Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
Van beleggers
voor beleggers
desktop iconMarkt Monitor
  • Word abonnee
  • Inloggen

    • Geen account? Registreren

    Wachtwoord vergeten?

Uit-muntend beleid

Onze muntunie staat op springen. Het stoutste jongetje uit de klas heeft zich niet aan de elementaire financiële regels gehouden. Het tekort was vier keer hoger dan in de officiële cijfers was aangegeven. Met een miljardenoperatie van ongekende omvang moet Griekenland, en de euro, van de financiële ondergang gered worden.

We kunnen vervolgens discussiëren over het slappe stabiliteitspact en het aanscherpen van de regels, maar tegen fraude van deze omvang is weinig bestand. Of konden de banken beter weten?

Kennelijk wel, getuige de stemmen in met name Nederland en Duitsland, dat de banken moeten meebetalen aan het reddingsplan voor de Grieken. Inmiddels lijken Duitse banken voor die eis te bezwijken. Het lijkt een hype te worden.

Hypocriet
Zodra er ergens iets fout gaat, krijgen de banken de schuld en moeten zij de portemonnee trekken. Het idee is dat de banken te lichtzinnig krediet aan Griekenland hebben gegeven. Dat verwijt is, zeker als het vanuit de politiek komt, hypocriet.

Het politieke geïnspireerde euroexperiment, waar ik overigens geheel achter stond en sta, kan alleen maar slagen als de deelnemende landen economisch en financieel min of meer gelijkwaardig zijn. Dat uitgangspunt hebben de banken en andere beleggers gehanteerd, door de staatsschuld van de deelnemende landen als min of meer gelijkwaardig te beoordelen.

Natuurlijk zijn er verschillen en dat leidde er dan ook toe dat de Zuid-Europese landen vanaf de start van de euro tegen een iets hogere rente op de kapitaalmarkt moesten lenen. Die Europese rentestructuur paste precies bij de muntunie: een voor alle landen gelijkwaardige rente, met slechts kleine onderlinge verschillen.

Contraproductief
Nu blijken die renteverschillen (achteraf) veel te klein geweest, want er is geen sprake van economische eenheid. De politiek is daarvoor verantwoordelijk, en niemand anders. Stel dat de banken en andere beleggers Griekenland al direct bij de start van de muntunie een veel hogere rente zouden hebben opgelegd.

Ik ben benieuwd hoe dan de reactie van de politiek zou zijn geweest. Waarschijnlijk zou worden gesteld dat het bankwezen de totstandkoming van de Europese muntunie saboteert. Begrijpt u mij goed, ik verdedig hier niet de banken in het algemeen.

Veel banken (niet alle!) hebben een slechte rol gespeeld, wat mede tot de kredietcrisis leidde, en zij dragen daarvoor een zware verantwoordelijkheid. Maar dat betekent niet dat we het bankwezen van alles kunnen beschuldigen wat er mis gaat in de financiële wereld. Het werkt bovendien contraproductief.

Paard achter de wagen
De reddingsoperatie van Griekenland wordt mede gedaan om de banken niet een nieuwe klap op te laten lopen. Door banken een bijdrage te vragen vanwege hun “onverantwoordelijke” gedrag in het Griekse drama, wordt het financiële paard achter de wagen gespannen.

Maar belangrijker is het verkeerde signaal dat van een dergelijke maatregel uitgaat. Het bankwezen, en beleggers in het algemeen, zullen nog terughoudender worden de zwakke eurolanden te financieren. Voor je het weet krijg je het verwijt te lichtzinnig met die kredietverlening te zijn omgegaan.

Op deze manier gaat het mogelijk positieve effect van de steunoperatie verloren als gevolg van makkelijke politieke retoriek. U zult het misschien vreemd vinden, maar naar mijn mening zijn de Grieken zelf verantwoordelijk voor de ontstane situatie. Zíj zullen dan ook de problemen moeten oplossen.

Speciale obligaties
Dat betekent een complete herstructurering van de economie. Eén van de maatregelen, waar ik nog niemand over gehoord heb, is de bijdrage die de Griekse bevolking zelf kan leveren aan de financiering van de staatsschuld.

Het nationaal inkomen van Griekenland is circa 300 miljard euro. Als de komende jaren 5% daarvan verplicht in staatsobligaties wordt gestopt, is jaarlijks 15 miljard van de tekortfinanciering gegarandeerd. Deze speciale obligaties zouden een achtergestelde status moeten krijgen.

Bij een eventueel faillissement van het land komen de houders (de Grieken dus) achteraan. Daarnaast kan de rentevergoeding op deze obligaties afhankelijk worden gesteld van het succes van de hervormingen. Naast de gegarandeerde financiering is een voordeel dat de Grieken een groot belang krijgen bij het slagen van het saneringsbeleid.

Nationaliseren of privatiseren
Dat kan leiden tot de terugkeer van (enig) vertrouwen bij beleggers in (Griekse) staatschuld. Wouter Bos, ex-minister van Financiën gaf onlangs aan dat als gevolg van de problemen het bankwezen bijna in zijn geheel genationaliseerd was.

Andersom is de ultieme consequentie van de Griekse problemen dat het land “geprivatiseerd” zal worden. Want als de Griekse samenleving niet slaagt in zijn hervormingsmissie, is de enige optie dat het land uit de Europese muntunie stapt en een faillissement tegemoet gaat.


Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en was hiervoor werkzaam op het ministerie van Financiën. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Uw reactie is welkom op tak@iex.nl.


Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Marcel Tak

Auteur:

Marcel Tak is dé special product-specialist van IEX en IEXProfs, maar schrijft ook graag over rente, obligatiemarkt en toezicht als hij zich daartoe geroepen voelt. "De financiële sector is in belangrijke mate bezig met het verplaatsen van lucht. De werkelijke toegevoegd waarde is beperkt. In mijn columns wil ik r...

Recente artikelen van Marcel Tak

  1. Van pindakaas tot bitcoin
  2. AFM: Meer verbiedend dan bindend
  3. Turbo: hoge hefboom in de ban?

Reacties

15 Posts
| Omlaag ↓
  1. [verwijderd] 6 mei 2010 13:39
    Mooie optie extra belasting waarmee achtergestelde obligaties worden verkregen. Overigens kan die verplichting voor banken best wel eens lucratief zijn. De marktrentes liggen nu dusdanig hoog dat als griekenland ook meer in de buurt komt van stabiliteit er een groot rendement wordt gemaakt.

    de bos
  2. forum rang 5 theo1 6 mei 2010 15:22
    quote:

    Marcel Tak schreef:

    Het politieke geïnspireerde euroexperiment, waar ik overigens geheel achter stond en sta, kan alleen maar slagen als de deelnemende landen economisch en financieel min of meer gelijkwaardig zijn.[/quote]
    Maar het is toch vanaf het eerste begin volstrekt evident geweest dat de deelnemende landen economisch en financieel NIET ongeveer gelijkwaardig waren? Hoe kan je dan achter dat experiment staan? Dat snap ik echt niet. Er is gewoon op gegokt dat het allemaal wel recht zou trekken als die euro er eenmaal was en dat is naar mijn bescheiden mening de roekeloosheid ten top.

    [quote=Marcel Tak]
    Dat uitgangspunt hebben de banken en andere beleggers gehanteerd, door de staatsschuld van de deelnemende landen als min of meer gelijkwaardig te beoordelen.
    En dat was dus gewoon dom. Te gemakkelijk vakjesdenken: staatsobligaties in euro = veilig. Niet dus. Iets verder denken en echt naar de cijfers kijken.
  3. [verwijderd] 6 mei 2010 16:15
    Het is nooit zo dat binnen een muntunie alle gebieden min of meer gelijkwaardig zijn. Waren er in het guldentijdperk ook niet gebieden waar het beter (ASD Zuid-Oost, Utrecht) en slechter (Drenthe, Zeeland, Zuid-Limburg) ging? Ook de verschillen tussen Noord- en Zuid-Italië hebben alleen tot politieke problemen, maar nooit tot valutaire problemen geleid.

    En hoe zit het nu in de VS? Daar hebben sommige staten, zoals Californië, toch ook forse problemen? Wanneer zien we dat terug in de dollar?
  4. [verwijderd] 6 mei 2010 19:08
    Natuurlijk zijn Zuid-Europese tekorten en Noord-Europese overschotten integraal onderdeel van de muntunie. Daarom kennen we 1) het stabiliteitspact en 2) overdrachten, meestal van noord naar zuid.

    In feite heeft Europa hiermee een kernprobleem in de huidige economische wetenschap - hoe netto exporterende landen de kapitaaloverschotten aanwenden zonder bubbels te veroorzaken iun importerende landen - effectief en beschaafd opgelost. Effectiever in ieder geval van de VS en China, die in een soortgelijke wurggreep zitten.

    Misschien veroorzaakt een currency peg altijd deze disbalansen. En de euro is een de facto currency peg. Feit is dat de crisis nu is ontstaan door bedrog van Griekenland, en niet door inherente fouten in het systeem.

    De analogie met de Abacus deal (en Bear Stearns, for that matter) is dan ook bijna perfect: Goldman Sachs helpt met sjoemelen, Paulson cs. gaan en masse short, geholpen door mediageruchten, en de ratings agencies geven het laatste zetje.

    Natuurlijk kan dit in het geval van soevereinen - Navo-partners zelfs - niet gebeuren zonder medeweten van de Amerikaanse regering. Daarom is het niet overdreven te spreken van een financiele oorlog van de VS (en het VK) tegen de eurozone. Kennelijk werd de euro als 2nd tier reservemunt toch een bedrieging voor beide landen, die er fiscaal netto veel en veel slechter voor staan.

    Of je nu eurofiel of euroscepticus bent - en in het geval van de EU ben ik zeker het laatste - het is nu zaak dat de eurozone voluit achter de eigen munt gaan staan. Desnoods met nog veel meer de facto QE door de ECB, bijv. door het accepteren van alle Z-Europese obligaties als collateral.

    Onze zakken zijn dieper dan die van de angelsaksen. Het enige dat ons bedreigt is het politieke gestook uit de VS, dat uit alle macht probeert het oude spelletje van verdeel en heers te spelen.
  5. eugenenl 6 mei 2010 20:21
    Goed artikel! Uit alles blijkt dat Griekenland geen zin heeft om orde op zaken te stellen. Een volstrekt onbetrouwbaar land waarbij het uitstappen uit de Europese muntunie prevaleert boven de extreme hulp die omringende landen bieden. Dit is gewoon trekken aan een dood paard van ......
  6. forum rang 7 handyman6 6 mei 2010 23:59
    Er gaan video's in de Usa rond waarop Soros Group,GoldmanSacks,Barclays beschuldigd worden van shorten van de € en mn van Griekenland ,OMDAT ze de wanverhouding in bezit/geleend onderkenden van mn Griekenland:boven hun stand geleefd door de lage €-rente..Spanje zou een goeie 2-de zijn ,met hun met goedkoop geleend geld betaalde bouwboom;kortom..deze muis krijgt nog een staartje ,want ze hopen zo de $ te redden ,is het verhaal...tja:you tube,he!
  7. forum rang 4 harvester 7 mei 2010 00:24
    De pensioengerechtigde leeftijd ligt te laag.
    De Grieken moeten gewoon langer werken en belasting betalen.
    Rijke Grieken moeten aangeslagen worden voor hun wereldinkomen.
    Verborgen vermogens moeten worden opgespoord.
    De overheidstekorten hebben toch de Grieken zelf veel opgeleverd.
    Misschien veel minder uitgeven aan defensie en samenwerken met de Turken.
  8. [verwijderd] 7 mei 2010 08:34
    quote:

    Basically schreef:

    Natuurlijk zijn Zuid-Europese tekorten en Noord-Europese overschotten integraal onderdeel van de muntunie. Daarom kennen we 1) het stabiliteitspact en 2) overdrachten, meestal van noord naar zuid.

    In feite heeft Europa hiermee een kernprobleem in de huidige economische wetenschap - hoe netto exporterende landen de kapitaaloverschotten aanwenden zonder bubbels te veroorzaken iun importerende landen - effectief en beschaafd opgelost. Effectiever in ieder geval van de VS en China, die in een soortgelijke wurggreep zitten.

    Misschien veroorzaakt een currency peg altijd deze disbalansen. En de euro is een de facto currency peg. Feit is dat de crisis nu is ontstaan door bedrog van Griekenland, en niet door inherente fouten in het systeem.

    De analogie met de Abacus deal (en Bear Stearns, for that matter) is dan ook bijna perfect: Goldman Sachs helpt met sjoemelen, Paulson cs. gaan en masse short, geholpen door mediageruchten, en de ratings agencies geven het laatste zetje.

    Natuurlijk kan dit in het geval van soevereinen - Navo-partners zelfs - niet gebeuren zonder medeweten van de Amerikaanse regering. Daarom is het niet overdreven te spreken van een financiele oorlog van de VS (en het VK) tegen de eurozone. Kennelijk werd de euro als 2nd tier reservemunt toch een bedrieging voor beide landen, die er fiscaal netto veel en veel slechter voor staan.

    Of je nu eurofiel of euroscepticus bent - en in het geval van de EU ben ik zeker het laatste - het is nu zaak dat de eurozone voluit achter de eigen munt gaan staan. Desnoods met nog veel meer de facto QE door de ECB, bijv. door het accepteren van alle Z-Europese obligaties als collateral.

    Onze zakken zijn dieper dan die van de angelsaksen. Het enige dat ons bedreigt is het politieke gestook uit de VS, dat uit alle macht probeert het oude spelletje van verdeel en heers te spelen.

    Jij snapt het. Stuur dit ff door naar de politici svp die waarschijnlijk nog steeds geen flauw benul hebben en Europa laten leegtrekken door Goldman en cs.
  9. [verwijderd] 7 mei 2010 08:41
    De Amerikanen, Engelsen, Chinezen en Japanners zitten toch echt niet te wachten op een zwakke euro. Ik geloof niet in een politiek complot ook al kijkt de (VS/VK) media vermakelijk naar de problemen met de euro. Maar hun export naar 500 miljoen Europese consumenten komt in gevaar. Vanmiddag is dan ook een spoed G7 bespreking ingelast over waarschijnlijk dit onderwerp: Hoe gaat de val van de euro gestopt worden.
  10. [verwijderd] 7 mei 2010 09:00
    @ rogver
    De Amerikanen zien graag ergens anders grotere problemen. Dat leidt de aandacht af van hun eigen problemen. (o.a. Californië)

    Politiek complot of niet, de tentakels van sommige bankiers (Goldman Sachs en anderen) strekken tot over de gehele aardbol, ze zitten ook in het Witte Huis. Ze laten met veel plezier de hele Europese economie in elkaar klappen om hun eigen zakken te vullen en noemen dit dan het werk van God.(naar de CEO Goldman Sachs Blankfein of zo)
  11. [verwijderd] 7 mei 2010 15:23
    quote:

    Basically schreef:

    Natuurlijk kan dit in het geval van soevereinen - Navo-partners zelfs - niet gebeuren zonder medeweten van de Amerikaanse regering. Daarom is het niet overdreven te spreken van een financiele oorlog van de VS (en het VK) tegen de eurozone. Kennelijk werd de euro als 2nd tier reservemunt toch een bedrieging voor beide landen, die er fiscaal netto veel en veel slechter voor staan.
    Het zou zomaar een onderdeel kunnen zijn van de nieuwe oorlogsvoering waar Faber het in een interview over had.
    AB tje
15 Posts
|Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.