Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
IEX 25 jaar
Uitgebreid zoeken

Beurscodes, betekenis en hulp bij zoeken

Europa

AEX
Euronext Amsterdam
BRU
Euronext Brussels
PSE
Euronext Paris
LIS
Euronext Lissabon
CHX
CBOE Europe, grote(re) EU aandelen
NAV
Investment Funds (NAV)

Noord-Amerika

NYS
New York Stock Exchange
OTC
CBOE BZX Exchange (US)
TSE
Toronto Stock Exchange

Kunt u een instrument niet vinden?

Zoek dan via de zogenaamde ISIN code. Elk instrument, aandeel etc. heeft een unieke code.

Kies vervolgens - wanneer er meerdere resultaten zijn - de notering op de beurs van uw keuze.

Waar vind ik die ISIN code?

Google de naam van het instrument, aandeel etc. met de toevoeging 'ISIN'.

Als zoeken op ISIN code geen resultaten oplevert hebben wij het instrument of aandeel niet in onze koersendatabase.

desktop iconMarkt Monitor
Markt vandaag Koersen Forum Premium IEX Expert
Home  /   Artikelen   /   Wat volgt na negatieve rente?

Wat volgt na negatieve rente?

Nico Pantelis
op
Views: 8.684
Categorie: Column, Overig
De Fed moet niet toegeven aan de grillen van de markten.

Mijn columns over negatieve rente verhitten de gemoederen. Dat hoeft natuurlijk niet te verbazen: in een wereld met negatieve rente worden alle regels omgedraaid. U moet uw leven helemaal anders gaan inrichten, als het ware. Ook moet u anders gaan denken.

Schulden maken is goed, geld spenderen is een must, sparen is voor losers.

Het idee erachter is duidelijk: geld moet rollen. En als geld rolt, dan trekt de economie aan en verdwijnen alle zorgen in het financiële systeem. Tot daar de theorie. In de praktijk gebeurt net het tegenovergestelde.

Verkeerde reactie

Door de introductie van negatieve rente gaan mensen niet spenderen, integendeel, ze potten nog meer geld op. Want een negatieve rente wekt het vermoeden op dat het wel heel erg slecht gesteld moet zijn met de economie. Waarom neemt een centrale bank anders dit soort maatregelen?

Dit wordt enkel doorgevoerd als andere, mildere ingrepen, geen of onvoldoende resultaat boeken. En dat maakt mensen bang. Iemand die bang is, die gaat z’n zuurverdiende centen niet uitgeven, maar oppotten, in afwachting van een betere tijd.

Dit is in feite ook de reactie die we zien op de internationale beurzen. Overal waar beleidsmakers een negatieve rente invoerden, staan de markten onder druk. In Europa, in Japan. Het enige continent waar nog geen negatieve rente is ingevoerd, is Amerika. Net daar liggen de koersen er relatief sterker bij.

Open communicatie

Centrale bankiers zien het met lede ogen aan, want opnieuw blijkt een monetaire tool weinig tot geen soelaas te bieden. Maar het verbaast mij eerlijk gezegd niets. Immers, hoe drastischer de monetaire ingreep, hoe minder effect ze zal hebben.

Ik loop voor de volledigheid het hele arsenaal van een centrale bankier nog eens door. Op de eerste plaats is er de open communicatie-aanpak. Sinds Greenspan vormen centrale bankiers hun beleid deels bij monde. Maandelijks zijn er besluitvormingsteksten, interviews en vragenrondes.

Het kan misschien raar klinken, maar dit is een tool van centrale bankiers. Via hun communicatie kunnen ze markten in een bepaalde richting sturen. Denk daarbij aan de gevleugelde woorden van Mario Draghi – "we will do whatever it takes" – die op z’n eentje verantwoordelijk was voor een historische beursrally.

Kruit verschoten

Voorts is er het rentewapen. De verlaging of verhoging van een rente kan sturend zijn voor de financiële markten. Met name een renteverlaging is een zeer effectieve tool, als er voorzichtig mee wordt omgegaan.

Helaas hebben hier heel wat centrale bankiers hun belangrijkste kruit verschoten (in de crisis van 2008), met de forse en snelle verlaging van de rente richting het nulpunt. In het verlengde hiervan krijg je dus negatieve rente. Daar zitten centrale banken vandaag mee te testen.

Het is een agressievere vorm van renteverlaging, maar helaas heeft het niet de verhoopte uitwerking.

Vervolgens is er ook nog monetaire accommodatie, in de volksmond inmiddels beter bekend als QE, oftewel kwantitatieve versoepeling. Dit komt er kortweg op neer om de financiële stress te verminderen. Dit doen ze door slechte schulden op te kopen en bankbalansen te spijzen.

Ook deze tool heeft z’n grenzen, want het mag dan wel de stress verlichten, het onderliggende probleem wordt er niet mee opgelost. In die zin is QE enkel een tijdelijk doekje tegen het bloeden, niet meer.

Helikoptergeld

Maar wie denkt dat centrale bankiers dan alle tools uit hun gereedschapskist hebben gebruikt, die kent de machten en krachten van het monetaire spel nog niet. De laatste en meest agressieve tool is helikoptergeld.

Om hardnekkige inflatie te breken, kunnen centrale banken nieuwe valuta rechtstreeks in het financiële systeem injecteren. Het feitelijke inflateren van het geldsysteem. De term helikoptergeld is ooit bedacht door de econoom Milton Friedmand.

Hij vond dat "als de economie ten onder ging onder deflatie, een centrale bank helikopters moest inhuren om geldbiljetten boven de steden uit te gooien." Uiteraard zijn dit metaforen voor de meeste drastische monetaire ingreep. Ook dit proces kunnen centrale bankiers op verschillende manieren toepassen.

Door het geld rechtstreeks op ieders bankrekening te storten. Of via de staat of bedrijven, door bijvoorbeeld het korten op belastingen of het investeren in de maatschappij. Het zogenoemde fiscaal stimuleren. Al dit soort uitgaven kunnen dan rechtstreeks onderschept worden door nieuwe valuta, gecreëerd door de centrale banken.

Nog meer sparen

Het effect hiervan is onvoorspelbaar, maar is wel al eens in kleine mate toegepast in de recente historie. In 2001 stuurde president Bush al eens een cheque naar ieder Amerikaans gezin met bedragen van 300 tot 600 dollar, als stimulans voor de toenmalige economische crisis.

Diverse onderzoeken wezen echter uit dat slechts 20% van de ontvangers het geld ook daadwerkelijk meteen uitgaven. Dus ook hier zien we hetzelfde effect als momenteel het geval is met negatieve rente: mensen gaan nog meer sparen, waardoor deflatie enkel toeneemt.

Je zou natuurlijk wel inflatie via helikoptergeld kunnen forceren door overheden het geld te laten spenderen (waar ze historisch gezien goed in zijn), maar of dit proces ook de rest van de gemeenschap zal doen aanzetten tot spenderen, is natuurlijk nog maar de vraag.

Minder interventie

Ik vrees dat ook deze monetaire tool niet zaligmakend zal zijn. De oplossing om uit deze crisis te geraken is simpel, en in feite al enkele malen op aangestuurd. De oplossing is niet meer, maar minder monetaire interventie. Mensen moeten terug vertrouwen krijgen in het systeem.

Hoe meer centrale banken doen, hoe meer angst onder de bevolking.

In die zin heeft Janet Yellen met haar recente renteverhoging het wat mij betreft bij het rechte eind. De voorzitster van de Federal Reserve weet dat enkel het ophogen van de rente de omloopsnelheid van het geld opnieuw in beweging kan brengen. Enkel dat kan de huidige neerwaartse spiraal van deflatie breken.

Fed-rente
Klik op de grafiek voor een grote versie

 

 Doodlopende straat

Centrale banken hebben nog niet alle monetaire tools uit hun gereedschapskist gehaald. Na negatieve rente kunnen ze opteren voor helikoptergeld. Echter, de effectiviteit van hun ingrepen neemt snel af. Daarom is het tijd voor een monetaire trendbreuk!

Laat ons hopen dat Janet Yellen haar rug recht kan houden in de huidige beursmalaise en de nieuwe rentecyclus doorzet. Want als ook de Fed toegeeft aan de grillen van de financiële markten, dan zitten we met z’n allen aan het einde van een doodlopend straatje.

Zonder vergoeding (lees: rente) heeft ons geld geen waarde. Zonder geldwaarde, geen kapitalisme. Zonder kapitalisme, geen persoonlijke vrijheid!

Nico Pantelis is gediplomeerd beleggingsadviseur. Hij is de oprichter van Slim Beleggen, een gespecialiseerde advieswebsite in de Benelux. Vóór Slim Beleggen was hij werkzaam als financieel analist bij Inside Beleggen en Trends/Cash. Hierna was hij actief als commodity specialist bij KBC Bolero en equity analyst bij KBC Securities. Twitter: @SlimBeleggen.

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Nico Pantelis

Auteur:

Nico Pantelis is gediplomeerd beleggingsadviseur. Hij is de oprichter van Slim Beleggen, een gespecialiseerde advieswebsite in de Benelux. Vóór Slim Beleggen was hij werkzaam als financieel analist bij Inside Beleggen en Trends/Cash. Hierna was hij actief als commodity specialist bij KBC Bolero en equity analyst bij KBC Secur...

Recente artikelen van Nico Pantelis

  1. Kanteljaar
  2. Opvallend koopsignaal
  3. Verrassend vertrouwen

Reacties

Volgen
22 Posts
Pagina: 1 2 »» | Laatste | Omlaag ↓
  1. fritscrach 23 februari 2016 13:31
    Als spaargeld na belasting negatief rendeert heeft de rationele mens de neiging om het van giraal om te zetten in chartaal geld. Centrale banken zullen dit verdwenen geld moeten bijpompen. De balansen van de banken zijn nog steeds fragiel. En de resultaten zeer onvoorspelbaar.
    Neem HSBC. Neem Deutsche Bank. Dat was toch schrikken voor het analistengilde.
    In Japan is er een grote vraag naar kluizen. Daar stoppen ze bij voorkeur Zwitserse Franken in. Want laat je niet in slaap sussen met deflatie. Het volgende station is gierende inflatie. De schulden zijn immers bijna oneindigbaar.
    Al met al eens met Nico. De straat dreigt dood te lopen. En vooral dat puntje geen vrijheid vind ik eng.
  4. niphtrique 23 februari 2016 14:17
    De opmerking dat de regels met negatieve rente compleet veranderen, is volledig terecht. Maar uiteraard heeft de schrijver, en de meesten met hem, er niet echt over nagedacht.

    Het probleem is: teveel schulden, teveel sparen, te weinig consumptie. Het gevolg is deflatie. Dus nulrente en negatieve rente kunnen een positieve reële rentevoet zijn. De sterkste valuta, bijvoorbeeld de Zwitserse Frank, hebben de negatiefste rente.

    Negatieve rente is dus geen vrijbrief voor onbeperkt lenen.

    In de huidige situatie is de natuurlijke rentevoet (de rente die tot stabiele economische groet leidt) negatief. Hij zal dat ook blijven. Hoe kan dat? Simpel gezegd, komt het door ongelijke rijkdom verdeling.

    De rijken hebben zoveel kapitaal, en herbeleggen de rente en dividend inkomsten, zodat er uiteindelijk weinig of geen renderende investeringen over blijven. Dit drukt de rente naar negatief.

    Uiteraard, als er geen centrale banken waren, was dit niet mogelijk, want de centrale banken hebben de mogelijkheid om een totale instorting te voorkomen, zodat er nauwelijks risico opslag is.

    Het probleem is nu "moral hazard" vanwege de "quest for yield". Immers banken kunnen risico nemen en er vanuit gaan dat de centrale bank het systeem stabiel houdt. Maar als de rente eenmaal negatief is, zou je een wet in kunnen voeren die rentes boven nul verbiedt. Immers rente is ook een vergoeding voor risico, en een maximum rente zou het nemen van risico beperken.

    Verder kan ik nog zeggen dat centrale banken niet meer zo nodig zijn bij negatieve rente, omdat bij positieve rente er steeds te weinig geld is om alle schulden terug te betalen (immers de rente moet bijgeleend worden omdat dit geld bestaat). Centrale banken zorgen ervoor dat het Ponzi schema van rente niet instort.

    Als je belangstelling hebt in de mogelijkheden van negatieve rente, zou je het onderstaande kunnen lezen:

    www.naturalmoney.org/full-theory.html
  5. [verwijderd] 23 februari 2016 15:40
    Typo Friedman.

    Een normalisering van het monetaire beleid zal tot gevolg hebben dat de eurocrisis terugkeert. Oftewel: Draghi staat met de rug tegen de muur. Ik vermoed en vrees dat de oplossing gezocht gaat worden in eurobonds. Dan staat heel Europa garant voor elkaars schulden. Helaas zal dit tot gevolg hebben dat - net zoals nu het geval is met QE - de Zuidelijke staten hun schulden niet omlaag brengen. QE is in feite al een soort voorloper van de eurobond.
  8. forum rang 4 theo1 23 februari 2016 16:54
    quote:

    Buy and hold schreef op 23 februari 2016 13:42:

    Chartaal geld afschaffen. Aankondigen dat vermogensbelasting over een jaar substantieel verhoogd wordt. Uitgaven zullen stijgen...hetzij door de consument hetzij door hogere investeringsuitgaven na een jaar door de overheid
    Mensen kunnen ook nog schulden aflossen. Daar heb je geen biljetten voor nodig en ook vermogensbelasting zal dat gedrag niet raken. En heel erg veel mensen in Europa hebben meer dan genoeg (hypotheek)schulden om nog jaren hun overtollige geld kwijt te kunnen.
  11. Maan Arkenbosch 23 februari 2016 21:41
    Er is in ons land een spaaroverschot van €350 miljard. Uitgaande van een historische 4% rente betekend dit een koopkracht aderlating van meer dan €10 miljard per jaar.Tel daarbij de pensioenverliezen en je weet dat dit koopkrachtverlies consumenten terughoudend maakt.Ook het opkopen van inferieure staats obligaties met gedrukt geld zorgt voor wantrouwen, zeker t.a.v. aflossing verplichtingen.Intussen hebben wij wel degelijk te maken met inflatie en wel in onroerend goed, obligaties,aandelen etc., kapitaal goederen en edelmetalen.De vraag is of het CBS wel een correcte berekening maakt ter bepaling van het inflatie %. Ook dient de belasting uitgave en verhoging feitelijk meegenomen te worden. Dan krijg de opmerking: Alles wordt duurder, wij geloven de politiek niet meer. De goud en zilver prijzen hebben nog een hele weg te gaan!!
  12. [verwijderd] 23 februari 2016 22:31
    hr. Pantelis brengt zijn hele stukje om zeep door inflatie en deflatie meermaals te verwisselen!
    "Om hardnekkige inflatie te breken kunnen centrale banken nieuwe valuta rechtstreeks in het financiële systeem injecteren"
    m.z. deflatie

    " het ophogen van de rente de omloopsnelheid van het geld opnieuw in beweging kan brengen"
    m.z. verlagen
  16. forum rang 4 theo1 24 februari 2016 09:40
    quote:

    Poppenkast schreef op 23 februari 2016 21:41:

    [...]
    Intussen hebben wij wel degelijk te maken met inflatie en wel in onroerend goed, obligaties,aandelen etc., kapitaal goederen en edelmetalen.De vraag is of het CBS wel een correcte berekening maakt ter bepaling van het inflatie %. Ook dient de belasting uitgave en verhoging feitelijk meegenomen te worden. Dan krijg de opmerking: Alles wordt duurder, wij geloven de politiek niet meer. De goud en zilver prijzen hebben nog een hele weg te gaan!!
    De inflatie wordt berekend over een "gemiddeld" consumptiepatroon. Dus benzine zit daar wel in, maar aandelen niet. Goud misschien een heel klein beetje omdat mensen nu eenmaal wel eens een sieraad kopen. Maar dat is zo goed als verwaarloosbaar. Van huizen zit er een bedrag in voor maandlasten. Beleggingen zitten er niet in, dat is geen consumptie. Belastingen weer wel, maar gemeentelijke lasten verschillen natuurlijk per gemeente. Er is een soort van gemiddelde genomen.
  17. [verwijderd] 24 februari 2016 10:05
    Beste Nico,

    Aardige analyse maar ik zie Yellen de rente niet verder verhogen. Als je ziet wat het beleid van de FED in de afgelopen 25 tot 30 jaar is geweest, zou dat een volledige trendbreuk betekenen. De FED is over die 30 jaar na de Japanse centrale bank de meest stmulerende en intervenierende centrale bank in de Westerse wereld geweest. Gek genoeg heeft de Amerikaanse het, al je alleen naar het consumptienivo van consumenten kijkt, ook relatief beter gedaan. Een en ander wijst dus in het geheel niet op de door jou aangeraden omslag in monetair beleid. Read my lips: 'No more rate hikes!' En als de ECB slim was gingen ze ook vol door met QE
  18. Met Effekt 24 februari 2016 11:11
    quote:

    ljjls schreef op 23 februari 2016 16:21:

    Onbegrijpelijk dat er alleen maar sukkels bij de CB werken en de genieen tijd hebben om hier op IEX te melden hoe het moet. Onbegrijpelijk.
    Wellicht omdat CB de verkeerde belangen verdedigt? Niet die van de consument maar die van de grootbanken die dankzij de QE activiteiten niet zelf hoeven opdraaien voor hun verkeerde beslissingen.

    De lage rente heeft in NL een enorme impact op de toekomstige pensioen. Hierdoor zijn de pensioenen verminderd en de premie verhoogd. Dit heeft denk ik meer invloed op de doorsnee consument - die daardoor meer spaart en minder consumeert, beiden zijn nadelig voor de economische groei - dan de lage bankkapitalisatie. Dat de overheden ook nog eens bezuinigen helpt niet, wie moeten dan voor groei zorgen?
    Als de CB een beleid voeren dat consumenten vertrouwen hersteld, dan komt er groei en worden de banken ook gezonder. Maar de consumenten hebben geen lobby bij de CB... dus ik vrees dat het huidig beleid wordt voortgezet.
22 Posts
Pagina: 1 2 »» | Laatste |Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.

Onderwerpen:

Laatste beursnieuws

  1. Defensieve aandelen afgelopen week in trek op Damrak
  2. AEX herstelt ondanks geopolitieke spanningen
  3. Bank of America kleiner in Besi
  4. Trump wil hedgefondsmanager Bessent op Financien
  5. Weekoverzicht: Putin-trade, luxe-leed, Fugro-fun en bitcoin-blijheid
  6. Beursupdate: AEX op Wall Street
  7. Wall Street met record voor Dow het weekend in
  8. Olieprijzen verder omhoog
  9. Amazon investeert opnieuw miljarden in AI-startup Anthropic
  10. Wall Street op winst

IEX Premium: Meest gelezen

  1. Premium

    Analyse en Advies

    ASML stelt beleggers gerust
  2. Premium

    Analyse en Advies

    Knaus Tabbert is zijn geloofwaardigheid kwijt
  3. Premium

    Vooruitblik

    Vooruitblik: handelsoorlog met VS bedreiging voor winsten Europese bedrijven
  4. Premium

    Tip van de Maand

    IEX Tip van de Maand: onmisbare chiptoeleverancier met een Hollands tintje
  5. Premium

    Analyse en Advies

    Gifbeker voor aandeelhouders Ebusco nog niet geheel leeg