Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
IEX 25 jaar desktop iconMarkt Monitor

Willen de echte schuldigen opstaan II

Wie zijn de veroorzakers van de crisis? Volgens een documentaire van Tegenlicht zijn dat de zakenbankiers. Ja, bankiers (veel van hen althans) zijn medeplichtig, en geen veroorzakers. Wie/wat dat wel zijn? Centrale banken, de politiek en overheden en slecht functionerende democratieën.

Lees het eerste deel van mijn betoog hier. Vandaag deel twee:

3: Nogmaals politici/overheden
Politici en overheden hebben een zeer grote invloed op regulering. Ook op de regulering van financiële markten. Door geen en/of slechte regulering (al dan niet opzettelijk) is ons economisch (en sociaal) systeem gedegradeerd tot een perverse schijnwereld die te omschrijven valt als een kleptocratie. Zo hebben politici bepaald dat alle eurozonestaatsleningen nul risicoweging hebben.

Dit betekent dat als een bank geld uitleent aan een eurozone-overheid zij geen kapitaal hoeft aan te houden, terwijl een lening aan het rijke Shell wel een risicoweging meekrijgt. Hierdoor hebben overheden ervoor gezorgd dat banken altijd bereid zijn aan hun geld te lenen, zodat zij hun paradapaardjes kunnen financieren. Het gevolg was dat banken en masse PIIGS-staatsschulden gingen kopen.

Hierdoor konden de PIIGS-landen goedkoop lenen, waardoor ze nu met te veel schuld zitten en wij met de gebakken peren. Maar er is meer. Zo is de regelgeving omtrent derivaten zo slap en onzinnig dat het totaal aan uitstaande derivaten 600 biljoen dollar bedraagt.

Hefboom van 1000
Dit is tien keer het gehele bbp van de wereld en is vergelijkbaar met tien brandverzekeringen op een huis. Als het huis in vlammen opgaat dan is de reële economie een huis kwijt, maar door derivaten is de potentiële impact tien keer zo groot. Terugkomend op de kapitaalseisen, het kapitaal wat deze zakenbanken moeten aanhouden om eventuele tegenvallers te kunnen opvangen bedraagt maar 600 miljard dollar. Een hefboom van 1000!

Slechte derivatenregulatie leidt dus tot een uiterst explosieve situatie. Ook op het gebied van boekhouden hebben overheden er alles aan gedaan om illusie boven de werkelijkheid te laten prevaleren. Verliezen hoeven niet gelijk genomen te worden, pensioenen mogen anders berekend worden, risico’s mogen van de balans worden gehaald met behulp van bepaalde ondoorzichtige constructies, en zo verder.

Dit heeft tot een hogere risicobereidheid bij alle spelers geleid, terwijl investeerders geen benul (kunnen) hebben van de risico’s. Nog een voorbeeld is pensioenregulering. Een pensioenmanager mag niet 100% cash gaan als hij een beurscrash verwacht. Sterker nog, hij mag maar maximaal 10% cash hebben, goudposities mogen, maar in zeer beperkte mate en de rest MOET in aandelen, obligaties en vastgoed.

Geïnstitutionaliseerd piramidespel
Hiermee hebben politici verzekerd dat het geld het systeem niet kan verlaten en dat nieuw geld in het systeem gestort moet worden. Dit is dus een geïnstitutionaliseerd piramidespel. Nog perverser is dat overheden (waarschijnlijk door hun afhankelijkheid van) banken continu een hand boven het hoofd houden. Zo laten ze bijvoorbeeld een bank niet failliet gaan.

Denkt u nou echt dat Goldman Sachs en consorten zulke hoge risico’s zouden nemen als ze weten dat ze NIET geholpen gaan worden als het misgaat? Denkt u dat banken slechte/gevaarlijke/onbegrijpelijke financiële producten zouden verkopen als ze hiervoor persoonlijk aansprakelijk zouden zijn? Zouden banken zoveel geld hebben uitgeleend als zij het risico op deze leningen niet konden doorverkopen maar zelf moesten aanhouden?

4: slecht functionerende democratieën
Politici en overheden hebben in het beste geval dus steken laten vallen en in het slechtste geval moedwillig het systeem omgevormd tot een piramidespel om zo hun eigen belangen te behartigen. Zij kunnen dit allemaal flikken doordat kiezers geen macht hebben (eens in de vier jaar kan de kiezer wat doen) en omdat wij dat beetje macht verkwanselen door strategisch (te moeten) stemmen en alleen op onze rechten letten en niet op onze plichten.

Deze slechte situatie is grotendeels op te lossen met een Zwitsers systeem van directe democratie waarin het recht op referendum en zeer belangrijke rol vervult. Hierbij kan een politicus direct worden afgerekend. Tevens zorgt het ervoor dat mensen weer het gevoel krijgen dat ze wat te zeggen hebben waardoor de interesse in politiek & samenleving (plichten) juist weer toenemen.

Waar nu de kiezer een verkiezingsprogramma moet kiezen waarin voor hem goede en slechte dingen instaan, kan de kiezer in een directe democratie per punt bepalen waar het land heen moet. Dus dan zou u als Nederlandse kiezer bijvoorbeeld wel links liberaal (D66) kunnen stemmen maar ook de drang naar meer EU (D66 paradepaardje) kunnen stoppen. Alleen zo kan overheidsbeleid een ware reflectie zijn van wat de kiezer wil.

Op deze manier hebben wij de grootste kans om uitwassen te voorkomen. De (zaken-) bankier is dus een medeplichtige, maar geen veroorzaker van de crisis; de centrale banken, overheden/politici en ons democratisch disfunctionele systeem zijn de ware veroorzakers.

Zij bepalen het speelveld en de spelregels waar wij het mee moeten doen. Met een directe democratie kan de kiezer het speelveld en de regels veranderen zodat het spel wat dan ontstaat niet alleen houdbaar gaat zijn, maar ook mooier, eerlijker en rijker.


Alexander Sassen van Elsloo is directeur van Sassen Research & Consultancy Company. Deze onderneming verleent een divers scala aan financiële diensten aan particuliere en professionele cliënten. De gepubliceerde analyses zijn bedoeld als achtergrondinformatie over de financiële markten en vormen geen beleggingsadvies of aanbeveling tot het doen van transacties. Sassen Research en Alexander Sassen van Elsloo aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor eventuele onvolledigheid, onjuistheid of gevolgen van informatie die in de analyses wordt weergegeven. In de columns kunnen bepaalde beleggingsproducten aan bod komen zoals turbo’s, opties en dergelijke. De beloning van Sassen Research en van Alexander Sassen van Elsloo staat niet in relatie tot de standpunten in deze publicatie. Raadpleeg meerdere bronnen en neem zelf beslissingen. Sassen van Elsloo is ook te volgen op Twitter: @sassenvanelsloo. Vragen en opmerkingen kunt u kwijt op info@sassenresearch.nl

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Alexander Sassen van Elsloo

Auteur:

Alexander Sassen van Elsloo is directeur van Sassen Research & Consultancy Company. Voorheen was hij head of research bij Hobart Capital Markets in Londen en deed hij aandelen- en hedgefundsales bij onder andere SNS Securities en Rabo Securities. Sassen van Elsloo is ook te volgen op Twitter: @sassenvanelsloo. Sassen van E...

Recente artikelen van Alexander Sassen van Elsloo

  1. Het afscheid van de euro en van mij
  2. Obligatiefeest voorbij
  3. "ETF’s leiden tot crowded trades"

Reacties

50 Posts
Pagina: 1 2 3 »» | Laatste | Omlaag ↓
  1. [verwijderd] 4 januari 2013 14:49
    Beste Alexander, een zeer intrigerende column naar aanleiding van een evenzo intrigerende docu. Wat ik mij afvraag is waarom je de volgende stap niet echt uitwerkt: de oplossing.
    Nog iets om over na te denken:
    hoe zit de machtspiramide echt in elkaar?
    Dat wij als mens onderaan staan is denk ik wel duidelijk. Maar welke lagen komen er boven ons en wie zijn die spelers tot aan de aandeelhouders van de private centrale banken aan toe? neem dan zeker even de banken, pensioenfondsen, televisienetwerken, multinationals, wapen- drugs- en farmaceutische-industrie mee.
    Daarmee zul je mogelijk duidelijk krijgen wie de drijvende (in de zin van schapen drijven)kracht en macht achter het systeem zit(ten). (waarbij de anderen nog steeds medeplichtig zijn)
    Nog iets: Als grote banken extreem crimineel gedrag vertonen, hoe kan het dan zijn dat er niemand achter slot en grendel is gezet?(Libor, HBSC, ING etc)dus ook het justitiële apparaat zit in dit systeem verweven.

    Dus stel ik wat simpels voor als oplossing: maak de mens weer het belangrijkst.

    Een echte democratie zal daar inderdaad aan bijdragen.
  2. [verwijderd] 4 januari 2013 15:50
    Alexander, goed verhaal. Het lijkt me dat de problemen goeddeels terug te voeren zijn op het feit dat onze overheden een van de belangrijkste nutsfuncties in onze maatschappij, de creatie van kredietgeld, uit handen hebben gegeven aan commerciële organisaties: de banken.

    Die banken, de Amerikaanse voorop, hebben op perverse wijze misbruik gemaakt van dat voorrecht. De enige manier om dat ongedaan te maken lijkt me om hun dat voorrecht, hun banklicenties, weer af te nemen. Maar dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan, en die banken weten dat.

    Een heel ander en misschien nog wel groter probleem is de invloed die de banken hebben op de politiek. Om die invloed terug te dringen zou allereerst moeten worden verboden dat commerciële bedrijven invloed kunnen kopen door donaties te doen aan politici, iets wat bijvoorbeeld in de VS absoluut perverse proporties heeft aangenomen.

    Maar dan ben je er nog niet. Bedrijven, waaronder banken, hebben meer subtiele methoden om de overheid hun wil op te leggen, in goed Nederlands: regulatory capture (zie wikipedia). Één daarvan is het tegen absurd veel geld als adviseur inhuren van ambtenaren en politici aan het eind van hun carrière, als adviseur. Die mensen weten dan dat ze, als ze zich inhouden, aan het eind van hun carrière een mooi douceurtje kunnen verwachten.

    Gezien de enorme winsten die er door de banken kunnen worden gemaakt met het creëren en uitlenen van kredietgeld en de daardoor enorme prikkel op bankiers om misbruik te maken van dat voorrecht, rest misschien nog maar een uitweg: het nationaliseren van de banken. Maar ja, wordt het beter als we de zeggenschap over de toekenning van kredieten vervolgens bij politici neerleggen?

  3. [verwijderd] 4 januari 2013 15:53
    Wat mij opviel in deze documentaire is dat het woord 'toezichthouder' pas na ruim 30 minuten werd genoemd. De tijd daarvoor werden bankiers neergezet als psychopatische alleenheersers die de wereldbevolking alles kunnen maken en daarin door niemand kunnen wordt tegengewerkt.

    Zelf ben ik van mening dat we als westerse wereldbevolking gezamelijk schuldig zijn aan de crisis. De gemiddelde mens wil graag rijkdom vergaren en minstens zoveel als de buurman bezitten. En daarvoor gaat men ver en neemt de risicobereidheid toe (bij de buurman ging het immers ook goed). Door de tijd heen lijkt het verantwoordelijkheids gevoel ook geheel weg te smelten. Als de pleuris uitbreekt staat de gemiddelde mens vooraan om een claim in te dienen tegen een organisatie of vindt men dat de overheid de geleden schade maar moet betalen. Zij zijn immers de onwetende consument.

    Uiteraard zijn er organisaties die onzuivere praktijken uitvoerden (of helaas nog steeds). Toezichthouders moeten de mensheid voor fraude en andere onzuiverheden beschermen. Daarbuiten is men zelf verantwoordelijk voor daden en transacties.
  4. [verwijderd] 4 januari 2013 15:59
    Eerst een opmerking over die hefboom: je redenatie gaat natuurlijk niet op. Veel derivaten exposure wordt gedurende de looptijd 'genet' oftewel ik swap vandaag mijn variabele rente naar een vaste met partij X, maar over een maand swap ik terug van vast naar variabel met partij Y. Die 2 openstaande swaps vallen voor mij qua exposure tegen elkaar weg.

    Maar dan meer on topic:
    [Quote] De echte oorzaken van de huidige crisis zijn het slechte monetair beleid (door centrale banken), slecht overheidsbeleid (door overheden/politici), slechte regulering van financiële sector (op gebied van boekhouden, bonusbeleid, derivaten, kapitaaleisen, hefboom, pensioenen, risico)(door overheden & financiële sector) en slecht functionerende democratieën. [/Quote]
    Daarmee zeg je dus: overheid, overheid, overheid en overheid. Dat is wel erg makkelijk. Als de wet vergeet te vermelden dat je iemand niet mag omleggen, betekent dat nog niet dat je het dan ook maar moet doen. Oftewel we, elk individu, hebben zelf mee gedaan. Wij wilden een groter huis, wij wilden een dikke BMW of dure merkkleding of 4 keer per jaar op vakantie. En het kapitalistisch systeem wakkerde dit alleen maar verder aan. Meer kopen, maar pronken, etc. Natuurlijk kun je de overheid verwijten dat ze ons te weinig tegen onszelf heeft beschermd, maar ook dat is lastig. Want we worden allemaal steeds mondiger, steeds individueler, steeds vrijer. En daarmee accepteren we minder en minder bescherming. Je kunt niet eerst als maatschappij vrijheid, kapitalisme, individualisme en volledige zelfbeschikking vragen om vervolgens als het fout gaat te komen huilen dat je niet werd beschermd.
    De crisis zijn wij, dat ben ik en jij en jij. We hebben gespendeerd wat we niet hadden en nu moeten we het terugverdienen. Aangezien we allemaal niet bereid zijn dit cold turkey te doen, oftewel in één klap 20 jaar terug in welvaart (dit zou enorme rellen etc veroorzaken zoals in griekenland gebeurd), moeten we dit langzaam en uitgesmeerd over vele jaren doen. Hoe minder onze bereidheid om direct te slikken, hoe langer de crisis duurt.
  5. forum rang 8 Beperktedijkbewaking 4 januari 2013 16:03
    Guttegut, is er een nieuwe staatsman opgestaan, een nieuwe Alexander de Grote?
    Ik weet dat de wereld en de (democratische) politiek niet ideaal zijn, maar onder simplistische oplossingen heeft de mensheid de laatste 100 jaar al zwaar geleden.

    "De centrale banken, overheden/politici en ons democratisch disfunctionele systeem zijn de ware veroorzakers" (van kleptocratie), zegt onze wijsgeer Alexander.

    Weet je wat pas echt kleptocratie veroorzaakt? Anarchisme, oftewel het recht van de sterkste...

    Of ben je meer voor een sterke man? Een zogenaamd democratisch systeem met een Wladimir Putin aan de top? (Wladimir en Alexander zijn beiden Russische namen, hun betekenis ontloopt elkaar niet veel).

    Enfin, het Rusland etc. onder Putin is de ware kleptocratie gebleken. Hun maffia kocht mijn kluppie op Monnikenhuizen op. Arme mensen in ex-USSR staten zijn armer dan ooit.

    Nee, ik vind die hele ECB en EU ook tamelijk slap, maar nog altijd beter dan echte kleptocraten (= dieven).

    Tot slot nog iets leuks uit Wikipedia:

    "Tegenwoordig wordt aangenomen dat de ziekte lepra zich vanuit India met de terugtrekkende troepen van Alexander heeft verspreid naar het Midden-Oosten (en vandaar uit via Egypte naar Afrika) en Griekenland (en van daaruit naar Italië en Europa)."

  6. [verwijderd] 4 januari 2013 16:48
    @sjapmeister, gross wordt net in crisis. als 1 counterparty vergaat is de beer los. dus gross is het nummer waar ik naar kijk. Zie ook de zerohedge link.
    Dat wij allen verantwoordelijk zijn zeg ik ook. Crime of the century link van Supertramp (zie lyrics) is daar een voorbeeld van.
  7. [verwijderd] 4 januari 2013 16:52
    @ beperketdijkbewaking Je argument is dus dat het enig alternatief voor ons systeem het Putin systeem is??? drogredenering. Putin runt ook een kleptocratie. Ik wil juist een echte, directe, democratie (lees je de column wel??) Staat er allemaal in hoor.
    En dan je opmerking over de pest.. tsja wat moet ik daar op zeggen.... Cursus argumenteren is op zijn plaats denk ik.
  8. forum rang 4 New dawn 4 januari 2013 17:48
    Mee eens Alexander.

    Ik vind dat de centrale banken de grootste factor zijn geweest tijdens de aanloop naar de internet bubbel waarbij de rente veel te laag was. Evenzo tijdens de opbouw van de onroerendgoed bubbel.

    Zou er een onroerendgoed bubbel zijn ontstaan in Spanje als de rente vooraf bv 10% was geweest ? De gebrekkige structuur van de EU maakte e.e.a. mogelijk. De FED hield de rente ook veel te laag in het verleden.

    Als iemand de dubbele lasten aan rente moet betalen, verstrekt de bank hem geen lening als hij dat met zijn inkomen niet kan betalen en ontstaat geen bubbel met daarna de economische implosie.

    Centrale banken, banken en de politiek maken de bubbels.
  9. forum rang 8 Beperktedijkbewaking 4 januari 2013 17:51
    Alexander,
    Gevoel voor retoriek en humor zou ook op z'n plaats zijn.

    Maar serieus: je verbindt aan financieel-economische kritiek veel te zware woorden over ons staatsbestel. Ik zou allerlei oppervlakkigs uit je artikel kunnen citeren, maar volsta met:
    "De (zaken-) bankier is dus een medeplichtige, maar geen veroorzaker van de crisis; de centrale banken, overheden/politici en ons democratisch disfunctionele systeem zijn de ware veroorzakers."

    Hmm... Vervolgens pleit je uit de losse pols voor een referendumsysteem. Daar is echt wat meer (historische) analyse en argumentatie voor nodig.
  10. [verwijderd] 4 januari 2013 19:04
    Perfecte zienswijze ofte wel de spijker op de kop.
    Zowel in de US maar ook in vele landen in Europa is het invoeren door de politiek dat elke burger het recht heeft op een eigen woning de oorzaak van de hoeveelheid lucht welke in de huizenmarkt heeft geleid tot torenhoge onroerend goed prijzen immers subsidies, garantie verlening door overheden is de oorzaak van alle trammelant. De banken hebben uitgevoerd wat de politici als weldoeners voor hun kiezers hebben aangeboden.
  11. [verwijderd] 4 januari 2013 19:07
    Plof: dat was een beetje de strekking van mijn 1ste post.
    Systeembanken zijn systeem banken omdat ze tot het systeem behoren en dus verantwoordelijkheid dragen het systeem in stand te houden en niet te parasiteren en uitbuiten. Overigens ook als je geen systeembank runt, heb je een maatschappelijke verantwoordelijkheid om niet als roofridder te plunderen, nog afgezien van het feit dat het in veel gevallen gewoon strafbaar is. Tragisch is dan dat er te weinig know how is bij openbaar ministerie of geld om de boeven aan te pakken. Want slim is het veelal wel.

    Rare redenering; het is de schuld van de toezichthouder of overheid dat zij de boeven niet in het gareel kon houden. Netzoiets als bij de mafia; die hebben meer resources dan de politie dus politie verliest veelal; is het dan ok wat de mafia doet? Bankensector heeft ook meer resources, slimme moraalloze jongens, daar kan een overheid met allerlei juridische, financiële en politieke beperkingen natuurlijk niet tegenop.

    Lijkt toch dat het begint met het volledig gebrek aan fatsoen en prudentie van de direct betrokkenen.
    Winkelier wordt beroofd en vervolgens is het zijn schuld dat hij, kennelijk, onvoldoende beveiliging heeft geregeld??
    Dieven gaan dan vervolgens vrijuit?

    Ik noemde het eerder tragische kolder en na lezing van het 2 e deel is mijn mening niet gewijzigd.
  12. [verwijderd] 4 januari 2013 19:12
    @Zef je hebt het over criminele bankiers. Die zijn fout en moeten worden aangepakt (gebeurt te weinig). Maar het speelveld en de regels zijn de veroorzakers, vele bankiers medeplichtigen en criminele bankiers de verziekers die echt achter de tralies moeten. Je moet onderscheid maken dus waar het begint en wier er mee doen en wie zich aan geen enkele regel houdt.
  13. [verwijderd] 4 januari 2013 20:28
    Even voor de duidelijkheid: ik poog aan te geven dat het gebrek aan maatschappelijke verantwoordelijkheid bij bankiers en daardoor misbruik te maken van, mogelijk, zwakke toezichthouders, regelgeving, politici ect, niet ok is.

    Er is met voldoende resources alles mogelijk om het systeem uit te buiten. mijn mening is dat het gebrek aan prudentie van de financiële sector grotendeels oorzaak is van het geperverteerde systeem, niet de toezichthouder, die met beperkte middelen iets moet doen, overigens onder grote druk van, ook op de korte termijn gerichte politici. Die politici veelal ook nog gehandicapt door onvoldoende verstand van zaken en ruggengraat.
    Ik houd mij verre van het oordeel over individuelen, als de columnist aan te spreken op iets, ik heb er juist waardering voor dat u uw visie geeft en ik ben het daar slechts in geringe mate mee eens, dus voor de helderheid, de columnist is in dezen niets te verwijten. Voor zoveel plof dat wel bedoeld heeft distantieer ik mij daarvan.
50 Posts
Pagina: 1 2 3 »» | Laatste |Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.