Hoe we voortborduren op het verleden

We vallen ten prooi aan de extrapolatievalkuil. Anders gezegd: we hebben de neiging om recente trends te lang door te trekken. Daardoor zijn in het verleden behaalde rendementen van invloed op onze besluiten voor de toekomst.

Uit recent onderzoek blijkt dat deze gedragsvalkuil sterk bepaalt welke fondsbeleggingen we doen. Maar zoals bij de meeste gedragsvalkuilen is dat uiteindelijk niet echt in ons voordeel...

Stel, u hebt wat geld te beleggen en u bent op zoek naar een fonds. Welke fondscategorie, en welk fonds binnen deze categorie, kiest u dan?

Prestaties uit het verleden

In Europa alleen zijn er al meer dan 18.000 fondsen beschikbaar, verspreid over 166 fondscategorieën (zoals technologieaandelen of Japanse aandelen) in aandelen en obligaties. Een van de zaken die bij zulke besluiten meespelen, is de extrapolatievalkuil.

We gaan voor die fondscategorieën (en fondsen) die het recent goed hebben gedaan. We denken vaak dat bovengemiddelde fondsen wel een goede prestatie moeten gaan neerzetten en dat fondsen met een zwakke recente performance een underperformance zullen laten zien.

Een recente studie uitgevoerd in samenwerking met Jan Jaap Hazenberg, hoofd van product development bij NN IP en Willem Van Der Scheer, senior strategisch marketingmanager bij NN IP, bevestigt dat we onze mening op deze manier vormen.

Studie

De studie, gericht op de Europese markt voor beleggingsfondsen, stelt dat de verwachtingen die we hebben voor aandelen- en vastrentende fondscategorieën worden gedreven door de recente performance in de afgelopen één tot twaalf maanden.

Daardoor nemen de allocaties naar aandelen, obligaties of subcategorieën zoals Europese midcaps toe als de recente rendementen goed waren.

Bovendien, hoe sterker de recente rendementen zijn, hoe sterker we geneigd zijn om te denken dat de fondscategorie een outperformance zal laten zien, en hoe meer we geneigd zijn om in fondsen in die categorie te beleggen.

Een rendement van 10% over de afgelopen drie maanden leidt tot een instroom van circa 60 miljoen euro in de volgende maand, of circa 780 miljoen per jaar.

Groeicategorieën

We borduren sterker door op recente rendementen in onze fondsallocaties voor fondscategorieën waarover we minder goed geïnformeerd zijn of die vooral worden gedreven door groeivooruitzichten.

Beleggingen die vooral worden gedreven door groeivooruitzichten, zijn doorgaans moeilijker te waarderen. We zijn dan vaak geneigd te vertrouwen op koersontwikkelingen uit het verleden als bron van informatie.

Uit de studie komt naar voren dat, in vergelijking met alle beleggingen, het doorborduren op recente rendementen bijna twee keer zo sterk is voor groeicategorieën, zoals emerging en frontier markets, smallcaps en midcaps en biotechnologie en technologie (IT).

Iets geprofiteerd

Is het slim om op deze manier in fondsen te beleggen? Ons onderzoek richt zich ook op deze vraag. Op het eerste gezicht lijken beleggers iets te hebben geprofiteerd van het extrapoleren van rendementen uit het verleden.

De reden: diverse beleggingscategorieën lieten in de onderzochte periode (2002-2015) een duidelijke trend zien. Een nadere analyse laat echter zien dat dit heel goed anders had kunnen uitpakken. De extrapolatie-valkuil is namelijk niet altijd even groot.

Simpel gezegd: we laten rendementen uit het verleden in sommige jaren zwaarder wegen dan in andere jaren. Echter, in de jaren waarin we het recente verleden het sterkst extrapoleren, doen onze portefeuilles het doorgaans aanzienlijk slechter dan gemiddeld (ongeveer 5%).

Gewaarschuwd mens

Kortom, we laten rendementen uit het verleden meewegen in onze beleggingen. Ons geld volgt doorgaans in het verleden behaalde resultaten. Helaas gaat hier de bekende financiële disclaimer op: In het verleden behaalde rendementen bieden geen garantie voor de toekomst.

Maar ze zijn zeker van invloed op onze beslissingen voor de toekomst... Een gewaarschuwd mens telt voor twee!