-obligatie mag uitgeven. Dan kom je uit op een soort ECB voor staatsschulden. Zoiets is politiek gewoon niet haalbaar.
    Vergeet niet dat we een oplossing voor dit probleem al hadden vastgelegd in de eu-statuten, daar komt immers het max tekort van 3% en max schuld van 60% vandaan, om dit soort ellende te voorkomen. Zoals iedereen ziet heeft dat dus niet gewerkt, politici vinden altijd wel een excuus. Daarom kunnen euro-obligaties ook niet werken.
  9. forum rang 6 !@#$!@! 31 mei 2012 13:23
    @ Marcel,

    En dan moet dat instituut bij elke recessie weer de economie stimuleren en kan het geen aflossingen afdwingen in goede tijden en zitten we over 10 jaar weer in hetzelfde schuitje, alleen dan met heel europa. Dat is toch geen oplossing ? dat is slechts uitstel van het onvermijdelijke !
  10. MarcelTak 31 mei 2012 13:36
    Beste !@#$!@!,

    Als het zo zou gaan ben ik ook tegen eurobonds. Ik ben tegen overheden die steeds maar meer geld uitgeven, zogenaamd om de economie te stimuleren. Alleen als we eerst overschotten hebben gekweekt kun je een dergelijke politiek incidenteel voeren. Dat is pas echt Keynesiaans!

    Het Europese centrale instituut hanteert strakke regels. Uitgangspunt is max 60% staatsschuld en evenwicht op de begroting. Je kan zelfs denken aan extra strafrente voor de landen die er boven zitten. Werkt veel en veel beter dan de huidige situatie waarin de Europese Commissie moet beslissen of een land boetes moet betalen. Dat werkt niet, want geen land wil in het beklaagdenbankje.
    Met een centraal instituut zijn er gewoon vaste financieringsregels waar een ieder zich aan moet houden op straffe van een hoge in rekening gebrachte rente.

    Vriendelijke groet,
    Marel Tak


  11. [verwijderd] 31 mei 2012 13:43
    Eurobonds, ongezonde landen(zuid-EU dus) alsof Nederland zo gezond is. Ik hoor te vaak de laatste tijd dat het uitgave patroon van NL 'zuidelijk' is. Omdat we het voornamelijk van Dld moeten hebben - beter technisch onderwijs - verdienen we nog iets, anders waren we ook failliet net als de Belgen/Fransen en Spanjolen. Of niet soms? Men vergeet gewoon eventjes - onder invloed van Haags gekakel - hoe de vork in de steel zit en het lijkt erop alsof er intussen zeventien stelen in de vork zijn gestoken om te kijken hoe dat ook al weer moest. Kijk naar jullie politici dan weet je dat externe krachten nodig zijn om orde op zaken te stellen. Zonder de EU was het nu een financiële janboel geweest, zoiets als InHolland. Dat laatste is een product van dat fantastische 'vrije markt denken' gepromoot door dhr. Rutte c.s.
  12. forum rang 6 !@#$!@! 31 mei 2012 13:58
    @ Marcel,

    Ik lees nu niks anders dan het verdrag van Maastricht alleen met een ander uitvoeringsorgaan. Op die plek zitten ook weer politici die graag een verdere politieke carriere willen hebben na de 4 jaar(?) dat ze daar de boel geregeld hebben en dus de realiteit zal niet veranderen omdat de politieke realiteit nou eenmaal zo in elkaar zit.
    Kijk naar de ECB, die doet nu ook indirect aan monetaire financiering terwijl dat de grootste taboe was tot nu toe !

    Dan lijkt het systeem van automatische boetes mij nog de beste oplossing in het straatje van eurobonds. Die dan moeilijk tegen te houden zijn. In geval van nood zou je dan niet de automatische boetes moeten opheffen, maar steun moeten geven vanuit de EU zodat de boete niet in werking treed. Dan krijg je mijns inziens een sterkere stok achter de deur dan een politiek-instituut die de dingen bepaald. (maar ook dat zie ik persoonlijk niet als oplossing, ze vinden er altijd wel wat op)

    Maar laten we wel wezen, er is 1 hele simpele oplossing, die de rentes zal doen zakken, schulden weer betaalbaar maakt en weer voor vernieuwd vertrouwen en economische groei zal zorgen. Dat is de realisatie dat het geld op is, we te lang op de pof hebben geleefd en dus flinke hervormingen nodig zijn en geaccepteerd dienen te worden. Dan zullen de toekomstige verplichtingen van overheden weer houdbaar zijn en de oorzaak van de huidige crisis zijn weggenomen. Das alles ! zo simpel !
  13. [verwijderd] 31 mei 2012 14:40
    @Marcel: "Als het zo zou gaan ben ik ook tegen eurobonds. Ik ben tegen overheden die steeds maar meer geld uitgeven, zogenaamd om de economie te stimuleren. Alleen als we eerst overschotten hebben gekweekt kun je een dergelijke politiek incidenteel voeren. Dat is pas echt Keynesiaans!"

    Dat is nu juist het probleem. Schulden worden nooit afgelost, er is altijd weer een andere belangengroep die smeekt om hulp en "nu het zo goed gaat, kunnen we de schuld wel iets laten oplopen". De periode dat overheden schulden aflossen is altijd heel erg kort.
    Eurobonds zijn een volgende schakel in het piramidespel. Ik heb een tekort-> grote broer helpt mij. Grote broer heeft een tekort-> de gemeente schiet te hulp. En zo door: gemeente -> regio -> land -> Europa ->Aliens... en iedere keer wordt de schuld groter en groter
    Overheden moeten geen schulden maken maar een rekening sturen bij ieder tekort. Dan klagen de mensen veel eerder. Zoals eerder al gezegd: het uitschrijven van een staatsobligatie staat gelijk aan diefstal van toekomstige generaties (die de belasting dan moeten betalen). Die schuld is dus niet een schuld aan onszelf.
  16. forum rang 4 theo1 31 mei 2012 17:16
    quote:

    MarcelTak schreef op 31 mei 2012 13:36:

    Beste !@#$!@!,

    Als het zo zou gaan ben ik ook tegen eurobonds. Ik ben tegen overheden die steeds maar meer geld uitgeven, zogenaamd om de economie te stimuleren. Alleen als we eerst overschotten hebben gekweekt kun je een dergelijke politiek incidenteel voeren. Dat is pas echt Keynesiaans!

    Het Europese centrale instituut hanteert strakke regels. Uitgangspunt is max 60% staatsschuld en evenwicht op de begroting. Je kan zelfs denken aan extra strafrente voor de landen die er boven zitten. Werkt veel en veel beter dan de huidige situatie waarin de Europese Commissie moet beslissen of een land boetes moet betalen. Dat werkt niet, want geen land wil in het beklaagdenbankje.
    Met een centraal instituut zijn er gewoon vaste financieringsregels waar een ieder zich aan moet houden op straffe van een hoge in rekening gebrachte rente.

    Vriendelijke groet,
    Marel Tak

    Dat zou natuurlijk mooi zijn, zo'n ideale wereld met Centrale Instituten die het altijd goed doen en die zich aan de juiste, vaste, strenge regels houden. Helaas is de werkelijkheid altijd wat slordiger. Bij mij komen meteen vragen op:
    - wie benoemt de mensen in het Centrale Instituut?
    - wat gebeurt er als die mensen hun werk onverhoopt niet perfect doen? Of als ze corrupt blijken te zijn? Er is veel geld, dus ook veel verleiding. Wie kan ze ontslaan?
    - hoe garandeer je dat de mogelijkheid de mensen van het Centraal Instituut te ontslaan niet wordt misbruikt om ze te dwingen goedkoop geld te schuiven?
    - wie stelt de regels op?
    - wie bepaalt de rentepercentages die de diverse landen moeten betalen? En de maximale bedragen die uit de eurobondpot mogen worden getrokken? Hoe werkt dat proces? Hoe voorkom je dat boeterentes zo laag worden dat het boeteproces een wassen neus is? Hoe voorkom je dat rente-opslagen zo laag worden dat iedereen weer gewoon (bijna) hetzelfde betaalt? Hoe voorkom je dat de regels worden opgerekt als het moeilijk wordt? Er is altijd wel een uitzonderlijke situatie die het nodig maakt om "even voorlopig" en uitzondering te maken.
    - ik weet nu al wat de Fransen als eerste gaan eisen: politieke invloed op het Centraal Instituut. Hoe ga je daar mee om?
    - gelden de regels ook voor de groten of alleen voor de kleintjes? Wat als Duitsland onverhoopt eens niet aan de regels voldoet? Of Frankrijk?
    - je merkt nu dat ook de ECB zich niet aan de druk kan onttrekken: obligaties opkopen om de rente te drukken, LTRO, langdurig extreem lage rentestand, obligaties met junkstatus toch als onderpand aannemen. Allemaal trucjes om de regels te omzeilen zodat ze indirect toch landen en banken kunnen redden. De ECB doet alweer een hele tijd een hele hoop dingen die eigenlijk niet de bedoeling zijn, maar die vanwege de crisis toch gebeuren. En de ECB is veruit de best functionerende Europese instelling. Marcel veronderstelt dat zijn Centraal Instituut zoiets nooit zou doen. Hoe krijg je dat voor elkaar?

    Dat Centraal Instituut zoals Marcel dat voorstelt, zal ongelooflijk machtig zijn en over ongelooflijk veel geld beschikken. Beiden zijn onweerstaanbaar voor politici. Politici zullen ofwel niet toestaan dat het Centraal Instituut er komt, ofwel ze zullen bij de pot met goud willen kunnen. En gelijk hebben ze, want alleen de politici hebben een democratisch mandaat.

    Het lijkt me duidelijk dat eurobonds vooral een grote pot geld gaan vullen en dat het daarna vrij worstelen wordt wie dat geld gaat bemachtigen. Maar ik zal wel een cynische eikel zijn die maar niet wil vertrouwen op de oneindige goedheid en deskundigheid van onze Grote Europese Leiders.
  17. Mugje 31 mei 2012 20:20
    Volgens mij hoort bij failliet gaan ook dat je de schulden niet meer betaalt. Als je het de Grieken te makkelijk gaat maken zullen ze helemaal niets van de schulden ooit nog gaan betalen. En dan kan ik me zo voorstellen dat Spanje, Portugal, Italie en misschien zelfs Frankrijk ook wel graag failliet willen en lekker met een schone lei beginnen.

    Ik vertrouw er daarom niet zo eenvoudig op dat Griekenland eruit de verstandigste oplossing is. Men moet de Griekse bevolking duidelijk maken dat ook zij de euro nodig hebben in de toekomst. Maar eerst zullen zij zelf in eigen land orde op zaken moeten stellen. Waar zijn de boeven gebleven die dat geld hebben verkwanselt. Een groot deel schijnt met banksaldo en al verhuisd te zijn naar Londen. Volgens Duitse Bildzeitung zoud daar een groot deel van de miljarden zitten die Griekenland in eigen land nu tekort komt. Die Griekse miljarden schijnen de oorzaak van de bubbel in de Londense onroerend goed markt.
    De rijke Grieken hebben tijdig een heenkomen gezocht en nu moeten lidstaten het geld ophoesten dat Griekenland tekort komt. Ik denk dat je Griekenland moet blijven steunen maar onder de voorwaarde dat deskundigen uit de andere lidstaten de nieuwe Griekse regering dringend gaat 'adviseren'. De gewone man op de straat zal daar geen moeite mee hebben, die weet dat hij door de eigen landgenoten is bedonderd en durft ook die populistische politici die daar nu proberen te scoren niet te vertrouwen. De gewone man weet dat ook die nieuwe groep politici alleen op persoonlijk gewin uit zijn. Wij Europeanen moeten dat de Grieken laten merken, volgens mij is dat de beste oplossing.
17 Posts
|Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.

Onderwerpen:

Laatste beursnieuws

  1. Olieprijzen stijgen op Kerstavond
  2. Beursupdate: AEX op Wall Street
  3. Tech geeft Wall Street impuls op Kerstavond
  4. Slotcall: een groene kerst en deze Amerikaanse aandelen krijgen de meeste koopadviezen
  5. Beursagenda: Nederlandse bedrijven
  6. Beursagenda: buitenlandse fondsen
  7. Beursagenda: macro-economisch
  8. Europese beurzen optimistisch aan kerst begonnen
  9. Wall Street maakt zich op voor rustige sessie
  10. AEX groengekleurd aan kerst begonnen

IEX Premium: Meest gelezen

  1. Premium

    Analyse en Advies

    Update: Gedurfde overnamezet van Pharming
  2. Premium

    Tip van de Maand

    IEX Tip van de Maand: dit Deense bedrijf wordt een grootmacht in wind op zee
  3. Premium

    Guruwatch

    Een nieuw aandeel van Buffett
  4. Premium

    Analyse en Advies

    Gesteggel rond Just Eat Takeaway
  5. Premium

    Analyse en Advies

    Hebben beleggers in ABN Amro reden om zich zorgen te maken?