Bertus schreef op 2 januari 2024 19:44:
De Nederlandse landbouw stevent na 1 januari af op een mestcrisis die een groot aantal boeren mogelijk de kop gaat kosten.
Vervuiling door mest
Adema legt de mestverspreiding op Nederlandse akkers en weilanden niet op eigen initiatief aan banden. Hij is daartoe gedwongen door de Europese Commissie, die zich grote zorgen maakt over de waterkwaliteit in Nederland. Het Nederlandse oppervlakte- en grondwater bevat al jaren veel te hoge concentraties nitraat en fosfaat. Die vervuiling is voor een belangrijk deel het gevolg van het overvloedige gebruik van meststoffen in de landbouw.
Voor Nederland hakken de Europese milieuregels er extra hard in, omdat Nederlandse veehouders sinds 2006 een groot mestvoordeel (derogatie) genieten in vergelijking met boeren uit de meeste andere EU-lidstaten.
In de afgelopen decennia constateerde de Commissie keer op keer dat Nederland een loopje neemt met de milieuvoorschriften uit Brussel. Uit meerdere onderzoeken blijkt bijvoorbeeld dat er grootschalig gefraudeerd wordt met de mestboekhouding van veehouderijen en mestfabrieken. De kans is daarom groot dat er in Nederland veel meer mest wordt uitgereden dan de officiële cijfers aangeven.
Hoge kosten
Melkveehouders bezitten over het algemeen meer eigen grond, waarop ze het grootste deel van hun koeienmest gratis kwijt konden. Vanaf volgend jaar moeten ook zij een steeds groter deel van hun mestoverschot tegen hoge kosten laten verwerken of exporteren.
Melkveehouders zullen duizenden tot tienduizenden euro’s per jaar meer kwijt zijn aan mestafvoer.
Meerdere parlementariërs spraken in het Kamerdebat hun afschuw uit over een dreigende ‘koude sanering’ in de veehouderij.Andere oplossingen zijn er op dit moment echt niet’, antwoordde Adema. Om vervolgens ook die oplossing meteen te torpederen: directe inkomenssteun aan noodlijdende boeren, boven op de al uitgedeelde Europese landbouwsubsidies, is volgens de EU-regels niet toegestaan.
Forse subsidieregeling
Zo tuigt zijn ministerie een forse subsidieregeling op voor jonge boeren die het bedrijf van hun ouders willen overnemen. Ook staat er 120 miljoen euro subsidie klaar voor veehouders die het hardst getroffen worden door de afbouw van de derogatie.
Bovendien moet ook Duitsland strengere mestregels invoeren, omdat de Europese Commissie dit jaar met sancties dreigde vanwege de beroerde waterkwaliteit in Noordrijn-Westfalen.
Nederland telt enkele honderden met miljarden euro’s gesubsidieerde biogasinstallaties, waarin dierlijke mest wordt verbrand voor de productie van ‘groen gas’. Ook in deze branche wordt veel gesjoemeld.
In zogenoemde co-vergisters wordt 50 procent dierlijke mest gemengd met ander afval, voordat er biogas van wordt gemaakt. Bij een inspectie van circa acht jaar geleden bleek dat 75 procent van de tussenhandelaren die mest en ander afval aan mestvergisters leveren de regels overtrad, waaronder alle vier grootste tussenhandelaren.
‘Het gebruik van niet-toegestane afval- en reststoffen leidt tot ernstige risico’s voor de volksgezondheid’, staat in een intern ambtelijk ‘signaal’ uit 2016 dat dankzij een WOB-verzoek openbaar werd. Het residu dat achterblijft bij de productie van biogas, het digestaat, wordt namelijk vaak als meststof over akkers uitgestrooid.
Fraudegevoelig
Het ministerie van Landbouw heeft weinig met dit bestuurlijke signaal gedaan, Nog dit jaar constateerden inspectiediensten zware overtredingen bij 27 van de 33 mestvergisters in de drie noordelijke provincies. In het digestaat van 23 van deze mestfabrieken trof de milieu-inspectie amfetaminen aan en in 27 gevallen zware metalen als zink en koper.
De oorzaak van de vervuiling is niet bekend, maar de aanwezigheid van amfetaminen wijst op criminelen die drugsafval mengen met dierlijke mest, om dat vervolgens in een mestfabriek te verbranden. De inspectiediensten sluiten niet uit dat het met zware metalen en drugs vervuilde digestaat in het milieu en de menselijke voedselketen terecht is gekomen.