Raad van State: Box 3-plan moet opnieuw naar tekentafel

Het plan voor een eerlijker vermogensrendementsheffing is te complex en heeft ingrijpende gevolgen voor burgers en Belastingdienst.

Jasperien van Weerdt

op maandag 2 december 2024

Categorie: IEX Nieuws, Redactioneel

Raad van State heeft forse kritiek op plan vermogensbelasting box 3

Er wordt al jaren gesteggeld over de berekening van het belastbare rendement op vermogen in Box 3 (over spaartegoeden, beleggingen in aandelen en obligaties en vastgoed). Ook het jongste plan lijkt de toets der kritiek niet te doorstaan. De Raad van State adviseert om het opnieuw te bezien.

In 2027 moet er een nieuw stelsel voor de vermogensbelasting in Box 3 komen. Hierbij is het de bedoeling dat belasting wordt geheven over daadwerkelijk behaalde rendementen. Dat is nu niet het geval: de Bbelastingdienst werkt met fictieve rendementen en die kunnen sterk afwijken van de behaalde rendementen. Hierdoor lopen burgers het risico dat ze belasting moeten betalen over vermogen dat ze niet hebben.

Hoge Raad kraakt vermogensbelasting met fictief rendement

Dat is in het verleden ook gebeurd. De Hoge Raad oordeelde in 2021 zelfs dat deze methode in strijd was met het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens.

Daarop ging het toenmalige kabinet opnieuw naar de tekentafel. Toen werd gerekend met de werkelijke verdeling van iemands vermogen over drie categorieën: spaargeld, beleggingen en (eventuele) schulden. Dit benaderde de werkelijkheid al wat meer, maar er was nog een probleem: er werd nog steeds gewerkt met een fictief rendement. Dit rendement verschilde per categorie: het fictieve rendement op spaartegoeden (0,92% over 2023) lag een stuk lager dan dat op beleggingen (meer dan 6,17% over 2023).

Huidig plan dupeert beleggers met lage rendementen

Maar afgelopen voorjaar oordeelde de Hoge Raad dat ook dit stelsel nog altijd discriminerend was. Met de nieuwe methode was weliswaar het probleem voor spaarders opgelost (het forfaitaire rendement voor banktegoeden komt aardig in de buurt van het werkelijke rendement), maar dat van beleggers niet. Bij de berekening van het forfaitaire rendement ging de fiscus uit van een fictieve beleggingsmix (van aandelen, obligaties en vastgoed, zoals een vakantiehuis). Daar werden vervolgens fictieve rendementen op geplakt.

Maar elke belegger is anders, en dus lopen ook de behaalde rendementen flink uiteen. De een belegt offensief en zit bijvoorbeeld veel in groeiaandelen. Maar de andere belegger is meer defensief, en heeft een groot deel van zijn vermogen gestoken in relatief veilige, maar nauwelijks renderende staatsobligaties. Bovendien is niet elke belegger succesvol: de een behaalt prachtige rendementen en de ander heeft pech.

Voor beleggers met lage rendementen pakte die nieuwe regeling nog steeds ongunstig uit. Zij betaalden belasting over een rendement dat ze niet haalden. Dit was de Hoge Raad een doorn in het oog. 'Aldus treedt ook in de nieuwe berekening onder de Herstelwet een aanmerkelijk verschil in behandeling op tussen succesvolle en minder succesvolle beleggers', zo stond in het vonnis.

Burgers zouden de te veel betaalde belasting moeten kunnen terugvorderen. Hierop heeft de Belastingdienst aan iedereen die hiervoor in aanmerking kan komen een brief gestuurd met het verzoek om het werkelijk behaalde rendement op te geven. Wie teveel heeft betaald, krijgt dat bedrag dan terug.

Dit is het nieuwe plan

Intussen heeft het kabinet, onder het motto driemaal is scheepsrecht, opnieuw een plan gemaakt. Hierbij werd voor aandelen en spaargeld een zogeheten vermogensaanwasbelasting bedacht. Dit houdt in dat u belasting moet betalen over de groei van het vermogen, zoals rente en koerswinsten.

Voor vastgoed en aandelen in start-ups zou dan een andere systematiek moeten komen: vermogenswinstbelasting. Daarbij wordt pas belasting geheven als u de winst verzilvert. Bij verkoop dus. Daarnaast werd voor voordelen uit onroerend goed dat het hele jaar niet wordt verhuurd een forfaitaire benadering gehanteerd, de zogenoemde netto vastgoedbijtelling.

Raad van State waarschuwt voor ingrijpende gevolgen

Maar de Raad van State kraakt ook dit plan. 'Het voorstel heeft ingrijpende gevolgen voor burgers en de Belastingdienst. Het zal leiden tot slechtere dienstverlening, beperkte mogelijkheden tot vooroverleg met een belastinginspecteur en onvoldoende toezicht', zo luidt het vernietigende commentaar. Volgens de Raad van State is de uitvoering te complex en worden belastingplichtigen opgezadeld met ingewikkelde berekeningen.

De Raad van State zet ook vraagtekens bij het uitgangspunt dat het nieuwe stelsel budgetneutraal moet zijn. Dit houdt in dat het evenveel moet opleveren als nu, zonder dat dat daarbij nog rekening is gehouden met de kosten van het rechtsherstel. Hier strikt aan vasthouden staat een een zorgvuldige en integrale afweging tussen de verschillende belangen in de weg, aldus het adviesorgaan.

Verder adviseert de Raad van State de wetgever, rechter en uitvoeringsorganisatie om samen op zoek te gaan naar een oplossing. Er is nu een patstelling ontstaan, zeker na het oordeel van de Hoge Raad. Het kan dus nog wel even duren voordat we meer duidelijkheid krijgen.

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

Uw emailadres

Ja, ik blijf graag op de hoogte van de speciale acties en aanbiedingen van IEX Media

Auteur: Jasperien van Weerdt

Jasperien van Weerdt is redacteur bij IEX, IEXGeld, Belegger.nl en Beursduivel en auteur van het boek 'Financieel fit in 30 dagen'.

Meer over deze auteur

Recente artikelen van Jasperien van Weerdt

Reacties

Volgen

5 Posts

| Omlaag ↓

voda 2 december 2024 13:33
   voda

Lid sinds: 02 dec 2005

Laatste bezoek: 02 dec 2024

   Aanbevelingen

Ontvangen: 89889

Gegeven: 22251

   Aantal posts: 378.262
Weer een duidelijk artikel Jasperien. Bedankt hiervoor.

4
”
Quote Reageren

Niet oké
derftrep 2 december 2024 13:57
   derftrep

Lid sinds: 04 jul 2013

Laatste bezoek: 02 dec 2024

   Aanbevelingen

Ontvangen: 157

Gegeven: 54

   Aantal posts: 705
Kom op zeg, zo moeilijk hoeft het toch niet te zijn.

1. Spaargeld: ontvangen rente
2. Beleggingen: ontvangen rente/dividenden + resultaat op transactiebasis. Dit laatste zou wat mij betreft moeten vallen in het jaar van het sluiten van een transactie en dus niet jaar over jaar o.b.v. slotkoersen (te veel werk). Een en ander kan door de broker eenvoudig worden geprogrammeerd, zodat de resultaten in de jaaropgave tot uiting kan worden gebracht.

1 punt van aandacht waar ik niemand over hoor: Inflatie. Die moet wat mij betreft afgetrokken worden van de rendementen uit 1 & 2. Per slot van rekening moet je niet aangeslagen worden voor het deel dat je kapitaal minder wordt door inflatie.

2
”
Quote Reageren

Niet oké
Sprechhund 2 december 2024 14:22
   Sprechhund

Lid sinds: 17 okt 2017

Laatste bezoek: 02 dec 2024

   Aanbevelingen

Ontvangen: 17

Gegeven: 0

   Aantal posts: 18
Hoor je ook nooit iemand over als de 'rijksten weer eens rijker' geworden zijn in een onderzoekje van een NGO.

Nederlanders missen -gemiddeld gezien- basale kennis over economische begrippen, wat best schokkend is.

0
”
Quote Reageren

Niet oké
Rowi62 2 december 2024 14:31
   Rowi62

Lid sinds: 27 okt 2016

Laatste bezoek: 02 dec 2024

   Aanbevelingen

Ontvangen: 2673

Gegeven: 1911

   Aantal posts: 6.234
En is een obligatie en een deposito nou een belegging of een rente product? Staat in de theorie allemaal onder FIXED INCOME en geen Equity (Aandelen)
Kijk ook eens naar de andere EU landen. Dat scheelt veel werk.
Voor pensioen had men ook naar de UK (rekenrente per fonds) en CH (automatisch korten als de 5% buffer er niet is) kunnen kijken.

0
”
Quote Reageren

Niet oké
devil80 2 december 2024 14:57
   devil80

Lid sinds: 24 jan 2010

Laatste bezoek: 02 dec 2024

   Aanbevelingen

Ontvangen: 1321

Gegeven: 1898

   Aantal posts: 1.768
quote:
Rowi62 schreef op 2 december 2024 14:31:
En is een obligatie en een deposito nou een belegging of een rente product? Staat in de theorie allemaal onder FIXED INCOME en geen Equity (Aandelen)
Kijk ook eens naar de andere EU landen. Dat scheelt veel werk.
Voor pensioen had men ook naar de UK (rekenrente per fonds) en CH (automatisch korten als de 5% buffer er niet is) kunnen kijken.
Veel landen hebben zelfs belasting aftrek voordelen als je investeert in de schuldpapieren van deze zelfde staat.

0
”
Quote Reageren

Niet oké

5 Posts

|Omhoog ↑

Aantal posts per pagina:

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.