Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee
IEX 25 jaar desktop iconMarkt Monitor

Het wankelende EU-imperium

Met dalende rentes op staatsobligaties van de PIIGS (weet u ze nog? Portugal, Italië, Ierland, Griekenland en Spanje) en stijgende aandelenmarkten zou je kunnen denken dat de EU/eurocrisis is bezworen. Dat zou echter een grove inschattingsfout zijn.

Als we kijken naar de oorzaken van deze crisis, dan is hier maar bar weinig aan gedaan. Tijd kopen, met name via de Europese Centrale Bank (de hoofdoorzaak van dalende rentes en stijgende aandelenkoersen), dat heeft wel plaatsgevonden, maar deze tijd is niet of nauwelijks benut, terwijl de onconventionele maatregelen van de ECB wel degelijk huidige en toekomstige kosten met zich meedragen.

Ik heb al uitvoerig geschreven over de oorzaken van de wereldwijde crisis en de eurocrisis. In het kort komt het erop neer dat er teveel slechte schulden zijn. Financiële misregulatie, boekhoudkundige regels, ongelofelijk slechte risicomodellen in de financiële sector, slecht (o.a. procyclisch) politiek beleid en zo verder, zijn de hoofdoorzaken van de huidige problemen.

Binnen dit drama speelt de EU, met haar Trojaans paard de euro (het instrument dat de verdere integratie van de EU moet afdwingen) haar rol. Allereerst door de PIIGS impliciet de kredietdekking te geven van sterke landen zoals Duitsland, Nederland, Oostenrijk en Finland. De rentes in deze landen daalden daardoor waardoor overheden en/of bedrijven en/of particulieren zich tegoed deden aan een overvloed van goedkoop krediet.

Uitstel van executie

Dat krediet werd vaak aangewend voor consumptie of slechte investeringen (vastgoed in the middle of nowhere) of meer sociale voorzieningen, en zo verder. Het komt er in het kort op neer dat deze transacties geen of onvoldoende toekomstige inkomsten opleveren om de aangegane schulden met rente te kunnen (af)betalen.

De banken van met name Frankrijk en Duitsland waren de grootste schuldeisers en hadden dus (en hebben nog steeds) een probleem. De meeste bailouts waren weliswaar voor de PIIGS, maar het was natuurlijk eigenlijk een bankenbailout via de PIIGS en niet zo zeer voor de PIIGS.

In elk geval heeft de euro een instrumentale rol gespeeld in de opbouw van slechte kredieten in de PIIGS. Maar het probleem is zeker niet opgelost; het was uitstel van executie.

Ten tweede heeft de euro juist tot economische divergentie (uiteengroeien) geleid in plaats van convergentie (naar elkaar toe groeien). Zoals beschreven in de Optimum Currency Area-theorie (OCA, Mundell), moet een muntunie aan bepaalde eisen voldoen om goed te functioneren.

One size fits none

Waar het in het kort op neerkomt, is dat de leden van de muntunie, in redelijke mate, homogeen (overeenkomstig) moeten zijn. Immers, een muntunie werkt voornamelijk met one-size-fits-all beleid. Als je allemaal identieke lidstaten hebt dan zal een one-size-fits-all beleid leiden tot dezelfde resultaten, maar als de leden juist heterogeen (sterk verschillend) zijn, dan levert dit beleid juist verschillende uitkomsten op.

De politiek en veel economen willen dit stukje logica maar niet inzien: wil je dezelfde resultaten boeken bij heterogene lidstaten, dan heb je dus per definitie op maat gemaakt beleid per lidstaat nodig (en dus o.a. een eigen nationale munt). De jojo’s bij de EU en de nationale regeringen in de eurolidstaten gebruikte weer een mooi staaltje maakbaarheidsdenken om dit probleem tegen te gaan: de Maastricht criteria.

Door de (aspirant) eurolidstaten verplicht bepaalde maxima op te leggen (staatsschuld, inflatie en rente), dachten onze wijze leiders door op economische uitkomsten te sturen, toch voor economische convergentie te zorgen. Maar daarbij werd weer voorbijgegaan aan de oorzaken; onze beleidsmakers bestrijden slechts de symptomen.

Waarom heeft een land een bepaalde hoeveelheid staatsschulden? Waarom staat de rente op een bepaald niveau? Waarom is de inflatie op een bepaald niveau? Dit zijn maar een paar van de vragen die nodig moeten worden gesteld (zo negeert Maastricht private schuldniveaus, bedrijfsschulden en andere aggregaten) om te bepalen of landen geschikt zijn om tot een muntunie toe te treden.

Dubieuze juridische zetten

Dan is te zien dat geografie (waar bevindt een land zich en waarom), topografie (bergen, zee, rivieren, steden, et cetera), cultuur, juridische stelsels, historie van overheidsbeleid, arbeidsmobiliteit, kapitaalsmobiliteit, industriële structuur (wat voor industrie en waarom), dienstenstructuur, innovatiekracht, educatie, historie, buitenlandse investeringen, en zo verder, allemaal meetellen.

Dit zijn de onderliuggende factoren die tot deze schuld-, inflatie- enrenteniveaus leiden. Door alleen op die drie aggregaten aan te sturen, ga je echt niet al deze achterliggende oorzaken homogeniseren. Bergen verdwijnen niet zomaar, zeeën laten zich niet verleggen, geschiedenis laat zich niet herschrijven (alhoewel…), et cetera.

Landen kunnen gewoonweg niet genoeg op elkaar lijken om de euro als muntunie succesvol te maken; nu niet, nooit niet. Om het bonte eurogezelschap toch bijeen te houden (politieke carrières en/of misplaatste wereldbeelden hangen er immers vanaf) kan het niet anders dat de democratie langzaamaan wordt gewurgd. Parlementen worden omzeild, vaak gebruikmakend van uiterst dubieuze juridische zetten.

Protesten worden verboden, de media aan banden gelegd, kritiek wordt gespind als zijnde nationalistisch, xenofoob of staatsondermijnend. Allerlei adviescommissies van de Europese Commissie lopen rond met waanzinnige plannen om tolerantie (de EU-versie, althans) op te leggen aan de kiezers en iedereen die zich niet schikt is strafbaar.

Fouter dan fout

Goebbels' geest waart weer eens rond; iets waar geen enkele imperialist zich kennelijk aan kan ontrekken, dus zeker de EU niet. Zo bezien is de euro niets minder dan de imperialistische stootram die de deuren van de soevereine staten tot gruzelementen moet reduceren.

De kiezer krijgt te horen dat er weeffoutjes waren en/of dat de Maastricht criteria niet werden nageleefd. Waarom? Omdat er te weinig EU is. De Verenigde Staten van Europa (totale centralisatie van de macht op politiek, fiscaal, monetair, juridisch gebied) is de enige oplossing volgens de politici die deze “weeffoutjes” hebben gemaakt.

Creëer een probleem (de EU met haar euro) en draag dat vervolgens als de oplossing aan; zo ken ik er nog een paar. Ze negeren daarmee de oorsprong van landen, van culturen, van volkeren, van economie en zo verder. Ze negeren de ware oorzaken van de crisis door rücksichtslos door te willen gaan met de euro en de vorming van een EU-superstaat.

Ze hebben nauwelijks iets gedaan aan financiële en boekhoudkundige regulering, risicomodellen, goed economisch en monetair beleid, en zo verder. Het is echt ongelooflijk hoe fout het beleid van onze leiders is in dezen. Het kan gewoon bijna niet fouter.

Dat is knap; erg knap. Maar ze hebben er ten slotte niet voor niets een Nobelprijs voor gekregen. De crisis is dus niet voorbij; het ergste moet nog komen.


Alexander Sassen van Elsloo is directeur van Sassen Research & Consultancy Company. Deze onderneming verleent een divers scala aan financiële diensten aan particuliere en professionele cliënten. De gepubliceerde analyses zijn bedoeld als achtergrondinformatie over de financiële markten en vormen geen beleggingsadvies of aanbeveling tot het doen van transacties. Sassen Research en Alexander Sassen van Elsloo aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor eventuele onvolledigheid, onjuistheid of gevolgen van informatie die in de analyses wordt weergegeven. In de columns kunnen bepaalde beleggingsproducten aan bod komen zoals turbo’s, opties en dergelijke. De beloning van Sassen Research en van Alexander Sassen van Elsloo staat niet in relatie tot de standpunten in deze publicatie. Raadpleeg meerdere bronnen en neem zelf beslissingen. Sassen van Elsloo is ook te volgen op Twitter: @sassenvanelsloo. Vragen en opmerkingen kunt u kwijt op info@sassenresearch.nl

Meld u aan voor de dagelijkse Beursupdate

Dagelijks een update van het laatste beursnieuws en beleggingskansen in uw mailbox!

 
Alexander Sassen van Elsloo

Auteur:

Alexander Sassen van Elsloo is directeur van Sassen Research & Consultancy Company. Voorheen was hij head of research bij Hobart Capital Markets in Londen en deed hij aandelen- en hedgefundsales bij onder andere SNS Securities en Rabo Securities. Sassen van Elsloo is ook te volgen op Twitter: @sassenvanelsloo. Sassen van E...

Recente artikelen van Alexander Sassen van Elsloo

  1. Het afscheid van de euro en van mij
  2. Obligatiefeest voorbij
  3. "ETF’s leiden tot crowded trades"

Reacties

50 Posts
Pagina: 1 2 3 »» | Laatste | Omlaag ↓
  1. Bas2012 9 januari 2014 18:32
    Was de politiek beter op landelijk niveau voor de Euro? Nee
    Gaat het veranderen via een VSoE? Nee

    Het enige verschil is dat de EU abstracter is met via de Euro openlijk ellende van een systeem waar we democratisch niet voor gestemd hebben. Maar ja Nederland (en vul elk ander Europees land maar in) is de afgelopen 100+ jaar op dezelfde achterlijke manier geleid, alleen dan democratisch binnen de grenzen (met uiteindelijk financieël dezelfde ellende).

    Dus ja eens: structurele hervormingen zijn nodig (en in ALLE Europese landen zeker ook Nederland)om Europa hogerop te helpen.

    Maar nee niet eens: de Euro is in die zin niet de fundamentele boeman hooguit het medium dat openlijk laat zien waar de problemen zitten. In die zin mooi dat de Euro er is en komt eindelijk de discussie opgang (die al decennia geleden had moeten plaatsvinden) hoe structureel dit ingekakt continent beter kan presenteren.
  2. [verwijderd] 9 januari 2014 18:46
    @Bas veel licht aan hoe onze democratie (niet) functioneert. Op DFT heb ik daar aardig wat columns aan geweid (Zwitsers model etc).
    De euro laat zien waar de verschillen zijn en dat die niet met centralistisch one size fits all beleid weggepoetst kunnen worden. Decentraal, echt democratisch is the way to go. Never perfect, but a hell of a lot better than thisa C### we have now...
  3. Bas2012 9 januari 2014 19:16
    Alexander dat is waar en kan ik ook in meegaan, enige waar ik bang voor ben (ik weet ook niet hoe je dit voor mekaar krijgt) is hoe dan structerele problemen aangepakt worden en iedereen weer niet terugvalt in protectionisme (revival of the 30s zeg maar).

    Er komen nog genoeg nieuwe structurele problemen op ons af ( sommige nog in de kinderschoenen, andere pas vaag kenbaar aan de horizon) en we hebben de problemen van de afgelopen 20-30 jaar niet eens enigsinds verbeterd....
  4. [verwijderd] 9 januari 2014 19:20
    @Bas klopt helemaal. Ik heb er ook een zwaar hoofd in. zonder kleurscheuren is al lang geen optie meer. Schade beperking, saneren en deels opnieuw beginnen. Er zijn vele samenwerkingsvormen mogelijk binnen Europa, de EU is er maar 1 van. Hoe langer men toch doorgaat met foutief systeem, hoe extremer de weerstand gaat worden. De EUfielen moeten terug naar tekentafel, zo niet, dan gaan zij jouw en mijn (en hun?) horrorbeeld tot leven wekken.
  5. TheSky 9 januari 2014 20:02
    Als de rijkere landen de armere willen subsidieren is er toch niets aan de hand? Limburg en groningen worden in nl oom gesubsidieerd door rijkere provincies. In vs werkt dit toch ook zo? Dan moet het belang van samenwerken natuurlijk wel worden gezien want anders gaat niemand willen subsidieren.
  6. [verwijderd] 9 januari 2014 22:18
    quote:

    TheSky schreef op 9 januari 2014 20:02:

    Als de rijkere landen de armere willen subsidieren is er toch niets aan de hand? Limburg en groningen worden in nl oom gesubsidieerd door rijkere provincies. In vs werkt dit toch ook zo? Dan moet het belang van samenwerken natuurlijk wel worden gezien want anders gaat niemand willen subsidieren.
    In vs werkt dit toch ook zo?VS is geen voorbeeld van hoe het in europa kan werken niet goedschiks dan wel kwaadschiks .

    Rusland is een beter voorbeeld hoe het zou kunnen :

    Abazijns Karatsjaj-Tsjerkessië 7,7% 94,6%
    Adyghe Adygea 24,2% 97,1%
    Basjkiers Basjkirostan 25,8% 74,7%
    Boerjatisch Boerjatië 23,6% 81,4%
    Chanti Chanto-Mansië 0,4% 34,5%
    Chakas Chakassië 8,8% 71,1%
    Dolgan Tajmyr 11,4% 78,8%
    Evenks Evenkië 11,9% 53,4%
    Ingoesjetisch Ingoesjetië 76,7% 97%
    Jakoets Jakoetië 47,1% 94,3%
    Jiddisch Joodse autonome oblast 0,3% 11,4%
    Kabardisch (Tsjerkessisch) Kabardië-Balkarië 56,1% 98,9%
    Karatsjaj-Tsjerkessië 13,4% 96,6%
    Kalmuks Kalmukkië 48,9% 90,8%
    Karatsjai-Balkarisch Kabardië-Balkarië 12,3% 98,8%
    Karatsjaj-Tsjerkessië 39% 98%
    Korjaaks Kraj Kamtsjatka 8,3% 29,5%
    Mari (Tsjeremissisch)3 Mari El 37,4% 84,2%
    Mordwiens4 Mordovië 28% 84,6%
    Nenets Jamalië 4,6% 85,5%
    Nenetsië 6,2% 32,4%
    Tajmyr 5,8% 71,6%
    Noordelijk Altajs Altaj 30,9% 89,2%
    Oedmoerts (Wotjaaks) Oedmoertië 22,6% 71,8%
    Ossetisch Noord-Ossetië 62,7% 96,8%
    Tataars Tatarije 53,3% 94,2%
    Tsjetsjeens Tsjetsjenië 91,8% 97,5%
    Tsjoektsjisch Tsjoekotka 11% 44%
    Tsjoevasjisch Tsjoevasjië 60,7% 85,8%
    Tuviens Tuva 77,1% 98,5%
    Wogoels (Mansi) Chanto-Mansië 0,2% 20,3%
    Zurjeens (Komi) Komi

    laten we hopen dat ze snel een EUtsar"putin" vinden want met de afbraak van de natiestaten ,kom ik reeds vingers tekort om de mogelijke steeds heter worden brandhaarden te tellen .
  7. [verwijderd] 10 januari 2014 08:10
    Hoe serieus moet je iemand nemen die het volgende schrijft:

    "Dan is te zien dat geografie (waar bevindt een land zich en waarom)"

    Ik zou dit graag beantwoord willen zien met betrekking tot ons land. Waarom liggen wij waar we liggen.

    Nog erger wordt het in zijn reactie op anderen:

    Op DFT heb ik daar aardig wat columns aan geweid.

    Er mag wel iets zorgvuldiger worden geschreven. Zeker door een columnist.

    Maar los even van deze fouten. We zouden toch echt niet terug willen naar afzonderlijke valuta? De euro heeft toch ook aardig wat gebracht.
    Nog erger
  8. taurus86 10 januari 2014 09:35
    Portugal: honderden kilometers aan tolwegen, die door de verarmde bevolking niet meer gebruikt kunnen worden vanwege de tol. Spookwegen, met slechts zo nu en dan een auto. De staat betaald de exploitant voor de onderbenutting. De oude "snel"wegen worden ondertussen tot moes gereden. Kuilen; vervallen wegbewijzering; geen streep meer op de weg en veel dodelijke ongevallen. Als men een "Portugal van Boven" zou maken en naast "Nederland van Boven" zou leggen zou iedere Nederlander meteen snappen wat Alexander ons probeert uit te leggen.
    De EU maatregelen hebben Portugal tot een compleet "uitgewoond"land gemaakt. En toch droomt het land om vanaf mei dit jaar, financieel weer alleen verder te kunnen???
  9. [verwijderd] 10 januari 2014 10:10
    Beste Geert, geografie> waarom ligt een land waar het ligt: waarom liggen de grenzen daar en niet ergens anders. Wellicht had ik ipv "land" de term "natiestaat" moeten gebruiken.
    Verder maak ook ik schrijffouten. Natuurlijk vreselijk en doet alles teniet wat ik schrijf. Verder is de vraag niet of we terug willen naar de nationale valuta, maar of de euro houdbaar is. Lees de column nog maar eens want dan krijg je het antwoord. Je opmerking geeft aan dat je de column niet of slecht gelezen hebt. Ten slotte, hoe kun je in godsnaam beweren dat de euro veel heeft gebracht? De open markt heeft veel gebracht, de euro is nu, met de kosten van het in standhouden, negatief geworden. Zelfs CU rapport van Graafland bevestigt deze visie. Kortom, je valt over spelfout en draagt geen enkel (steekhoudend) argument aan. Als je de kieswijzer invult dan geeft deze vast D66 aan...
  10. [verwijderd] 10 januari 2014 10:24
    @DutchMountain (Nits?) nee, maar doorgaan met deze waanzin gaat niet alleen duurder zijn, maar ook gevaarlijk voor de vrede. Ironisch toch, want dit zijn precies de 2 doelen die de EU zegt na te streven. Komt erop neer dat we met billen bloot moeten en verlies moeten nemen, financiële sector op andere leest moeten zetten (incl boekhouding en regulering) zo ook onze centrale bank en het systeem van geldcreatie. Huge paradigm shift; vraag me dus af of zo'n verandering alleen maar kan plaatsvinden als het voorafgegaan wordt door grote chaos/crisis.
  11. Da Freeze 10 januari 2014 10:41
    Wat mij opvalt is dat Europa zich overal mee bemoeit, zeker met de hoeveelheid geld die er binnengeharkt moet worden door alle lidstaten. Behalve met de onderwerpen waarvan ik VERWACHT dat er 1 Europa voor je klaar moet staan.

    Een mooi voorbeeld vond ik de diplomatieke rel met Rusland. Rusland dreigt weer eens met boycotten van Nederlandse exportproducten en waar is dan Europa?

    Een Italiaanse issue is bijvoorbeeld de honderden vluchtelingen die jaarlijks op Lampedusa stranden. Italie moet dit maar oplossen, maar ondertussen stroomt heel Europa maar vol met illegale vluchtelingen met weinig kansen. Moet Europa hier niet iets doen?

    Ditzelfde geldt ook voor Griekenland. Hier arriveren ook honderden vluchtelingen die via Turkije Europa binnen treden.

    Of wat te denken van de Greenpeace activisten die opgesloten zaten in Rusland. Het meerendeel was Europeaan, maar elk land moest vrijlating maar op zijn eigen manier oplossen.
  12. [verwijderd] 10 januari 2014 11:01
    Beste Alexander. Bedankt voor je reactie. Ik heb je column wel degelijk gelezen maar voelde mij niet zo genoodzaakt daar op te reageren. Misschien een afwijking van mij, stoor mij aan taalfouten. En nogmaals ik vind dat je als columnist goed moet letten op dat soort dingen.
    Ben het in zoverre wel met je eens dat er nooit een euro had moeten komen voor het hele gebied. Maar om nou te zeggen dat de euro niets gebracht heeft? Ben ondernemer en heb wel degelijk geprofiteerd van de ene munt:-).
    Verder begrijp ik niet wat mijn eventuele politieke voorkeur er mee te maken heeft. Ook daar diskwalificeer je jezelf mee.
    Hou het zakelijk zou ik adviseren.
  13. [verwijderd] 10 januari 2014 11:10
    spelfouten irriteren mij ook hoor. gebeurt helaas te vaak. Ben zo iemand die echt een editor nodig heeft, want ik lees er blind overheen. En de D66 quip, tsja, daar doel ik mee dat je over spelfout valt, maar geen argumenten tegen wat ik schrijf brengt. Mijn ervaring met D66 (de top politici althans) is dat ze liever framen dan inhoudelijk gaan.
    Verder, 1 munt heeft voordelen (niet wisselen, vergelijkbare prijzen in heel de EMU, etc) maar wegen deze op tegen de (alsmaar oplopende)kosten? Ik vond Graafland rapport wel eloquent (maar zonder harde conclusies; bijt/hand/voed): zie hier www.christenunie.nl/l/library/downloa... Meer over OCA kun je hier vinden: www.columbia.edu/~ram15/ie/ie-12.html
  14. [verwijderd] 10 januari 2014 11:20
    @biopro Ook zo mooi, het verhaal bevalt niet en het is gelijk PVV boegeroep. ook zwak. Werken aan integratie? Hoe dan? Hoe krijg je de verschillen (die we moeten koesteren) eruit zodat de EMU positief uitvalt? Dat is nu net het hele punt. Politiek de wens hebben voor een grote Europese familie is leuk, maar niet realistisch. Samenwerken wel, en daar zijn vele vormen mogelijk. Al deze alternatieven negeren en stug door blijven gaan met ingeslagen weg is nu niet echt toonbeeld van rationeel beleid.
  15. @iPlof 10 januari 2014 11:30
    quote:

    taurus86 schreef op 10 januari 2014 09:35:

    Portugal: honderden kilometers aan tolwegen, die door de verarmde bevolking niet meer gebruikt kunnen worden vanwege de tol. Spookwegen, met slechts zo nu en dan een auto. De staat betaald de exploitant voor de onderbenutting. De oude "snel"wegen worden ondertussen tot moes gereden. Kuilen; vervallen wegbewijzering; geen streep meer op de weg en veel dodelijke ongevallen. Als men een "Portugal van Boven" zou maken en naast "Nederland van Boven" zou leggen zou iedere Nederlander meteen snappen wat Alexander ons probeert uit te leggen.
    Interessant hoor al die misstanden, net als in het verhaal van Sassen-Elsloo maar de link met de gemeenschappelijke munt ontbreekt. Je kan de munt wel overal de schuld van geven zo.

    Voor handel en bedrijfsleven is minder valuta een zegen, minder hedgen, omwisselen, derivaten etc. Wel zou ik voorstellen landen die niet aan de criteria voldoen een mogelijkheid van een exit open te houden. De sterke landen moeten er niet uit, juist eventueel de zwakke.

    Verkeerde beslissingen in Europa of individuele landen kun je verder maken met of zonder euro. De situatie in UK of Denemarken zonder Euro is niet beter dan die In Nederland of Duitsland met Euro bijvoorbeeld.
  16. [verwijderd] 10 januari 2014 14:14
    @Alexander: Ik denk dat je helemaal gelijk hebt, maar verwacht niet dat er iets ten goede zal veranderen. En dan rijst de vraag: hoe onttrek je je zo eenvoudig en effectief mogelijk aan de val van Europa. 'Waar kan ik heen?', om met Het Goede Doel/Henk Westbroek te spreken.

    Dat hangt natuurlijk van een hoop zaken af, o.a.:
    - de snelheid en diepte van de val van Europa t.o.v. andere gebieden
    - de (ontwikkeling van de) situatie in andere landen/gebieden
    - je persoonlijke situatie:
    -- wat kan je
    -- hoeveel geld heb je
    -- hoe oud ben je
    -- hoe afhankelijk ben je (nu/straks) van faciliteiten in Europa, voor zover die zullen blijven bestaan dan...
    -- ...
  17. [verwijderd] 10 januari 2014 14:28
    Beste Alexander,

    Je schrijft: De open markt heeft veel gebracht, de euro is nu, met de kosten van het in standhouden, negatief geworden. Zelfs CU rapport van Graafland bevestigt deze visie.

    Ik heb dat rapport bekeken. Heb met name de samenvatting gelezen en daar komt een genuanceerd beeld uit naar voren.

    Voor de anderen de samenvatting hier neergezet. Is leeswaardig.

    Een van de conclusies is onder andere dat het verlaten van de euro een slechte zaak is (vrije vertaling zie punt 5)

    Zoals gezegd genuanceerd beeld en naar mijn idee anders dan de inhoud van jouw stuk.

    Samenvatting
    1. In dit rapport worden vijf beleidsopties onderzo
    cht: verdergaande integratie van de huidige
    Eurozone, Grexit, uittreding van enkele eurolanden
    uit de euro, opsplitsing van de euro in een
    neuro en zeuro, en het volledig verlaten van de eur
    o door herinvoering van nationale munten.
    De vraagstelling is welke beleidsoptie(s) de meeste
    garantie biedt op een duurzame
    economische ontwikkeling van de landen in de EMU.
    2. De huidige eurozone beantwoordt tot nu toe slech
    t tot matig aan de criteria die in de
    economische theorie gesteld worden aan het bestaan
    van een wisselkoersgebied. Dit wordt
    bevestigd door het feit dat de structurele voordele
    n van de eurozone tot nu toe beperkt zijn.
    Rekening houdend met de hoge kosten van de bestrijd
    ing van de huidige crisis is de bijdrage
    van de euro aan de economische groei in de eurozone
    sinds haar ontstaan verwaarloosbaar.
    3. Een belangrijk voordeel van het verlaten van de
    eurozone is de mogelijkheid van devaluatie
    van de nationale munt. De ervaring leert dat extern
    e devaluatie effectiever is om de
    concurrentiepositie van een land te versterken dan
    interne devaluatie (dat wil zeggen herstel
    van concurrentiekracht door loon- en prijsmatiging)
    .
    4. Ongeacht of landen uittreden of niet zal er subs
    tantieel afgeschreven moeten worden op de
    leningen aan Zuid-Europese landen om deze landen pe
    rspectief te geven. Of de afschrijving
    groter of lager uitvalt bij uittreding van een of m
    eerdere landen is op voorhand moeilijk te
    bepalen en hangt sterk af van de condities waaronde
    r de uittreding verloopt.
    5. Het volledig verlaten van de euro is op grond va
    n economische afwegingen inferieur ten
    opzichte van de beleidsopties waarbij de eurozone i
    n kleinere vorm blijft bestaan. Omdat een
    aantal landen binnen de huidige eurozone wel voldoe
    t aan de criteria van een optimale
    muntunie, is het volledig opbreken van de euro in n
    ationale munten onnodig kostbaar.
    6. Het opsplitsen van de huidige euro in een neuro
    en zeuro is op grond van economische
    afwegingen inferieur ten opzichte van uittreding va
    n een of enkele landen uit de eurozone,
    omdat de landen die in aanmerking komen voor de zeu
    ro-zone slecht tot matig voldoen aan de
    criteria van een optimale muntunie.
    7. De afweging van de drie resterende beleidsopties
    is niet eenduidig en sterk afhankelijk van
    de inschatting van risico’s. Indien de huidige euro
    zone in staat blijkt een betrouwbaar
    institutioneel kader te scheppen waardoor het beter
    gaat beantwoorden aan de criteria van de
    optimale muntunie, is deze beleidsoptie de meest gu
    nstige. Maar er bestaan aanzienlijke
    risico’s die de kans daarop verkleinen. Zo vertoont
    de productiestructuur van de eurolanden
    grote diversiteit en is het aandeel van de export v
    an Zuid-Europa naar Noord-Europa sinds de
    euro gedaald in plaats van gestegen. Ook de kans op
    meer onderlinge transfers, homogene
    beleidspreferenties en meer solidariteit is gering.
    Dit maakt deze optie minder aantrekkelijk.
    8. Uittreding van Griekenland is zowel voor Grieken
    land als de resterende eurozone
    aantrekkelijker dan voortgaande integratie met Grie
    kenland. De stabiliteit van de resterende
    eurozone neemt op lange termijn toe, omdat beter wo
    rdt voldaan aan de criteria van de
    optimale muntunie. De uittreding biedt Griekenland
    meer perspectief op economisch herstel
    mits aan vijf voorwaarden wordt voldaan: 1 dat de u
    ittreding goed gemanaged wordt; 2 dat
    8
    substantieel wordt afgeschreven op de leningen aan
    Griekenland; 3 dat financiële
    ondersteuning van Griekenland wordt geboden tijdens
    de transitie; 4. dat Griekenland zelf de
    voordelen van uittreding inziet en voor de uittredi
    ng kiest; 5. dat na de uittreding Griekenland
    volwaardig lid blijft van de EU met recht op aanspr
    aak op structuurfondsen. Onder deze
    voorwaarden is te voorzien dat de economische groei
    in Griekenland en de eurozone hoger is
    en de afschrijving op schulden lager. Eventueel kan
    tijdelijk gebruik worden gemaakt van een
    parallelle munt gedurende de overgangsfase. De uitt
    reding van Griekenland dient gepaard te
    gaan met een ontwerp van exit-condities voor deelna
    me aan de eurozone. Dit disciplineert de
    overige eurolanden en verhoogt de kans op een succe
    svolle verdere integratie van de
    eurozone.
    9. Als meerdere Zuid-Europese landen (Griekenland,
    Spanje, Portugal en Cyprus) uit de euro
    treden en overgaan tot nationale munten, treden ver
    gelijkbare effecten op als bij de Grexit,
    maar op grotere schaal. In vergelijking met de Grex
    it heeft deze beleidsoptie als voordeel dat
    de resterende eurozone beter aan de criteria van ee
    n optimale muntunie voldoet, waardoor de
    kans op succesvolle integratie toeneemt. Een belang
    rijk nadeel is dat de concurrentiepositie
    van de landen binnen de resterende eurozone die het
    minst voldoen aan de criteria van een
    optimale muntunie (vooral Frankrijk en Italië) extr
    a onder druk komt en daarmee de stabiliteit
    van de kleinere eurozone.
50 Posts
Pagina: 1 2 3 »» | Laatste |Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.