Is €75 miljoen waardering voor Jopen Bier te hoog?

Producent van speciaalbier Jopen Bier probeert sinds 21 december 2023 om maximaal €2,5 miljoen op te halen op Bondex, gelieerd aan Nxchange. Tegen eind april staat de teller op €500.000, met nog een maand te gaan tot de sluitingsdatum van 31 mei. Kopers staan niet in de rij. Hoe komt dat?

Grootste Nederlandse brouwer van speciaalbier

Jopen Bier werd in 1994 opgericht door Michel Ordeman en zijn echtgenote Lydian Zoetman. De kleine brouwer groeide vanaf de prille start in 1994 in Haarlem uit tot de grootste onafhankelijke ‘craft’ of ‘speciaalbier’ brouwerij in Nederland. Met 170 medewerkers (100 FTE) wordt 35.000 hectoliter bier per jaar geproduceerd en verkocht.

Het merk is bekend van haar IPA (India Pale Ale) “Mooie Nel” en van de Jopenkerk als horecagelegenheid, een voormalige Vrijzinnig Hervormde Kerk aan de Vestegracht in Haarlem. Behalve bier produceert Jopen gedistilleerde dranken, waaronder gin en whisky.

Grootste aandeelhouder is Karmijn Kapitaal in Amsterdam met 45%. Karmijn had aanvankelijk 25%, maar kocht aandelen van investeerder Charmea Holding (René Rijntjes). Oprichters Ordeman en Zoetman houden 15 nog procent. Andere aandeelhouders zijn Epcon BV (J. Middelkoop) en Merlen Consulting (Jan Dekker) met beide ruim 14%.

Groeiende omzet maar nog geen winst

De omzet van Jopenbier groeit en het bedrijf behaalt, zo blijkt uit het introductiememorandum, een positief bedrijfsresultaat. Over 2022 bedroeg de omzet ruim €12 miljoen, met een ebitda van ruim €400.000. De belegger zoekt tevergeefs naar de nettowinst in het memorandum, maar de opgevraagde jaarrekening van Vestekerk Holding BV geeft het antwoord. Over 2022 werd €1,4 miljoen verlies geleden.

Over de eerste tien maanden van 2023 meldde Jopen €10,5 miljoen omzet en €700.000 ebitda. Ordeman zegt dat over heel 2023 de ebitda op €1,1 miljoen uitkwam, bij een omzet van €13 miljoen. In het eerste kwartaal 2024 bedroeg de omzetgroei 9%.

Over geheel 2024 zou de  ebitda moeten uitkomen op €1 miljoen. Ordeman: “Met corona, de hoge inflatie en oorlog in Oekraïne waren het voor brouwers geen fijne jaren maar het trekt gelukkig aan. Met iedere groei van de afzet met 5000 hectoliter, stijgt de ebitda met €1 miljoen.”

Flinke schulden en 16% rente

Jopen Bier is financieel verdeeld over tien verschillende BV’s onder Vestekerk Holding, voor vastgoed, horeca en productie van bieren. Het bedrijf torst een schuldenlast van €12 miljoen met zich mee. In 2024 moet Jopen €1,2 miljoen aflossen aan Rabobank, plus de jaarlijkse 5% rente.

De schuld aan Karmijn met 16% enkelvoudige rente op een som van bijna €7 miljoen lijkt een molensteen. Schuldverstrekkers hebben pandrechten en verkrijgen die zelfs ook op de aandelen die zijn uitgegeven aan Stichting Administratiekantoor Jopen Crowd Fund. De nettowinst zal in 2024 dan op basis van de hoge rentekosten nog altijd negatief zijn. De €2,5 miljoen die Jopen wil ophalen, is ook om de financiers gerust te stellen.

Jopen zoekt €2,5 miljoen groeikapitaal 

Het grootste deel van dit geld heeft Jopen nodig voor de aanschaf van een moderne Duitse lijn voor blikvulling, want glas wordt meer en meer vervangen door blik. De capaciteit groeit dan van 2.000 naar 5.500 blikken per uur en de kwaliteit van het vullen verbetert aanzienlijk waardoor uitval vermindert.

Alles bij elkaar, inclusief de integratie in de bestaande afvullijn, kost dit ongeveer €1,5 miljoen. Verder wil Jopen de magazijnen van de brouwerij ‘verduurzamen’ met een nieuw dak met zonnepanelen. Om de productie in alcoholvrij bier (bij Jopen ‘Nonnetjes’) te kunnen opvoeren staat de investering in een pasteurisatielijn op het verlanglijstje.

Tenslotte willen de oprichters de pastorie van de Jopenkerk uitbreiden met een ‘zelftapsysteem’ waarmee bezoekers zelf hun favoriete biertje kunnen tappen uit smaken van Jopen zelf en ‘gastbrouwers’.

De toekomstplannen van de brouwer voorzien ook in uitbreiding naar de horeca, teneinde de verkoop en naamsbekendheid te vergroten. Binnenkort maakt Jopen een samenwerking bekend met een uitbater van bars in Utrecht, Arnhem en Tilburg. “We worden geen eigenaar maar ons merk zal prominent naar voren worden geschoven. Ook in andere regio’s, de regio Rotterdam-Delft-Den Haagm zoeken we zo’n samenwerking, en naar Jopen barren in volledig eigendom.”

Geen aandeelhouder, maar certificaathouder

Van Jopen word je niet direct aandeelhouder, maar koop je volgens het Informatiememorandum certificaten van aandelen van de Stichting Administratiekantoor Jopen Crowd Fund Vestekerk Holding BV in Haarlem. De uitgifte behelst 4% van het totale aandelenkapitaal. De belegging wordt gepresenteerd als ‘crowdfunding’ oftewel ‘publieksfinanciering’.

Investeerders kunnen vanaf 111 certificaten à €2,12 (€235) mede-eigenaar worden van Jopenbier. De nominale waarde bedraagt €0,01. Certificaten geven stem- noch vergaderrecht en zijn de eerste twee jaar niet verhandelbaar op een beurs of platform, en daarna op Bondex.

Als 4% van de aandelen €2,5 miljoen moet opbrengen, betekent dit een aandeelhouderswaarde van bijna €63 miljoen. Inclusief schulden (€12 miljoen)  komt de ondernemingswaarde uit op €75 miljoen.

Fans als doelgroep

Een hippe bierproducent met een aansprekend merk en product dat bij jongeren aanslaat. Daarmee is Jopen Bier geen traditionele investering. De uitgifte is op de eerste plaats gericht op de fans van speciaalbieren, in het bijzonder van Jopen, volgens Ordeman om ‘de community van bierliefhebbers’ te vergroten.

Instappers worden verleid met cadeautjes zoals T-shirts, hoodies en een jaarvergadering annex bierfestival. De oprichters verhalen in de wervingsvideo van hun droom waarvan deelnemers ‘onderdeel worden’, blije beleggers die de oprichters hun €2,5 miljoen gunnen.

Is het dan crowdfunding of is het echte aandelenuitgifte? Ordeman: “Het is beide, we noemen het crowdfunding for equity. In Nederland is de meeste crowdfunding gericht op leningen. Wij volgen het voorbeeld van de Schotse brouwerij Brewdog.”

Maar vooralsnog slaat de emissie van certificaten niet aan. Er is op dit moment €500.000 opgehaald bij ongeveer 630 investeerders. Daarmee is – met nog een maand te gaan – slechts 20% van het investeringsdoel gehaald. Dat roept de vraag op waarom beleggers en speciaalbierfans niet toehappen.

€75 miljoen waardering fors

De waardering van €75 miljoen, ruim 5 keer de omzet en 75 keer de voor 2024 verwachte ebitda, lijkt fors voor een bedrijf met €13 miljoen verlieslatende omzet.

Ordeman vindt juist van niet, zo heeft de begeleidende partij Arlington Capital duidelijk gemaakt: “Die begeleidt en adviseert veel craft brouwerijen internationaal, ook in strategische samenwerkingen. Als je het vergelijkt met andere 'crowdfunds for equity' voor brouwerijen, dan zitten we met de waardering relatief laag.”

Bovendien is Ordeman enthousiast over de markt voor speciaalbier: “Je ziet de markt voor alcoholvrij het snelst groeien, met nu een aandeel van 7% van de biermarkt, speciaalbieren heeft 12%, pils daalde van 99 naar 80%, en die ene procent is mix, zoals Radler.”

Een andere reden voor de geringe interesse kunnen de risico’s zijn. De belangrijkste risico’s zijn onderbezetting, stijgende grondstofprijzen en verhoging van accijnzen. Maar ook de schuldenlast en de hoge rente die Jopen daarop moet betalen vormen een risico en schrikken potentiële beleggers af.

De vraag is wat Jopen gaat doen als de uitgifte niet volledig slaagt. Ordeman: “Dan is er een plan-B om de productielijn niet te kopen maar deels of geheel te gaan leasen.”

Exit naar een grotere brouwerij

Over het eindspel is Ordeman helder. Vroeg of laat volgt een exit naar een grotere brouwerij, daar doet Ordeman niet moeilijk over: “Lydian en ik zijn erg gemotiveerd om Jopen verder uit te bouwen en doen dat met liefde als zelfstandig ondernemers. Maar we moeten de keuzes maken die het beste zijn voor het bedrijf en voor de aandeelhouders."

"Ik kan me voorstellen dat aandeelhouders op leeftijd die al wat langer in Jopen zitten, op een gegeven moment eruit willen stappen. Dus dan zoeken we naar een strategische partner waar het bedrijf het meeste qua samenwerking aan zal hebben. En dat kan over een jaar zijn, of vijf of tien jaar zijn. Ik kan dat moeilijk inschatten, maar ik kan me voorstellen dat het geen tien jaar zal duren.”

De vraag is of het enthousiasme en de groeiplannen van Jopen Bier beleggers kan overtuigen om nog €2 miljoen in de bierbrouwer te investeren.