Bulls versus bears (6):
Greenspan en de rente

Beren wijzen erop dat de rente fors is gestegen. In Amerika zagen we de tienjaars staatsobligatie van een rendement van 3,1% naar 4,4% springen in slechts twee maanden tijd. Dat is gigantisch en is nog nooit eerder voorgekomen.

Als gevolg daarvan zijn ook in Europa de rentepercentages gestegen. De obligatiebeleggers leverden flink in. Vanwaar deze extreme rentebeweging? Dit komt onder andere, omdat de deflatie-verwachtingen zijn verdwenen.

Dit was een verhaal dat Fed-voorzitter Alan Greenspan de markt inpompte en dat werd onderschreven door dalende inflatiecijfers. Mijn mailbox werd overspoeld met research-rapporten, waarin stond dat deflatie normaal is in de historie.

Greenspan’s deflatie
In principe klopt dat, maar ik had moet beseffen dat de overdreven aandacht voor dit fenomeen betekende dat dit risico daarom al in de koersen was verdisconteerd. Trouwens, mocht er alsnog een deflatiescenario ontstaan, dan moet u gillend uit de aandelen, want deflatie veroorzaakt over het algemeen forse winstdalingen.

Dat is net een van de reden waarom er plotseling zoveel kritiek op Greenspan is. Op een gegeven moment vond de Fed dat niet alleen de korte rente, maar ook de lange rente naar beneden moest. Dan konden bedrijven goedkoper lenen. Zodoende begon Greenspan te spreken over deflatie-scenario’s en het mogelijk terugkopen van staatsobligaties.

Beide factoren zijn een reden om obligaties te kopen. Dat had iets teveel effect. De obligatierente knalde naar de 3,1%. Toen Greenspan zijn woorden weer een beetje terugnam, schoot de lange rente omhoog. Dat leverde enorme verliezen op voor de obligatiebeleggers en dat is nou net de hoek, waar de grootste Greenspan-kritiek vandaan komt.

Lagere rente - hogere koersen
De obligatiebeleggers eisen dat Greenspan voorspelbaarder wordt in zijn voorspellingen. Ze willen bijvoorbeeld inflatiedoelstellingen van de Fed, zodat ze makkelijk kunnen bepalen wat Greenspan en de zijnen gaan doen. Natuurlijk, iedereen wil gemakkelijk veel geld verdienen, maar zo zit de wereld helaas niet in elkaar.

Een andere oorzaak van de stijgende rente is natuurlijk de toename in het aantal berichten over een aantrekkende economie. Dat zorgt ervoor dat de vraag naar geld stijgt en daarmee loopt ook de prijs van de greenbackop, lees: rente. Hoe hoger die rente is, hoe slechter dat is voor aandelen. Daar hebben de beren een punt.

De sinds 1999 geldende basisregel lagere rente - hogere koersengaat niet meer op. Dit is vooral te wijten aan koerstechnische omstandigheden. Beleggers richten hun portefeuille anders in. Zij verkopen aandelen en kopen obligaties. Vandaar dat de renteontwikkeling en de beursontwikkeling op elkaar te leggen zijn. Volgens de theorie hoort het andersom te zijn.

Hogere rente - lagere koersen
Op enig moment gelden de oude beurswetten weer. De wet hogere rente - lagere koersen zit tenslotte ook in het Quanta Modelopgesloten. Wanneer deze wet weer van kracht wordt, is alleen de vraag. Daarom lijkt het mij op dit moment te voorbarig om de rentestijging als berenargument te gebruiken.

Corné van Zeijl is hoofd beleggingen bij Zurich, waar hij eindverantwoordelijk is voor de beleggingsportefeuilles. Van Zeijl schrijft zijn columns op persoonlijke titel. Voor de Zurich portefeuille belegt hij voornamelijk in fondsen met een marktkapitalisatie van minimaal 1 miljard euro. De informatie in zijn columns is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Uw reactie is welkom op vanzeijl@iex.nl.