Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
IEX 25 jaar desktop iconMarkt Monitor

Groei zonder groei

Timing is everything. Wie denkt dat deze wijsheid alleen voor beleggers en marktstrategen van toepassing is, heeft het mis: ook voor de gemiddelde econoom is het een belangrijk gegeven. Wie een goede voorspelling voor de groei van volgend jaar moet afgeven, moet namelijk heel goed rekening houden met hoe de groei in het basisjaar is opgebouwd.

Met name de ontwikkeling van het vierde kwartaal kan hierbij voor aardig wat verstoring zorgen. Een getallenvoorbeeld kan dat makkelijk duidelijk maken. Stel je hebt een economie die in het basisjaar (zeg 2010) drie kwartalen niet gegroeid is, met uitzondering van één kwartaal.

In dat ene kwartaal groeit de economie met 1%, om vervolgens weer terug te keren op de nulgroeilijn. In het te voorspellen jaar (2011) blijft de economie vervolgens vier kwartalen stabiel. Met welk groeipercentage zal de economie het jaar 2011 afsluiten?

Nul procent groei ≠ nul procent groei
Op het eerste gezicht zou je zeggen dat de te voorspellen groei 0% is. Vier kwartalen van 0%-groei telt op tot 0%-groei, toch? Niet dus. Weliswaar is de groei gedurende het jaar 2011 0%, maar de gemiddelde omvang van de economie in 2011 ligt wel degelijk hoger dan die van 2010, met dank aan dat ene kwartaal van groei in 2010.

Aangezien de groei berekend wordt door de gemiddelde omvang van de economie in 2010 te vergelijken met de gemiddelde omvang van 2011 krijg je toch groei in 2011. In getallen (waarbij ik de 1% groei in het derde kwartaal heb laten vallen) ziet dat er zo uit:

Groei zonder groei: in 2011 komt de economie geen stap vooruit en toch mogen we aan het einde van het jaar een half procent groei rapporteren. Dit fenomeen staat te boek als het overloopeffect. Het interessante is dat de timing van dat ene kwartaal groei in 2010 ook nog eens een behoorlijke impact heeft op de ‘groei’ in 2011. Dat staat in onderstaande tabel samengevat.

Je ziet: die ene procent groei kan een behoorlijke impact hebben op de groeiraming van 2011. Nogmaals, zonder dat de economie in 2011 daadwerkelijk groeit.

Gratis groeibijstelling in 2011?
Waarom begin ik hier nu over? Om de simpele reden dat er een gerede kans is dat de Amerikaanse economie wel eens met 1% kan gaan groeien in het vierde kwartaal, of - om bij de Amerikaanse wijze van presenteren aan te sluiten - een geannualiseerde groei van 4,1% zal laten zien (1% tot de vierde macht).

De reden van deze optimistische inschatting zit hem in de ontwikkeling van de consumptieve bestedingen. Op basis van de maandelijkse cijfers die tot en met november bekend zijn gemaakt valt te concluderen dat de consument eind 2010 haar beste beentje heeft voorgezet, uiteraard ten koste van de besparingen. Zelfs als er in december geen groei wordt gerapporteerd, komt de teller al op 4% groei uit (zie onder).

Aangezien de consument al 70% van het BBP voor haar rekening neemt, ligt een groei van 4% (op jaarbasis) daarmee binnen handbereik.

De consensus gaat tot nu toe nog uit van 2,5% groei voor het vierde kwartaal, wat overeen komt met 0,6% op kwartaalbasis. Een groei van 1% zou wat dat betreft een meevaller zijn. Wat uit het voorgaande cijfervoorbeeld duidelijk mag worden, is dat je in dat geval ook niet verrast moet zijn dat de groeischattingen voor 2011 eveneens opwaarts zullen worden bijgesteld. Gratis en voor niets.

Lukas Daalder is CIO voor Robeco Investment Solutions en is sinds 2009 werkzaam bij Robeco. Hiervoor was hij werkzaam bij IMC marketmakers, Bank Oyens van Eeghen, Amstgeld en Rabobank. Hij begon zijn carrière in de beleggingssector in 1992, na afronding van zijn economische studie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is daarnaast bekend als vaste columnist van het Financieele Dagblad.

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Lukas Daalder

Auteur:

Lukas Daalder is CIO voor Robeco Investment Solutions en is sinds 2009 werkzaam bij Robeco. Hiervoor was hij werkzaam bij IMC marketmakers, Bank Oyens van Eeghen, Amstgeld en Rabobank. Hij begon zijn carrière in de beleggingssector in 1992, na afronding van zijn economische studie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is daa...

Recente artikelen van Lukas Daalder

  1. Best of the week: social media
  2. Vooruitblik 2011: Geen rechte lijn
  3. Obligatiemarkt versus QE2

Reacties

3 Posts
| Omlaag ↓
  1. [verwijderd] 13 januari 2011 16:37
    lukas,

    Jij gaat uit van het ongecorrigeerde BBP rapport van de BEA. Je noemt immers het getal van 2,5% stijging over Q3. Haal daar de invloed van de toename van de bedrijfsvoorraden vanaf (-1,3%) en het echte groeicijfer over Q3 is 1,2%. Via de minder officiele kanalen geeft de BEA dit ook telkens weer aan. Wat de bedrijfsvoorraden in Q4 zullen bijdragen is van groot belang maar ook totaal ongewis.

    Daarnaast stijgen ook de importen veel forser dan de exporten. vooral als je rekening houdt met de vooral chinese rommel die wij allen rond de feestdagen aanschaffen. Dat drukt het BBP want het handelstekort moet daar vanaf worden getrokken. In Q3 was het negatieve effect daarvan maar liefst 1,8% op een groeipercentage van 2,5%.

    Het kan een annualized 4,1% worden. Maar ook een annualized 1% is gezien de (statistische) onzekerheden nog steeds niet ondenkbaar. opwaarts en neerwaarts potentieel zijn ongeveer gelijk. Maar 1% groei in Q4 brengt de indexen heel wat verder naar beneden dan dat er bij zal komen als de 4,1% gehaald wordt.

    groet
    AC
  2. [verwijderd] 14 januari 2011 10:49
    Dank en nee, ik heb het niet over het ongecorrigeerde cijfer over Q3, ik heb het over de consensus verwachting over Q4.

    Verder ben ik het met je eens dat de andere bestedingscomponenten onzeker zijn. Jij noemt daarbij de negatieve uitschieters, ik denk dat investeringen wel eens een positieve uitschieter kan zijn.

    Maar de strekking van mijn verhaal gaat niet over of het 1% of 4,1% wordt, maar meer dat het ook consequenties heeft voor de schattingen van 2011, wat de uitkomst ook is.

    Groet,

    lukas D.
  3. [verwijderd] 15 januari 2011 10:49
    Als de groei in de VS in het vierde kwartaal inderdaad 3,5% of beter is, verhoog je dan zelf je groeischattingen voor de VS over 2011? Verhoog je die misschien nog extra, omdat de kwartaalcijfers iets omhoog kunnen door het groeimomentum van de consumptie en finale vraag?
    Als je dat doet, dan maak je helemaal duidelijk hoe aardig je verhaal is.
3 Posts
|Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.